Շուշին ի վերջո դժբա՞խտ և դժգո՞ւյն էր, թե՞ հայոց հպարտությունն էր, որ ժամանակավորապես կորցրել ենք, բայց ամեն ջանք գործադրելու ենք, որ հետ բերենք։ Եթե պատասխանը երկրորդ տարբերակն է, ապա մայիսի 9-ը՝ Շուշիի ազատագրման օրը, պետք է առիթ դառնար՝ պետական և հասարակական մակարդակով ի լուր աշխարհի ազդարարելու, որ չնայած պարտությանը, մենք կոտրված ու հուսալքված չենք, մենք տեր ենք մեր ինքնությանը, մեր պատմական ժառանգությանը և մեր հայրենիքին։
Բայց արի ու տես, որ մայիսյան այս եռատոնը, որ շուրջ 3 տասնամյակ մեր հպարտության մարմնացումն է եղել, այսօր դարձել է դիմազուրկ, լղոզված ուղերձների օր։
Այսպես, «Հայաստանում ընթացող բոլոր գործընթացներին հետևող» ՀՀ նախագահի ուղերձում հիշատակում անգամ չկա Արցախի մասին։ Նրա համար մայիսի 9-ը խորհրդանշում է միայն 77 տարի առաջ ԽՍՀՄ կազմում ընդդեմ ֆաշիզմի կերտած հաղթանակը։ Նախագահի ուղերձում Արցախին անդարդարձը սահմանափակվում է վետերաններին հիշատակելով․ «Մենք խոնարհվում ենք Հայրենիքի համար անօրինակ հերոսություն ցուցաբերած մեր հերոսների հիշատակի առջև, առողջություն մաղթում Մեծ հայրենականի և ղարաբաղյան պատերազմի վետերաններին»:
Խորհրդարանական Հայաստանի Հանրապետության ԱԺ նախագահն ընդահանրապես որևէ ուղերձ չի հղել։ ԱԺ կայքում ընդամենն իրազեկում են, որ նա այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ Եռաբլուր է այցելել։
Իսկ ահա վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն օրվա խորհուրդն օգտագործել է՝ անուղղակի մեղադրանքներ հնչեցնելու նախկինների հասցեին և արդարացնելու իր և իր քաղաքական թիմի ներկայիս քաղաքականությունը։ Շուշին դժբախտ և դժգույն համարող վարչապետը, բնականաբար, չի խոսում այն վերստին ազատագրելու նպատակի մասին։ Ավելին, իր ճառերի մակարդակում նա արդեն իջեցրել է Արցախի անկախության նշաձողը․ խոսում է ոչ թե ինքնորոշման իրավունքի, այլ Արցախի ժողովրդի իրավունքների իրացման մասին։
Մեջբերենք հատված նրա ուղերձից․ «Հանուն Հայրենիքի իրենց կյանքը տված մեր նահատակների արյունը չպետք է մսխվի և նրանց գործի մեծագույն արտահայտումը պիտի դառնա Հայոց ուժեղացող պետականությունը, Արցախի հայության իրավունքների լիարժեք իրացումը, մեր սերունդների խաղաղ զարգացումն ու տարածաշրջանային խաղաղ գոյակցությունը, որն Արցախի ու Հայաստանի անվտանգության միակ հուսալի երաշխիքն է:
Ժողովրդի քվեն ստացած քաղաքական մեծամասնությունը Հայաստանն առաջնորդում է հենց այս ճանապարհով՝ հասկանալով այն բոլոր դժվարությունները, որ ի հայտ են գալու: Մենք պատրաստ ենք առերեսվել այդ դժվարություններին, որովհետև մեզ առաջնորդում է համոզմունքը, որ այո՝ մենք շարժվում ենք դժվար, բայց ճիշտ ճանապարհով:
Մենք մեր երկրի վրա թափված աղետների հեղինակը չենք, մենք արժանացել ենք դաժան ճակատագրի ու սրբագույն առաքելության. առաջնորդել մեր Հայրենիքը անխուսափելի և երկար տարիներ բոլորիս աչքի առաջ նյութված աղետների միջով և նրան հասցնել խաղաղ, բարեկեցիկ, երջանիկ ապագայի»:
«Նրանք մեզանից գողացան մեր տոնը, մեր հաղթանակները»
Օրվա աղավաղված խորհրդի և անհրաժեշտ ուղերձների մասին «Անկախը» զրուցել է իրավապաշտպան, Արցախյան շարժման ակունքներում կանգնած «Ղարաբաղ» կոմիտեի գաղտնի անդամ Ավետիք Իշխանյանի հետ։
-Պարոն Իշխանյան, նոր իրողության պայմաններում ինչպիսի՞ն պետք է լիներ օրվա խորհուրդը և ի՞նչ ուերձներ պետք է հնչեցնեին իշխանության ներկայացուցիչները։
-2020-ին մեզնից խլեցին Մայիսի 9-ը, մեր տոնը կողոպտվեց։ Ես չեմ ընդունում այլևս, որ այսօր տոն է։ Ուստի չեմ հետևել Հայաստանի իշխանությունների ուղերձներին, նրանք ընդհանրապես իրավունք չունեն խոսելու։ Բայց, բնականաբար, նրանք որևէ ամոթի զգացում չունեն և պարզ է, որ ինչ-որ բաներ խոսել են։ Ինչո՞ւ իրավունք չունեն խոսելու, որովհետև իմ համոզմամբ, 2020-ի պատերազմը և պարտությունը ոչ թե պատահական հարձակում էր մեր թշնամու կողմից, այլ ծրագրավորված էր, և Հայաստանի իշխանություններն այդ դավադրությանը մասնակցում էին։ Նրանց բոլոր խոսքերը սին են այլևս։ Նրանք մեզանից գողացան մեր տոնը, մեր հաղթանակները։
Մայիսին մենք երկու մեծ տոն ենք ունեցել՝ Շուշիի ազատագրումը և Սարդարապատի հաղթանակը։ Այս իշխանությունները ջնջեցին Շուշիում տարած հաղթանակը, այդ մի տոնը խլեցին մեզնից։ Եթե նրանք շարունակեն մնալ իշխանության, ապա ես հավատացնում եմ, որ նրանք մեզնից կխլեն նաև Մայիսի 28-ը, և դա Հայաստանի վերջը կլինի։
Գոնե մայիսի 28-ը որպես տոն շարունակելու համար պետք է այս իշխանություններին հեռացնել ,և հետագայում մտածել մեր արժանապատվությունը վերականգնելու և Շուշիի վրա նորից հայկական դրոշը ծածանելու մասին։
-Արդյոք դրանո՞վ եք պայմանավորում, որ այսօր Շուշին և Արցախի կորսված տարածքները վերստին ազատագրելու անհրաժեշտության և կարևորության մասին որևէ խոսք չհնչեց ՀՀ իշխանությունների կողմից։
-Այո։ Նրանք պատրաստ են Արցախը ոչ միայն վերջնականապես հայաթափելու և նվիրելու Ադրբեջանին, այլևս ես ենթադրում եմ, որ նրանք կարող են Զանգեզուրի միջանցքի անվան տակ, իբրև կոմունիկացիաներ են բացում, Սյունիքը նույնպես նվիրել թշնամուն՝ պատճառաբանելով, որ հանուն խաղաղության է։
-Իսկ այս իրավիճակում ինչպե՞ս եք գնահատում ընդդիմության գործողությունները։
-Ես ձեռնպահ կմնամ ընդդիմության գործողությունները մեկնաբանելուց։ Ցանկալի կլիներ, որ ընդդիմությունը ներկայացներ նաև հստակ ծրագիր, թե հնարավոր իշխանափոխության դեպքում կոնկրետ հարցերում ինչ գործողություններ պետք է կատարվեն։
Ես դեռևս սպասում եմ ընդդիմության կողմից վճռական գործողությունների, և եթե ընդդիմությունը ձախողի այս դիմադրության շարժումը, ապա, ինչպես ասացի, Սարդարապատի տոնը մեզ համար իսկապես կվերանա։Եթե ընդդիմությունը սկսել է, պատասխանատվություն է վերցրել, ապա նահանջի տեղ չունի։
