Ուկրաինայում Ռուսաստանի հատուկ ռազմական գործողության սկսվելու պահից ի վեր տարբեր երկրներում, այդ թվում և հետխորհրդային տարածությունում, արևմտյան աջակցությամբ հակառուսական ցույցեր, պիկետներ և հանրահավաքներ տեղի ունեցան: Հայաստանն այդ առումով բացառություն չէ և նույնիսկ ԽՍՀՄ նախկին հանրապետությունների շարքում առաջատար է նման միջոցառումների քանակով:

Ուկրաինական իրադարձությունների սկսվելուն պես հանրապետությունում ազդեցության արևմտյան գործակալները հանդես եկան հայտարարություններով՝ արշավ սկսելով Ռուսաստանի և հայ-ռուսական հարաբերությունների դեմ: Երևանում արդեն, առանց չափազանցության, տասնյակ միջոցառումներ են եղել ի պաշտպանություն Ուկրաինայի, բայց արժի ուշադրություն դարձնել մի քանի կարևոր հանգամանքների վրա, որոնք շատ բան են բացատրում:

Ցույցերի համակարգումը և տեղի բնակչության չմասնակցելը

Հենց սկզբից հակառուսական ցույցերի համակարգումը, արևմտյան դեսպանությունների աջակցությամբ, բացահայտ ստանձնեց Հայաստանի Հանրապետությունում Ուկրաինայի դեսպանությունը և անձամբ Հայաստանում Ուկրաինայի գործերի ժամանակավոր հավատարմատար Դենիս Ավտոնոմովը, որն անձամբ մասնակցել է այդ սակավամարդ ցույցերին: Հաջորդ քայլը հանրապետությունում արևմտամետ հասարակական-քաղաքական ուժերի և ՀԿ-ների աշխուժացումն էր, որոնք իրենց տեղեկատվական աղբյուրներով ապահովում էին հակառուսական խորապատկերը:

Բացահայտ է, որ տասնյակ հակառուսական ցույցերը (ավելի քան 30) չափազանց սակավամարդ էին, իսկ տեղի հայ բնակչությունը դրանց փաստացի չի մասնակցել: Ամենաուշագրավն այն է, որ Հայաստանում Ուկրաինայի դեսպանությունը սկսեց համակարգել հանրապետություն ժամանած ուկրաինացիներին, որոնք ակտիվ ներգրավված էին նման միջոցառումներում:

Բազմիցս բողոքի ցույցեր են եղել Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպանատան առջև, երթեր քաղաքում, որոնց մասնակցել են ուկրաինացիները «Ռուսաստան՝ ագրեսոր» և այլ կարգախոսներով: Շատ հաճախ այդպիսի դրսևորումները հարուցում էին և շարունակում են հարուցել տեղի հայ բնակչության դժգոհությունը: Այսօր արդեն իրավիճակն ավելի ու ավելի կատակերգական բնույթ է ստանում

Անհամեստ հյուրերը և իշխանությունների անգործությունը

Մայիսի 9-ին Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպանատանը Հաղթանակի 77-ամյակի առթիվ տեղի ունեցավ հանդիսավոր ընդունելություն: Դեսպանատուն էին հրավիրվել հասարակական և քաղաքական շրջանակների ներկայացուցիչներ, պատերազմի վետերաններ և այլք:

Հենց այդ ժամանակ Ռուսաստանի դեսպանատան առջև ցուցարարներ հայտնվեցին Ուկրաինայի դրոշով: Ցուցարարների շարքերում փաստացի հայեր չկային: Մասնակիցների մեծ մասը Ուկրաինայի ներկայացուցիչներ էին, որոնք Հայաստան են ժամանել ռուսական ռազմական գործողության ժամանակ: Ցույցի մասնակիցները վանկարկում էին՝ «Ամոթ», «Խայտառակություն» և այլն:

Ցուցարարները բավական ագրեսիվ էին, վիրավորում էին անցորդներին և իրենց զգում էին ինչպես սեփական տանը: Երբ հյուրերը սկսեցին դուրս գալ ՌԴ-ի դեսպանատնից, ուկրաինացի աշխուժակները սկսեցին «Ամոթ» գոռալ: Ամբոխի ակտիվությունը սկսեց բարձրանալ, երբ նկատեցին, որ դեսպանատնից դուրս եկող որոշ հայեր կրծքին կրում են գեորգիևյան ժապավենը: Բախում սկսվեց ուկրաինացիների և հայերի միջև, իսկ ոստիկանությունն ընդամենը փորձում էր կանխել հետագա ծավալումը:

Պարադոքս է, բայց փաստ, որ Հայաստան հյուր եկած ուկրաինացիները կարող են քաղաքական ցույցեր կազմակերպել մի երկրի դեսպանատան առջև, որը Հայաստանի անվտանգության երաշխավոր է հանդիսանում: Նրանք ոչ միայն կարող են նման ցույցեր կազմակերպել, այլև վիրավորել տեղի բնակիչներին, որոնք Ռուսաստանին համարում են Հայաստանի դաշնակիցը:

Եվ սա առաջին դեպքը չէ, երբ Հայաստան ժամանած ուկրաինացիները բողոքի ցույցեր են կազմակերպում, իսկ Ուկրաինայի դեսպանությունը Հայաստանում գործնականում համակարգում է այդ շարժումը: Ո՞ւր են նայում Հայաստանի իշխանությունները և ինչո՞ւ են թույլ տալիս նման դրսևորումները:

Ակներև է, որ Հայաստանի իշխանությունները արևմտյան դեսպանությունների խիստ ճնշման տակ են, մասնավորապես՝ ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի, և նման ցույցերը թույլ չտալու քաղաքական կամք չունեն: Այլապես Դենիս Ավտոնոմովը վաղուց Հայաստանի ԱԳՆ հրավիրված կլիներ, և այնտեղ նրան բողոքի նոտա հանձնած կլինեին:

Սակայն պետք է հասկանալ, որ այս ամենը շարունակվելու դեպքում տեղի բնակչության և հյուր եկած ուկրաինացիների բախման իրական վտանգ կա, որ հետագայում կարող է ավելի վատ ավարտվել: Հայաստանի իշխանության անգործությունն այդ առումով կարող է հանգեցնել բավական բացասական հետևանքների, նաև անդրադառնալ հայ-ռուսական միջպետական հարաբերությունների արդյունավետության վրա:

Աշոտ Սարգսյան, քաղաքագետ

Աղբյուրը՝  EA Daily