Այն, ինչ կատարվում է Վերին Լարսում, որտեղ 3-4 ամսվա ընթացքում հայաստանյան կոնյակ արտադրողների 60-ից ավելի բեռնատարներ են կուտակվել, պետության կողմից վերջին 15-20 տարիների սխալ քաղաքականության արդյունք է։ АрмИнфо-ի հետ զրույցում նման կարծիք է հայտնել Հայաստանի գինեգործների միության ղեկավար Ավագ Հարությունյանը։
Նա ասաց, որ Վերին Լարսում բեռնատարների կուտակումը երկու պատճառ ունի։ Առաջինը, և սա է գլխավորը՝ ռուսական շուկա ուղարկվող ալկոհոլային արտադրանքի որակի պահանջների խստացումը։ Եվ երկրորդ՝ այն պատճառով, որ Հայաստանը Ռուսաստանի համար դառնում է ոչ բարեկամական երկիր։
Եվ այնուամենայնիվ, ինչպես նշեց Հարությունյանը, ռուսական կողմը տեղի ունեցողը բացատրում է նոր կարգավորումներով։ «Լաբորատոր փորձաքննության համար այս կամ այն արտադրողի արտադրած ապրանքի նմուշ են վերցնում, որի արդյունքները վիճարկելի չեն։ Սա կարող է տեւել մի քանի ամիս»,- ասաց նա՝ նշելով, որ ԵԱՏՄ կարգավորող չափանիշներն այս իրավիճակում որեւէ նշանակություն չունեն։
Ստեղծված իրավիճակում Գինեգործների միության ղեկավարը ճիշտ է համարում արտադրողների ուշադրությունը հրավիրել իրենց արտադրանքի որակի վրա։ Այս պարագայում, նրա կարծիքով, պետությունը միջամտության սողանցքներ չունի։ Այս առնչությամբ Հարությունյանը դժգոհեց այն սխալ քաղաքականությունից, որը պետությունը երկար տարիներ վարում էր։ Ալկոհոլային խմիչքների բարձրորակ արտադրությունը խթանելու փոխարեն կառավարությունը մշտապես արտադրողներին սուբսիդավորելու որոշումներ է կայացնում, այդ թվում՝ խաղողի գնումը, ինչը թույլ է տալիս այդ արտադրողներին արտադրել էժան, անորակ արտադրանք, որը վաճառվում է արտահանման շուկաներում, հաճախ, ինքնարժեքից ցածր գնով։
Անդրադառնալով առկա տեղեկատվությանը՝ Հարությունյանն ասաց, որ ռուսական կողմը շուտով նմանատիպ կարգավորումներ կկիրառի նաև հայկական գինու նկատմամբ։ Նա նշեց, որ Հայաստանը տարեցտարի դիվերսիֆիկացնում է գինու արտահանման շուկաները՝ նվազեցնելով ռուսական շուկայի մասնաբաժինը, սակայն արտադրողներն առաջին հերթին պետք է մտածեն իրենց արտադրանքի որակը բարելավելու մասին։
Հիշեցնենք, որ ՀՀ մաքսային ծառայության տվյալներով՝ հայկական գինու հիմնական շուկան ավանդաբար ռուսական է, որի մասնաբաժինը 2021 թվականին կազմել է 58,4%։ 2022 թ արտահանվող հայկական գինու մասնաբաժինը ռուսական շուկա աճել է մինչև 78,8%։ Մեծ տարբերությամբ հաջորդում են ԱՄՆ-ը՝ 6,1% (2021թ. 9,3%-ի դիմաց), Բելառուսը՝ 1,4%, Իսրայելը՝ 1,2%, Ֆրանսիան՝ ավելի քան 1%, Ուկրաինան՝ 1%, Շվեյցարիան՝ 0,8%։
Նշենք, որ 2018-2022 թվականներին Հայաստանից կոնյակի արտահանումն աճել է 85%-ով՝ 29,3-ից հասնելով 54,2 մլն լիտրի։ Մոտ 80%-ը մատակարարվում է ռուսական շուկա։
АрмИнфо-ի փորձերը մեկնաբանությունների համար զանգահարել Երևանի «Արարատ» կոնյակի գործարան և «Խաղողագործության և գինեգործության հիմնադրամ», ապարդյուն են եղել: Էկոնոմիկայի նախարարությունն արձագանքելու համար ժամանակ է խնդրել։
