Իսրայելի զինվորները, որոնք պատրաստվում են ցամաքային հարձակման Գազայի հատվածում, կհանդիպեն խիտ լեփ-լեցուն շենքերի, ականների և թունելների դժոխային ջունգլիին, որտեղ ՀԱՄԱՍ-ի զինյալները խառնված կլինեն խաղաղ բնակչությանը: Այս մասին հայտարարել են հակամարտությանը ծանոթ ամերիկացի պաշտոնյաներն ու վերլուծաբանները, գրում է Washington Post-ը։
«Սպասվում է, որ այս գործողությունը կլինի Իսրայելի պաշտպանության բանակի համար վերջին տարիներին ամենանշանակալիցը: Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն ասել է, որ «Համասի յուրաքանչյուր մարտիկ» «ոչնչացվելու է», մինչդեռ Իսրայելի կառավարությունը Գազայի խաղաղ բնակիչներին կոչ է արել տարհանվել:
Տարածաշրջանի իշխանությունները պատրաստվում են լայնածավալ հարձակման խիտ բնակեցված տարածքի վրա, որը կարող է տևել շաբաթներ, սպանել հազարավոր մարդկանց և ոչնչացնել ամբողջ թաղամասեր: Պաղեստինցի պաշտոնյաները կիրակի հայտարարել են, որ մարտերի սկսվելուց ի վեր Գազայի հատվածում ավելի քան 2600 մարդ է զոհվել:
«Սա արյունահեղություն կլինի բոլորի համար», - ասում է ծովային հետևակի պաշտոնաթող գեներալ Քենեթ «Ֆրենկ» Մաքքենզի կրտսերը, ով վերջերս զբաղեցրել է ԱՄՆ կենտրոնական հրամանատարության ղեկավարի պաշտոնը: Նա կանխատեսել է, որ բռնությունը «կշարունակվի շատ ավելի երկար ժամանակով», քան ՀԱՄԱՍ-ի հարձակումը, և որ իսրայելցիները կհայտնվեն քաղաքային պատերազմի խառնաշփոթ անկանխատեսելիության մեջ:
Իսրայելի պաշտպանության ուժերը Գազայում գործելու փորձ ունեն, որը 140 քառակուսի մղոն տարածություն ունեցող անկլավ է Իսրայելի հարավ-արևմտյան ծայրամասում, եւ որը սահմանակից է Միջերկրական ծովին և Եգիպտոսին: 2014 և 2009 թվականներին սահմանափակ ցամաքային հարձակումներն ուղղված էին Համասին պատժելուն և նվաստացնելուն, սակայն վերջին վայրագությունների մասշտաբները, ներառյալ գրոհայինների հարձակումը երաժշտական փառատոնի վրա, որի հետևանքով զոհվեց առնվազն 260 մարդ, ինչպես նաև երեխաների ու տարեցների սպանությունները, Իսրայելին դրդեցին դիմել ներխուժման, որը «վերջ կտա» այս զինյալ խմբին։
Իսրայելի պաշտոնյաները օրեր շարունակ հեռարձակում էին իրենց մտադրությունները՝ թռուցիկներ գցելով Գազայի վրա, որտեղ խաղաղ բնակիչներին հրահանգվում էր փախչել հարավ և չվերադառնալ մինչև հաջորդ ծանուցումը: Ավելի քան 2 միլիոնանոց բնակչության կեսից ավելիին հրամայվել է տարհանել, ինչը ահազանգ է առաջացրել մարդասիրական կազմակերպությունների և ՄԱԿ-ի կողմից, որոնք ասում էին, որ դա «անհնար» կլինի շատերի համար:
Իսրայելի պաշտպանության բանակի պաշտոնյաները շաբաթ օրը հայտարարել են, որ շուտով կսկսեն «համապարփակ և համակարգված հարձակում» ցամաքով, օդով և ծովով: Նրանք մեղադրել են ՀԱՄԱՍ-ին հյուսիսային Գազայի հատվածից խաղաղ բնակիչների լքելը կանխելու մեջ:
Բանակի պաշտոնաթող գնդապետ և Rand Corp.-ի ռազմական պատմաբան Ջիան Ջենտիլը ասում է, որ Իսրայելի հարձակման մասշտաբները «ակնհայտորեն շատ ավելի մեծ կլինեն», քան վերջին տարիներին իրականացված գործողությունները և կբախվեն խնդիրների, որոնցից ԱՄՆ-ն խուսափել է որոշ ամենաինտենսիվ քաղաքային մարտերի ժամանակ, ինչպիսիք են 2004 թվականի նոյեմբերին Իրաքում Ֆալուջայի վրա հարձակումը: Չնայած 250,000 բնակիչ ունեցող քաղաքը մեկուսացված էր անապատում, և խաղաղ բնակիչների մեծ մասը փախել էր նախքան ԱՄՆ-ի հարձակման սկսվելը, խաղաղ բնակիչներին այս անգամ ավելի դժվար կլինի փախչել, ասել է Ջենտիլը:
Իսրայելի հարձակումը կշահի լավ պատրաստված ուժ ունենալուց, որը զիջում է միայն Միացյալ Նահանգներին ռազմական տեխնոլոգիաներով, ասում է հակաահաբեկչության փորձագետ և Ջորջթաունի համալսարանի պրոֆեսոր Բրյուս Հոֆմանը:
Սակայն Հոֆմանը նաև նշել է, որ Գազայում իսրայելցի զինվորների առջև ծառացած խնդիրները «էքսպոնենցիալ ավելի մեծ» կլինեն, քան ԱՄՆ-ի այն զորքերինը, որոնք բախվել են Ֆալուջայում: Նրա խոսքով, ՀԱՄԱՍ-ի պաշտոնյաներն ասել են, որ իրենք տարիներ շարունակ նախապատրաստել և ծրագրել են հարձակում Իսրայելի վրա, հավանաբար ակնկալում էին, որ Իսրայելի պաշտպանության բանակը կպատասխանի ցամաքային ներխուժմամբ: Նա ասել է, որ երկու կողմերն էլ, ամենայն հավանականությամբ, կօգտագործեն օդային անօդաչու թռչող սարքեր, ինչը, հնարավոր է, կհանգեցնի նրանց միջև «շների կռիվների», ինչպես նախորդ պատերազմներում օգտագործված ինքնաթիռները:
Հոֆմանը նշել է, որ ավանդական իմաստությունն այն է, որ ահաբեկչությունը ռազմական լուծում չունի:
Բայց որպես հակաօրինակ՝ նա բերել է Թամիլյան վագրերի դեմ իրականացված արշավը, զինյալ խմբավորում, որը տասնյակ տարիներ հարձակվել է Հնդկաստանի և Շրի Լանկայի պաշտոնյաների և քաղաքացիական անձանց վրա: Այն վերջնականապես ոչնչացել է 2009 թվականին Շրի Լանկայի կառավարական զորքերի կողմից թամիլյան վագրերի կողմից վերահսկվող տարածքների դաժան ռազմական հարձակումից հետո: Ավելի ուշ ՄԱԿ-ի հանձնաժողովը պարզել է, որ մինչև 40,000 խաղաղ բնակիչներ, հնարավոր է, զոհվել են այդ գործընթացում, որոնց մեծ մասը Շրի Լանկայի ուժերի գնդակոծման հետևանքով:
«Աստված մի արասցե, որ այսօր նման կոտորած տեղի ունենա», - ասել է Հոֆմանը: «Բայց եթե դուք վճռական եք ոչնչացնել ահաբեկչական կազմակերպությունը, կարող եք դա անել: Դրան կուղեկցի անողոքությունը»:
Պենտագոնի նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյա և Լոբո ինստիտուտի համահիմնադիր Միք Մալրոյն ասում է, որ Իսրայելի պաշտպանության բանակը ՀԱՄԱՍ-ի համեմատ ավելի լավ զորքեր, զենք և տեխնիկա ունի: Սակայն ՀԱՄԱՍ-ը, նրա խոսքով, «շատ արդյունավետ է դարձել» քաղաքային պատերազմներում և, հավանաբար, պատրաստվում է հանդիպել իսրայելական ուժերին:
«Շենքերը, նկուղները և թունելների հսկայական ցանցը մաքրելու համար նրանք պետք է արագացնեն իրենց հետևակայիններին և, ըստ էության, ձեռնամարտ կռվեն բնակեցված վայրերում», - ասել է Մալրոյը: «Հատուկ գործողության ուժերը կարող են առաջ ընթանալ վիրաբուժական հարվածներով, որպեսզի ոչնչացնեն ՀԱՄԱՍ-ի ղեկավարությանը և վերադարձնեն պատանդներին »:
Մալրոյը, ով ծառայել է ինչպես ծովային հետևակային կորպուսում, այնպես էլ ԿՀՎ-ում, ասում է, որ Իսրայելի պաշտպանության բանակը, հավանաբար, այժմ հետախուզական տվյալներ է հավաքում՝ ծրագրելով ցամաքային հարձակում և օդային հարվածներ օգտագործելով՝ ռազմադաշտը ի օգուտ իսրայելական ուժերի ձևավորելու համար:
Նա կանխատեսել է, որ հիմնական հարվածային ուժը կգա Իսրայելից Էրեզ անցակետի միջոցով Գազայի հատված, և որ այն կներառի մարտական տանկեր և զրահափոխադրիչներ: Իսրայելի պաշտպանության բանակը կարող է նաև փորձել հարվածել Գազայի հատվածին արևելքից՝ արդյունավետորեն երկու մասի բաժանելով տարածքը և սահմանափակելով ՀԱՄԱՍ-ի՝ կործանիչներ և տեխնիկա տեղափոխելու հնարավորությունը, ասել է նա:
Իսրայելի վերջին ցամաքային գործողությունը Գազայում 2014 թվականին գնահատելիս՝ ԱՄՆ մի քանի պաշտոնաթող զինվորականներից կազմված աշխատանքային խումբը պարզել է, որ ՀԱՄԱՍ-ը փորձում էր հրահրել «կողմնակի վնաս»՝ օրինական ռազմական գործողությունների ժամանակ խաղաղ բնակիչների մահը, իսկ հետո խեղաթյուրել նրանց մասին փաստերը՝ խաթարելով Իսրայելի Մմիջազգային լեգիտիմությունը»:
Ամերիկայի ազգային անվտանգության հրեական ինստիտուտի կողմից հրապարակված գնահատականը ցույց է տվել, որ ՀԱՄԱՍ-ը Իրաքում և Աֆղանստանում օգտագործել է «գործողությունների այլ և ավելի վտանգավոր հայեցակարգ, քան ԱՄՆ-ի հանդիպած հայեցակարգը», և Իսրայելի ռազմական գործողությունները ներկայացրել է «որպես առանց խտրություն դնելու և անհամաչափ», չնայած. որ դրանք «օրինական պաշտպանական պատասխան են ագրեսիային»։
Ու թեև հարձակողական գործողության մարտավարությունը պարզ է դառնում, ավարտը պարզ չէ։
JINSA-ի քաղաքականության փոխնախագահ Բլեզ Միշթալն ասել է, որ իսրայելցի պաշտոնյաները պետք է մտածեն, թե ինչպես դուրս բերել Իսրայելի պաշտպանության բանակը Գազայի հատվածից այն բանից հետո, երբ իսրայելցի պաշտոնյաները հավատան, որ իրենք հասել են իրենց նպատակներին: Իսրայելը մշտական ներկայություն չի ունեցել Գազայի հատվածում 2005 թվականից ի վեր, երբ Արիել Շարոնի կառավարությունը դուրս բերեց Իսրայելի պաշտպանության բանակը՝ համարելով, որ այնտեղ օկուպացիան անկայուն է:
«Նրանք չէին ուզում նորից գնալ Գազա: Չէին ուզում գրավել։ Նրանք չէին ցանկանում պատասխանատվություն կրել դրա տնօրինման համար», - ասել է Միշտալը: «Բայց ի՞նչ են նրանք պատրաստվում անել, եթե շատ ավելի մաքսիմալիստական նպատակ ունեն»:
ԱՄՆ պաշտպանության բարձրաստիճան պաշտոնյան, անանուն մնալու պայմանով, հինգշաբթի ասել է, որ Բայդենի վարչակազմը «այս պահին» մտադիր չէ լրացուցիչ ամերիկյան ուժեր տեղակայել Իսրայելում, սակայն չի բացառել, որ հակամարտությունը ընդլայնվի: Պաշտպանության նախարար Լլոյդ Օսթինը շաբաթ օրը ասել է, որ ԱՄՆ-ի ռազմական ուժերի հազվագյուտ համակենտրոնացման պայմաններում ԱՄՆ-ն Միջերկրական ծովի արեւելքում տեղակայում է USS Dwight D. Eisenhower ավիակիր հարվածային խումբը:
Մի փոքր թվով ամերիկացի զինվորականներ նշանակված են Իսրայելում ԱՄՆ դեսպանատանը և խորհուրդներ են տալիս իսրայելցի պաշտոնյաներին:
Օսթինը, ելույթ ունենալով Իսրայել կատարած այցի ժամանակ, զգուշացրել է մյուս պոտենցիալ պատերազմող կողմերին հեռու մնալ մարտերից: Նա տարբերություն է դրել ՀԱՄԱՍ-ի կիրառած մարտավարության և այն բանի միջեւ, թե ինչպես Իսրայելը կարող է ցամաքային հարձակում իրականացնել:
«Համասի նման ահաբեկիչները դիտավորյալ թիրախավորում են խաղաղ բնակիչներին, իսկ ժողովրդավարական երկրները՝ ոչ», - ասել է Օսթինը: «Սա վճռականության և ոչ թե վրեժխնդրության, վճռականության և ոչ խուճապի, անվտանգության և ոչ կապիտուլյացիայի ժամանակ է»:
Սակայն իսրայելական վերջին հռետորաբանությունը բարձրացնում է զանգվածային սպանությունների հավանականությունը ցամաքային հարձակման հետեւանքով, ասել է Յուսեֆ Մունայերը՝ Վաշինգտոնի Արաբական կենտրոնի ավագ աշխատակիցը: Նրա խոսքով՝ իսրայելական գործողությունը կարող է հանգեցնել ոչ միայն ավերածությունների Գազայի հատվածում, այլեւ վերաճել տարածաշրջանային հակամարտության, որը ԱՄՆ-ին կքաշի ծուղակը։
«Դժվար է պատկերացնել, որ այլ խաղացողներ չեն միջամտի: Եվ այդ ժամանակ կսկսվի դժոխքը »,- ասել է Մունայերը՝ նշելով, որ ՀԱՄԱՍ-ը կողջունի այլ զինյալ խմբավորումների և արաբական երկրների՝ պայքարին միանալու քայլերը:
«Ամեն օր ավելի ու ավելի է դժվարանում վերահսկել արդյունքներն ու հետևանքները»,- ասել է նա։ «Ես զգում եմ, որ մենք գնում ենք դեպի մի իրավիճակ, երբ մի քանի սերունդ հետո մարդիկ կասեն՝ այս ի՞նչ ենք անում»:
