Ադրբեջանական ռեժիմի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի դաժան նվաճումը և էթնիկ զտումները բացահայտեցին ավտոկրատական էքսպանսիայի մահացու հետևանքները, ասվում է Freedom House-ի զեկույցում։
Նշվում է, որ վերջին տարիների այս և այլ իրադարձություններն արագացրել են աշխարհաքաղաքական վերակազմավորումը տարածաշրջանում, երկրները բաժանվել են երկու հակադիր բլոկի՝ ազատական, ժողովրդավարական կարգին հավատարիմների և այն կատաղի մերժողների։
Freedom House-ը նշել է, որ Բաքուն ճանապարհ է հարթել սեպտեմբերյան հարձակման համար՝ մի քանի ամիս տեւած շրջափակման հաստատելով, որը Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությանը զրկել է առաջին անհրաժեշտության ապրանքներից:
«Երբ ռազմական հարձակումը սկսվեց, տեղական պաշտպանական ուժերը համաձայնեցին վայր դնել զենքերը, կառավարությունը լուծարվեց, և ռուս խաղաղապահները ոչ մի փորձ չարեցին միջամտելու՝ ստիպելով 120,000 էթնիկ հայերին փախչել իրենց կյանքի համար: Ներքին ճակատում նախագահ Ալիևն արագ քայլեր ձեռնարկեց՝ շահագործելու իր հաղթանակը Լեռնային Ղարաբաղում: Դեկտեմբերին նա կոչ արեց արտահերթ նախագահական ընտրություններ անցկացնել 2024 թվականի փետրվարին՝ ընտրությունների ամսաթիվը մեկ ամբողջ տարով տեղափոխելով»,- ասվում է զեկույցում։
Ադրբեջանի ավտորիտար ռեժիմում իշխանությունը 2003 թվականից շարունակում է կենտրոնացված լինել նախագահ Իլհամ Ալիևի և նրա մեծ ընտանիքի ձեռքերում: Կոռուպցիան համատարած է, իսկ պաշտոնական քաղաքական ընդդիմությունը տարիների հալածանքների պատճառով թուլացել է: Վերջին տարիներին իշխանությունները լայնածավալ ճնշում են գործադրել քաղաքացիական ազատությունների դեմ՝ քիչ տեղ թողնելով անկախ արտահայտվելու կամ ակտիվիզմի համար: 2023-ին ադրբեջանական ուժերը մի քանի ամիս տեւած շրջափակումից և երկօրյա ռազմական գործողությունից հետո գրավեցին Լեռնային Ղարաբաղը՝ էթնիկ հայկական անկլավ, որը փաստացի անկախություն էր վայելում 1994 թվականից։ Տեղական քաղաքական առաջնորդների և պաշտպանական ուժերի կապիտուլյացիան դրդեց տարածքի գրեթե ողջ էթնիկ հայ բնակչությանը փախչել Հայաստանի Հանրապետություն։
Նշվում է, որ միևնույն ժամանակ նրա վարչակարգը հերթական ճնշումն է սանձազերծել երկրի առանց այդ էլ պատժված անկախ լրատվամիջոցների և քաղաքական ընդդիմության դեմ՝ պնդելով, որ իրենք պայքարում են ամերիկյան լրտեսների ցանցի դեմ:
«Ալիևի քաղաքական և ռազմական հաղթանակները բացեցին նրա ախորժակը. Նրա երդմնակալության ելույթը ներառում էր Հայաստանի լրացուցիչ տարածքների վերաբերյալ նոր պահանջներ։ ԱՄՆ-ի կամ ԵՄ-ի կողմից պարտադրված որևէ վստահելի զսպող միջոցների բացակայության դեպքում Կովկասում կա ավտորիտար ագրեսիայի աճի անկհայտ հնարավորություն»,- նշվում է զեկույցում։
