Բյուրակն Իշխանյանը ՖԲ գրառումով անդրադարձել է պաղեստինցիների և արցախցիների ցեղասպանությունների վերաբերյալ հասարակությունների մոտեցման տարբերություններին,գրառումը՝ ստորև՝

Էսօր, երբ Օրհուս-Կոպենհագեն ավտոբուսից իջանք, Կոպենհագենի կենտրոնական կայարանի ամբողջ շրջակայքը ողողված էր Պաղեստինի դրոշով բողոքի ցույցի շտապող մարդկանց։ Ցույցին դեռ կես ժամ կար, բայց մարդկանց հոսքն անդադար էր, չնայած վատ եղանակին։ Ու տարբեր մարդիկ էին՝ սպիտակ դանիացիներ, արաբներ, աֆրիկացիներ, սպիտակ արտասահմանցիներ։ Մորթենը հարցրեց՝ տեսնես ինչու՞ Արցախի համար էս նույն ակտիվությունը չկար։

Չնայած որ Պաղեստինի համար էս ամբողջ ակտիվությունը խիստ ոգևորիչ ա, որովհետև տարիներով ինչ զիբիլ ասես չէր լինում, ու ոչ ոք տեղից չէր շարժվում, այնուամենայնիվ, էս հարցը հաճախ եմ ինքս ինձ տալիս։ Ինչու՞ տասնյակ հազարներով ամբողջ արևմուտքով մեկ փողոցները ողողված չէին Արցախի ազատությունն ու էթնիկ զտումը կանխող ցուցարարներով։ Չէ՞ որ մենք էլ պակաս սփյուռք չունենք։

Ու երկու պատճառ եմ առանձնացրել.

1. Պաղեստինցիների իրավունքների մասին առաջին հերթին շատ բարձրաձայն ու անզիջում խոսում են հրեա մտավորականները։ Իսկ դա ահագին հեշտացնում ա արևմուտքում ապրող բանից ոչ շատ տեղյակ մարդկանց համար դիրքորոշում բռնելը։ Հայերի ցեղասպանության ճանաչման համար խոսող թուրք մտավորականներ քսան տարի առաջ կային, հիմա չկան։ Արցախի ազատության ու էթնիկ զտման դեմ խոսող թուրք ու ադրբեջանցի մտավորականներ ընդհանրապես չկային։ Կասեք՝ լռեցվում էին։ Լռեցվում են նաև խոսող հրեա մտավորականները թե՜ Իսրայելի, թե՜ արևմտյան զանազան կառույցների կողմից, բայց դա բացարձակապես չի ազդում։ Ուրեմն թուրք ու ազերի մտավորականները լռեցվող են, հրեաները՝ չէ։

2. Կարծում եմ՝ շատ ավելի մեծ դեր ունի երկրորդ պատճառը, իսկ դա հայկական լոբբին ա։ Տարիներ շարունակ հայկական լոբբին աշխատել ա ծայրահեղ աջ կամ պարզապես աջ քաղաքական ուժերի հետ, այսինքն՝ Արցախի ու ցեղասպանության հարցը դրվել ա երկու կոնտեքստում։ Ծայրահեղ աջի համար ամեն ինչ իջեցվել, դարձվել ա փիս մահմեդականները բնաջնջում են պուպուշ քրիստոնյաներին։ Իսկ պարզապես աջը եղել ա հենց էսթաբլիշմենթը՝ արևմուտքում իշխող ուժը (որին նաև ծայրահեղ աջն ա սպասարկում), որի համար արցախցիների իրավունքներն ու ցեղասպանության հարցն աշխարհաքաղաքական խաղաքարտ ա։

Եթե նկատեք, սփյուռքի բառապաշարում էլ նույն բաները կան։ Պահպանողականներն արյունարբու մահմեդականներից են խոսում, լիբերալները՝ էն մասին, որ յախք Ռուսաստանը մեզ գցեց։ Բայց շատ հազվադեպ կհանդիպես բուն թեմային. արցախցիների ինքնորոշման իրավունքին։

Իսկ ովքե՞ր են փողոց դուրս գալիս ու պահանջներ դնում իշխանությունների վրա։ Ինչու՞ պիտի իշխանությունների սպասարկուները փողոցում լինեն ու Արցախի ինքնորոշում պահանջեն։ Իհարկե, փողոցներում նրանք են, ովքեր դեմ են համակարգին, դեմ են էսթաբլիշմենթին, այսինքն՝ ձախերը։ Իսկ հայկական սփյուռքը գործ բռնելով էսթաբլիշմենթի հետ, մի կողմից էնպես ա արել, որ ոչ մի արդյունավետ գործողություն չծավալվի Արցախի ինքնորոշման հարցում, մյուս կողմից օտարացրել փողոց դուրս եկող ձախերին։

Էս ամենից պետք ա դասեր քաղել ու հասկանալ, որ Արցախի հարցը պետք ա բերել ձախ դաշտ՝ որպես արցախցիների ինքնորոշման իրավունք, կապիտալիստական արյունարբու ախորժակի, գաղութարարության ու կայսերապաշտության դեմ։ Ու չէ, Արցախի հարցը չի փակվել, ուղղակի մտել ա շատ դժվար փուլ։ Ու էս հարցը չի կարելի նայել պաղեստինցիների, քրդերի ու այլ ճնշված ժողովուրդների խնդիրներից դուրս, որովհետև հարցը պիտի էսթաբլիշմենթի ու կայսերապաշտության դեմ լինի, որից կշահեն բոլոր ճնշված ժողովուրդները։ Բացի դրանից, միասին ավելի ուժեղ ենք։

Հա, նաև հանուն արդարության ասեմ, որ Բեռլինում կա խումբ, որն Արցախի հարցը ձախ դաշտ ա բերել, ու տեսել եմ Պաղեստինի ու Արցախի դրոշներն իրար կողք ծածանվելիս։ Արժե կապվել խմբի հետ ու սովորել իրենցից։

Հ.Գ. Համասի՝ Ադրբեջանին Արցախի ցեղասպանության համար շնորհավորելու մասով էլ ասեմ, որ Համասը Պաղեստինը չի, այլ հետևանք ա տարիներ շարունակ պաղեստինցիների ճնշման։ Էսպիսի խմբավորումներ գոյանում են ճնշված ժողովուրդների շրջանում, որոնց գործունեությունը չի կարելի արդարացնել, բայց կարելի ա հասկանալ, թե ինչու գոյություն ունեն։