Խիզախ Բորիսը

Կամավորական Բորիս Գասպարյանի ընտանիքը Սումգայիթյան ջարդերից էր փրկվել և 1988 թվականին տեղափոխվել Արցախ` բնակություն հաստատելով Ստեփանակերտ քաղաքում: Հետագայում Բորիսն ուսումը շարունակել է Ստեփանակերտի թիվ 3 ռուսական դպրոցում:

Արցախյան առաջին ազատամարտի ժամանակ նկատվել են 16-ամյա Բորիսի հայրենասիրական աննկուն ոգին, սերն ու նվիրումն առ հայրենին, սեփական հայրենակիցների նկատմամբ պատասխանատվության ու հարգանքի զգացումները: Համարձակ ու խիզախ պատանին փորձում էր ամեն կերպ օգնել կամավորական  ջոկատի տղաներին` հետագայում ընդգրկվելով նրանց գնդում: Այստեղից էլ սկսվել է Բորիսի զինվորական ուղին:

1992-1994 թվականներին Բորիս Գասպարյանը հետախուզական դասակի հրամանատար էր: 1994 թվականին` զինադադարից հետո, նրան առաջարկել են մնալ արդեն կազմավորված Պաշտպանության բանակի շարքերում և որպես զինվորական շարունակել ծառայությունը: Բորիսն ընդունել է առաջարկը և պայմանագրային զինծառայության անցել ՊԲ-ում` սկզբում որպես հրաձիգ, հետո` որպես ջոկի հրամանատար, իսկ արդեն 20 տարեկան հասակում, լեյտենանտի կոչումով, հետախուզական դասակի հրամանատար:

1997 թվականին Բորիսն աշխատանքի է անցել «The halo trust»-ում` որպես սակրավոր և բուժակ:

2015 թվականին նա նորից համալրել է ՊԲ շարքերը` ծառայության անցնելով N զորամասի ինժեներական գումարտակում` որպես սակրավոր:

Որպես ՊԲ սակրավոր` 2016 թվականին մասնակցել է Արցախյան քառօրյա պատերազմին, և միայն չորս օր հետո են հարազատներն իմացել դրա մասին: Պատերազմից տուն է վերադարձել «Ծովակալ Իսակով» մեդալով: Երբ կինը`Էլմիրան, հարցրել է, թե ինչու՞ նրանց տեղյակ չի պահել դրա մասին, Բորիսը պատասխանել է`բա անհանգստանայի՞ք:

Բորիսը զոհվել է Շուշիում

Սումգայիթյան ջարդերից փրկված Բորիսն անհոգ մանկություն և պատանեկություն չի ունեցել: Նրա միակ երազանքն իր երեխաներին ամեն ինչով ապահովելն էր, տալ այն ամենը, ինչն ինքը չի ունեցել իր դժվար կյանքում`  հիմնավոր կրթություն, բարեկեցիկ ապագա:

Անորոշություն է հիմա տիրում Արցախում: Բորիսի ընտանիքն ապրում է առանց լույսի և գազի`հաղթահարելով մութն ու ցուրտը, սիրելի ամուսնու և հոր բացակայությունը: Հումանիտար աղետի պայմաններում չեն ընկճվում: Ամեն մի նոր բացվող օրվա հետ հույսով են լցվում, կարևորը` խաղաղություն լինի, հումանիտար ճգնաժամն էլ կհաղթահարեն:

Բորիսն ավագ որդուն իր անունով է կոչել` Բորիս: Մտածում էր` ինքը սակրավոր էր, կյանքը կարճ էր, ուզում էր`իրենից հետո իր գործը շարունակող լիներ: Զրույցի ընթացքում նրա երկու որդիները կողքից մորը հուշում էին իրենց հերոս հայրիկի մասին հիշողություններում տպավորված պատմությունները: Կնոջ խոսքով` անտառներում էր շատ հաճախ իր օրն անցկացնում Բորիսը: Նաև լավ լողորդ էր:

Որպես պահեստազորի սպա` Արցախյան 44-օրյա պատերազմի առաջին օրերից Բորիսը կամավորագրվել է հայրենիքի պաշտպանությանը: Սեպտեմբերի 27-ից մինչև հոկտեմբերի 21-ը հարազատները չեն կարողացել կապվել նրա հետ: Եղնիկներ տեղանքում էին, որտեղ կապ ընդհանրապես  չկար: Պատերազմի ժամանակ առաջին անգամ զանգել էր հոկտեմբերի 21-ին` իր ծննդյան օրը:

«Այդ օրը բոլորի հետ խոսել էր, կարծես` բոլորին հրաժեշտ էր տալիս»,- ասում է կինը:

Պատերազմի օրերին Բորիսը տարբեր դիրքերում  է կռվել` Արցախի հյուսիսում, Մռավի լեռներում, Սղնախում: Վերջին` ճակատագրական մարտերը մղել է Քարին տակում և Շուշիում: Մարտադաշտից վիրավորներին և զոհվածներին էլ էր տարհանել:

Սղնախը ճեղքելով` թշնամին  Շուշիի մատույցներին էր հասել: Բորիսն ու նրա մարտական ընկերները Եղնիկներից տեղափոխվում են Շուշի`ամեն գնով այն պաշտպանելու:

«Նոյեմբերի 5-ից հետո Շուշիում կարկուտ էր թափվում»,- ասում է կինը:

Շուշիում այդ օրերին թեժ մարտեր էին: Տղաները հերոսաբար մարտնչել են, մինչև վերջ պաշտպանել Շուշին` չլքելով ոչ մարտական ընկերներին, ոչ խրամատը: Բորիսի վերջին զանգը հենց այդ օրն է եղել: Կնոջը խնդրել է երեխաներին լավ նայել և ոչ մի բանի մասին չմտածել:

«Բորիսը Հայկավանից էր, հետևաբար Շուշիի ճամփան անգիր գիտեր, կարող էր հեշտ դուրս գալ այնտեղից: Նա շատ ընկերասեր էր. Թովմասի հետ հավասար կռվել էր և նրան մենակ չի թողել, դրա համար էլ նրանց մարմիններն իրար մոտ են գտել»,- ասում է Էլմիրան:

Բորիսն անմահացել է նոյեմբերի 7-ին` Շուշիի մատույցներում` մարտական ընկերոջ`Թովմասի հետ միասին:

Նրան հուղարկավորել են Ստեփանակերտի Եղբայրական գերեզմանոցում: Հետմահու պարգևատրել են «Մարտական խաչ» 1-ին աստիճանի, «Արիություն» մեդալներով:

Հասմիկ Հակոբյան