Ադրբեջանը հրապարակել է 2020 թվականի ղարաբաղյան հակամարտության ժամանակ «Ղարաբաղյան արկղ» գործողության անցկացման նոր մանրամասներ: Մասնավորապես Ադրբեջանի ռազմաօդային ուժերի (ՌՕՈՒ) հրամանատար, գեներալ Ռամիզ Թահիրովը պատմել է, թե իրականում ինչպես է ապահովվել Լեռնային Ղարաբաղում հայկական հակաօդային պաշտպանության (ՀՕՊ) արագ ճնշումը:

Առաջին հերթին, որպեսզի ստիպեին հակառակորդին գործողության մեջ դնել իր բոլոր զենիթա-հրթիռային համալիրները (ԶՀՀ), որոշվել է կազմակերպել զանգվածային օդային հարվածի իմիտացիա՝ օգտագործելով ինքնաթիռներ, ուղղաթիռներ և անօդաչու թռչող սարքեր: Այդ թռչող սարքերը, չմտնելով ՀՕՊ-ին հարվածելու գոտի, տարբեր շեղող մանևրեր պետք է անեին:

Որպեսզի հակառակորդը չբացահայտեր իրենց մտահղացումը, որոշվել է ՀՕՊ հարվածի գոտի մտցնել հին Ан-2 մխոցային ինքնաթիռներ: Օդաչուները Ан-2-ներն ուղղել են ՀՕՊ գոտիները, իսկ իրենք ինքնաթիռից պարաշյուտով ցած են թռել: Եթե հակառակորդը չխփեր այդ ինքնաթիռները, դրանք մեծ վնաս կհասցնեին, քանի որ օգտագործվել են որպես դրոն-կամիկաձե և բեռնված էին պայթուցիկներով:

Ադրբեջանական կողմի տվյալներով՝ այդ սխալ խայծ-թիրախները պետք է ստիպեին Հայաստանի ԶՈՒ-ին իզուր տեղը վատնել թանկարժեք «Тор-М2 КМ» ԶՀՀ-ները, որոնք հայերի մոտ շատ սահմանափակ քանակով էին: Հաղորդվում է, որ ադրբեջանական հրամանատարության մտահղացման նպատակն իրականացվել է: Որոշ ժամանակ անց արդեն հակառակորդը հրթիռների անբավարարության պատճառով չի կարողացել օգտագործել իր «Тор-М2КМ» ԶՀՀ-ները:

Հաջորդ փուլում օդային պարեկության ռազմամթերքը և հարվածային անօդաչուները, ներառյալ թուրքական Bayraktar ТB2 անօդաչուները,  հարվածներ են հասցրել արդեն հայտնաբերված ՀՕՊ միջոցներին: Անօդաչուների գործողությունների աջակցության և ԶՀՀ-ների գործողությունների բարդացման համար ակտիվորեն օգտագործվել են  ռադիո-էլեկտրոնային պայքարի միջոցներ, որոնք հակառակորդի հակաօդային պաշտպանության ռադիոլոկացիոն աշխատանքի խոչընդոտներ են դրել: Տեխնիկական միջոցների շնորհիվ ստեղծվել են սխալ էլեկտրոնային թիրախներ Հայաստանի ԶՀՀ-ների համար:

Բացի օդային պարեկության ռազմամթերքից և հարվածային անօդաչուներից, հարվածները Հայաստանի ՀՕՊ համակարգերին հասցվել են ուղղաթիռներում տեղադրված մինչև 30 կմ հեռահարության Spike-NLOS հրթիռների օգտագործմամբ: Ադրբեջանի ԶՈՒ տվյալների համաձայն՝  «Ղարաբաղյան արկղ» գործողության իրականացման շնորհիվ արդեն իսկ մարտական գործողությունների առաջին օրերին ոչնչացվել է հայկական ԶՀՀ-ների 60 տոկոսը:

Նշվում է, որ  հակամարտությունը սկսվելուց առաջ՝ 2020 թ. սեպտեմբերի 27-ին, Հայաստանի ՀՕՊ համակարգը Ղարաբաղում, ինչպես հաստատվում է տարբեր աղբյուրներով, կազմել է 24  «Оса-АК(М)» ԶՀՀ արձակման սարք, 6 «Тор-М2 КМ» ԶՀՀ արձակման սարք, С-300ПС մեկ դիվիզիոն, 2 «Круг» ԶՀՀ դիվիզիոն, 3 «Куб» ԶՀՀ դիվիզիոն և С-125 ԶՀՀ դիվիզիոն:

Ավելի վաղ քաղաքագետ Բաղդասարովը զգուշացրել է Դոնբասի աշխարհազորայիններին չկրկնել Ղարաբաղում Հայաստանի թույլ տված սխալները:

Պավել Շիշկին

Աղբյուրը՝ Военное дело