Գիտնական Արա Հարությունյանը գրում է․ «Հայերը գլխապատառ Նիկոլի ստորագրելիք ինչ որ թղթի մասին են խոսում։ Մի անգամ գրել եմ նորից կրկնեմ՝
Նիկոլը մատի վրա ֆռացնում է ողջ հայությանը ու սուտ է ասում Մոսկվայում փաստաթուղթ ստորագրելու հաշվով։
1- Նման թուղթը ռուսներին ձեռնտու չէ, որովհետև եթե խաղաղություն է կնքվում մեր ու մեզ գենոցիդող թուրքերի միջև, ապա ռուսն այլևս անելիք չունի ղարաբաղում։ Ու իրենք ավտոմատ դուրս են հրավիրվում Ղարաբաղից։
2-Քանի որ իբր Սյունիքում սահմանազատման հարցերն են փաստաթղթում, ապա ավտոմատ վեր է բարձրանում նաև միջանցքի վերահսկման հարցը։ Թուրքերը չեն համաձայնվի, որ միջանցքում ռուսները որևէ դերակատարություն ունենան /հայերին էլ հարցնողը չկա/, հետևաբար այդ կետով էլ Մոսկվայում ստորագրվելիք նման պայմանագիրը ռուսների համար ընդունելի չէ։
3- Մոսկվայում ստորագրվելիք որևէ թղթրի շանսը շատ փոքր է, բայց մեծ է շանսը, որ Նիկոլը կարող է Անկարայում կամ Բաքվում ստորագրել, որ զիջում է միջանցքը՝ Սյունիքով, Վայքով, ամբողջ Արարատով ու Սևանի կեսով։
Այդ դեպքում ռուսներն ավտոմատ են հեռանում նաև Հայաստանից և սկսվում են հայերի պոգրոմներ ու ջարդեր Ռուսաստանում։ Մոտ մեկ միլիոն մարդ Ռուսաստանում է դառնում կատարյալ իզգոյ, որովհետև հենց մենք ենք դառնում քավության նոխազ, որ թուրքերի ճանապարհը բացեցինք դեպի Ռուսաստան-թուրան։ Հայաստանի հայերն էլ հայտնվում են թուրքական վիլայեթում։
Բացի այդ, Սյունիքի ու թուրքերին զիջված այլ տարածների մոտ 0,5-0,8 միլիոն հայությունը մասամբ գենոցիդվում է, մասամբ էլ դառնում է փախստական։
Էնպես որ, սրանք են տարբերակները՝ որևէ պայմանագիր ու վերջ թե Հայաստանին ու թե հայությանը և Հայաստանում և Ռուսաստանում»։
