Երևանում ընթացող «Լազարյան ակումբի» նիստի մասնակիցները 44-օրյա պատերազմի վերաբերյալ հարցեր ուղղեցին Արցախի նախագահներ Բակո Սահակյանին և Արկադի Ղուկասյանին:
Մասնակիցներից մեկի հարցին, թե որտե՞ղ էր ռազմական հետախուզությունը, ո՞ւր էր նայում ՀՀ իշխանությունը, երբ ակնհայտ էր, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է հարձակման, Արցախի նախկին նախագահ Արկադի Ղուկասյանն ասաց. «Այս հարցերին պետք է պատասխանեն նրանք, ովքեր պատասխանատու են այս ամենի համար: Ինչո՞վ էր զբաղված ռազմական հետախուզությունը, հակահետախուզությունը, ինչպե՞ս էր պետությունն արձագանքում իրավիճակի հնարավոր սրմանը, ես կարող եմ ներկայացնել իմ անձնական տպավորությունը, ըստ որի՝ պատերազմն անխուսափելի էր, քանի որ ակնհայտ էր, որ բանակցային գործընթացը սառեցված է, հայկական կողմը խուսափում է բանակցություններից: Իսկ երբ լռում է դիվանագիտությունը, խոսում են թնդանոթները»:
Ղուկասյանի խոսքով՝ կգա ժամանակը, և կունենանք այն հարցերի պատասխանները, որոնք հուզում են բոլորին:
Դիտարկմանը, որ Արցախի նախկին նախագահները պատերազմի օրերին տեսնում էի, թե ինչ է կատարվում Արցախում, ովքեր էին հրամանատարական բունկերում, արդյո՞ք նրանք հնարավորություն չունեին ազդելու իրադարձությունների նման ընթացքի վրա, Ղուկասյանն ասաց. «Թե ինչ էր կատարվում էր բունկերում, մեզ հայտնի չէր, քանի որ մենք այնտեղ չէինք մտնում, և ցավոք, Արցախյան առաջին պատերազմի լեգենդար շատ գեներալներ զրկված էին իրադարձությունների վրա ազդելու հնարավորությունից: Նրանց արգելված էր մտնել բունկեր, խորհուրդներ տալ, ունենալ տեղեկատվություն, թե ինչ է կատրավում: Ինչ վերաբերում է հարցին, թե ինչ կարող էինք անել մենք, ես և Բակո Սահակյանը, եթե ոչ ամեն օր, ապա առնվազն երկու օրը մեկ հանդիպում էինք Արցախի նախագահի հետ, փորձում էինք ազդել իրադրության վրա, փորձում էինք հասնել որոշ հարցերի վերաբերյալ նրա պատասխաններին, բայց ցավոք, նա նույնպես շատ հարցերի պատասխաններ չուներ, քանի որ դա կապված էր Երևանի հետ: Ամեն դեպքում մենք բազմիցս խորհուրդ ենք տվել նրան կապվել Երևանի հետ, ներկայացնել իրական վիճակը, բայց թե որքանով է դա արդյունավետ եղել, չեմ կարող ասել»:
Անդրադառնալով ՀՀ 2-րդ և 3-րդ նախագահների՝ պատերազմի ժամանակ Արցախ կատարած այցին և Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանի հետ չկայացած հանդիպմանը, Արկադի Ղուկասյան ասաց. «Այո, կար առաջարկ, որպեսզի Արցախի նախագահը հանդիպի ՀՀ նախկին նախագահների հետ, քանի որ նրանք ունեին իրավիճակի վերաբերյալ իրենց նկատառումները: Ցավոք, այդ հանդիպումը չկայացավ: Տպավորություն էր, թե Արցախյան առաջին պատերազմով անցած մարդկանց փորձն անհրաժեշտ չէ, ինչն անհասկանալի էր, առավել ևս, որ նման իրավիճակում պետք էր միավորել բոլորին: Ցավոք, պատերազմին չներգրավվեց ռազմական, տնտեսական, մտավոր ողջ ներուժը: Փոխարենը շարունավում էր սևերի ու սպիտակների բաժանումը, դավաճանների փնտրտուքը»,-ասաց Ղուկասյանը:
