Հոկտեմբերի 23-24-ին Թբիլիսիում անցկացվել են հոբելյանական միջոցառումներ՝ նվիրված հայ դասական երաժշտության հիմնադիր, դիրիժոր, հասարակական գործիչ, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ Ա. Սպենդիարյանի ծննդյան 150 և նրա` Թիֆլիս կատարած առաջին այցելության 105-ամյա հոբելյաններին:
Երևանի Ալեքսանդր Սպենդիարյանի տուն-թանգարանի և Երևանի Հովհաննես Թումանյանի թանգարանի նախաձեռնությամբ՝ մեծ կոմպոզիտորի հոբելյանական ծրագրի թբիլիսյան էջը ստացել է «Ստեղծագործական երկրորդ կյանք. Թիֆլիս» խորագիրը: Երկօրյա ծրագիրը իրականացվել է Վրաստանում ՀՀ դեսպանության օժանդակությամբ, Թբիլիսիի «Հայարտուն» մշակութային կենտրոնի, «Հովհաննես Թումանյանի տուն» գիտական կենտրոնի համագործակցությամբ, օրհնությամբ և աջակցությամբ Վիրահայոց թեմի առաջնորդ հոգեշնորհ Տեր Կիրակոս վարդապետ Դավթյանի։ Միջոցառումներին մասնակցում էր Երևանի Ա. Սպենդիարյանի տուն-թանգարանի տնօրեն Մարինե Օթարյանի գլխավորած պատվիրակությունը:
Հոկտեմբերի 23-ին Վիրահայոց թեմի «Հայարտուն» կենտրոնում մեկնարկած միջոցառումների շրջանակում բացվել է ցուցահանդես, որն արտացոլում էր Սպենդիարյանի կյանքի և գործունեության առանցքային դրվագները, ինչպես նաև նրա առնչությունները թիֆլիսյան միջավայրին: Միջոցառումը վարում էին կենտրոնի ղեկավար Եվգենյա Մարկոսյանը և թեմի մշակույթի բաժնի պատասխանատու Սուրեն Աբրամյանը:
Ներկա էին Վրաստանում ՀՀ դեսպանության ներկայացուցիչները, հոգևորականներ, Թբիլիսիի Վանո Սարաջիշվիլիի անվան կոնսերվատորիայի դասախոսներ, ուսանողներ, քաղաքապետարանի Զաքարիա Փալիաշվիլիի տուն-թանգարանի աշխատակիցները, արվեստասեր հանրություն:
Սպենդիարյանի կյանքի մասին հետաքրքիր ու բացառիկ փաստերով բանախոսությամբ հանդես է եկել Երևանի Սպենդիարյանի տուն-թանգարանի տնօրեն, ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ Մարինե Օթարյանը:
«Ես առաջին անգամ եմ Վրաստանում, իսկ երբ Սպենդիարյանն առաջին անգամ այցելել է Թիֆլիս, իր կնոջը նամակ է գրել, որ չի կարող շուտ տուն գալ, և մերժել է բոլոր հրավերները, որովհետև այստեղ հյուրը համարվում է սրբություն: Նույն կերպ մեզ ընդունեցին: Շնորհակալություն եմ հայտնում թիֆլիսյան ջերմության համար»,- ողջույնի խոսքում նշել է Մ. Օթարյանը:
Սպենդիարյանի` Թբիլիսիում անցկացրած օրերի մասին բանախոսությամբ հանդես է եկել Թբիլիսիի Վանո Սարաջիշվիլու անվան պետական կոնսերվատորիայի դաշնամուրային դասարանի դասախոս Թինաթին Բարկալայիան:
Թումանյան-Սպենդիարյան բարեկամության և այդ բարեկամության անզուգական պտուղների մասին խոսել է Երևանի Հ. Թումանյանի թանգարանի տնօրեն, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, թումանյանագետ Անի Եղիազարյանը:
«Շատ ուրախ եմ, որ չնայած դժվարություններին՝ մեր մեծերի` Սպենդիարյանի և Թումանյանի օրհնությամբ և մեծ ջանքեր գործադրած մարդկանց շնորհիվ Երևանում գործող երկու թանգարանները կարողացան կյանքի կոչել այս միջոցառումը: Երկու օր պիտի խոսենք այն մեծ կամրջի մասին, որ Թումանյանը փորձում էր լինել աշխարհի որևէ անկյունում գտնվող հայ և վրաց ժողովուրդների միջև: Եվ այդ կարևոր դասը, առաքելությունն ու պատգամն իրենցից ստանալով` պիտի փորձենք այդ ամրությունը հաստատուն պահել»,- նշել է Անի Եղիազարյանը՝ ընդգծելով միջոցառման խորհուրդը:
Հոբելյանական միջոցառումները շարունակվել են հոկտեմբերի 24-ին Վիրահայոց թեմի «Հ. Թումանյանի տուն» գիտամշակութային կենտրոնում: Ներկա էին Վրաստանում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ռուբեն Սադոյանը, «Վրաստան» թերթի խմբագիր Վան Բայբուրթյանը, Պ. Ադամյանի անվան հայպետդրամայի թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար Արմեն Բայանդուրյանը, արվեստասեր հասարակայնության ներկայացուցիչներ:
Նշենք, որ հագեցած 2-օրյա միջոցառումները բարձր են գնահատվել Վիրահայոց թեմի «Հովհաննես Թումանյանի տուն» կենտրոնի հոգևոր տեսուչ արժանապատիվ Տեր Կիրակոս քահանա Սիմոնյանի, Վրաստանում ՀՀ դեսպանության կցորդ Ավետիք Հարությունյանի, Թբիլիսիի Զաքարիա Փալիաշվիլիի տուն-թանգարանի ներկայացուցիչ Թամար Մարիի կողմից: Վերջինս Երևանի Ա. Սպենդիարյանի տուն-թանգարանին է նվիրել «Զաքարիա Փալիաշվիլի» ալբոմը` փոխադարձաբար ստանալով Ա. Սպենդիարյանի «Ալմաստ» օպերայի հոբելյանական հրատարակությունը:
Կոմպոզիտորի՝ Երևանի տուն-թանգարանի տնօրենը դեսպան Ռուբեն Սադոյանին փոխանցել է «Ա. Սպենդիարյան 150» հուշադրամ:
Օրը նշանավորվել է Հովհաննես Թումանյանի թբիլիսյան բնակարանում՝ ամենայն հայոց բանաստեղծի աշխատասենյակում, 4 կառույցների՝ Երևանի Ա. Սպենդիարյանի տուն-թանգարանի՝ ի դեմս Մարինե Օթարյանի, Երևանի Հ. Թումանյանի թանգարանի՝ ի դեմս Անի Եղիազարյանի, և Վիրահայոց թեմի «Հովհաննես Թումանյանի տուն» գիտամշակութային կենտրոնի՝ ի դեմս ղեկավար Գիսանե Հովսեփյանի, «Հայարտուն» կրթամշակութային և երիտասարդական կենտրոնի՝ ի դեմս ղեկավար Եվգենյա Մարկոսյանի, միջև «Համագործակցության հուշագրի» ստորագրմամբ: Իբրև յուրօրինակ խորհրդանիշ` Մ. Օթարյանը և Ա. Եղիազարյանը լարել են մեծ գրողի ժամացույցը:
Թեմի 2 կենտրոններում միջոցառումների ընթացքում հնչել է մեծ կոմպոզիտորի երաժշտությունը: Համերգային բաժնում ելույթ են ունեցել «Հայարտուն» կենտրոնի դուդուկի դասարանի սան Արթուր Պապիկյանը` կենտրոնի սան Անդրե Ակոբյանի և դհոլի դասարանի ուսուցիչ Սերգեյ Մալխասյանի նվագակցությամբ, «Հայարտուն» կենտրոնի «Սբ. Ներսես Շնորհալի» պատանեկան երգչախումբը, խմբավար՝ Մարիա Աբուլյան, մեներգչուհի Աիդա Բազոյանը, դաշնակահար Եսայի Աբովյանը: Օրվա տոնական ոգուն համահունչ` «Հովհաննես Թումանյանի տուն» կենտրոնի ղեկավար Գիսանե Հովսեփյանի ներկայացմամբ իրար են հաջորդել Երևանի Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի պետական ակադեմիական թատրոնի մեներգիչներ, միջազգային մրցույթների մրցանակակիրներ Դիանա Հարությունյանի, Անդրանիկ Մալխասյանի և դաշնակահար, ԵՊԿ պրոֆեսոր Մարգարիտ Սարգսյանի կատարումները: Ելույթ են ունեցել նաև Թբիլիսիի Վանո Սարաջիշվիլիի անվան կոնսերվատորիայի մենակատար Սվետլանա Տատոևան, պրոֆեսոր Էռնստ Առաքելովի՝ ջութակի դասարանի սան Դավիթ Ակոպովը:
Հիշեցնենք՝ Ալեքսանդր Սպենդիարյանի հոբելյանն ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի՝ հռչակավոր մարդկանց և կարևոր իրադարձությունների 2020-2021 թթ․ օրացույցում:
