Ռուսաստանի ԱԳՆ-ում պատասխանեցին Ադրբեջանի մեղադրանքներին դաշնակցային հռչակագրի խախտման վերաբերյալ: Մոսկվան հավաստիացրեց, որ հարգանքով է վերաբերվում հանրապետության տարածքային ամբողջականությանը, բայց կրկին կոչ արեց Բաքվին Ղարաբաղի հարցը լուծել խաղաղ ճանապարհով և այնտեղ ապրող հայերի անվտանգության երաշխիքներ ներկայացնել: Օրերս հենց այս խոսքը Ադրբեջանի ԱԳՆ-ում «վրդովմունք և հիասթափություն» հարուցեց, քանի որ, ինչպես հայտարարեցին այնտեղ, հենց Բաքուն է գործնական քայլեր ձեռնարկում Հայաստանի հետ խաղաղության պայմանագրի հասնելու համար: «Коммерсантъ»-ի մեկնաբան Մաքսիմ Յուսինը կարծում է, որ Ռուսաստանի և Ադրբեջանի հարաբերություններում վերջին տասնամյակների ամենալուրջ ճգնաժամն է ծագել:
Հնարավոր է՝ Հարավային Կովկասը կանգնած է դրամատիկ իրադարձությունների շեմին: Դա պարզ դարձավ Ռուսաստանի և Ադրբեջանի արտաքին քաղաքականության գերատեսչությունների խիստ հայտարարությունների փոխանակումից:
Նախ՝ Ռուսաստանի ԱԳՆ-ն մտահոգություն հայտնեց այն կապակցությամբ, որ Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ ստեղծված իրավիճակը զարգանում է բացասական սցենարով, այսինքն՝ խորանում է հումանիտար ճգնաժամը, տեղի բնակչությունը սննդամթերքի, դեղորայքի, առաջին անհրաժեշտության պարագաների չափազանց սուր կարիք է զգում, փաստացի զրկված է էլեկտրա- և գազամատակարարումից: Սրանք մեջբերումներ են ԱԳՆ-ի հայտարարությունից:
Եվ թեպետ Բաքվի հասցեին ուղղակի կշտամբանքներ չկան, տեքստից հասկանալի է, որ ճգնաժամի պատճառը դարձել է Ղարաբաղի փաստացի պաշարումը Ադրբեջանի կողմից: Բաքվի պատասխանը հետևեց անմիջապես և չտեսնված խիստ:
Ռուսաստանի ԱԳՆ-ի դիրքորոշումը բնորոշվել է անընդունելի, ավելին՝ Բաքվի և Մոսկվայի դաշնակցային փոխհարաբերությունների հռչակագրին անհարիր, որը անցած տարվա փետրվարին ընդունել են նախագահներ Վլադիմիր Պուտինը և Իլհամ Ալիևը:
Իսկ ահա ամենահետաքրքիր զեղումը Ադրբեջանի ԱԳՆ-ի հայտարարությունից. «Մինչև հիմա չի ապահովվել Ադրբեջանի հայկական զինված խմբավորումների մնացորդների դուրսբերումը: Ավելին՝ այդ խմբավորումներին աջակցություն է ցույց տրվում ռուսական խաղաղապահ զորակազմի կողմից»:
Այլ խոսքով՝ Բաքուն ուղղակիորեն մեղադրում է Մոսկվային Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև մարտական գործողությունները դադարեցրած 2020 թվականի նոյեմբերի պայմանավորվածությունների կատարման անկարողության և չկամության համար, բացի այդ, հաստատում է Ղարաբաղից հենց այն բանի դուրսբերման վճռականությունը, ինչը բնորոշված է որպես «հայկական զինված խմբավորումների մնացորդներ»:
Իսկ հայերն այդ խմբավորումները անվանում են «Արցախի պաշտպանության բանակ», որը ստեղծվել է 1992 թվականին և ապահովում է Ղարաբաղի այն հատվածի անվտանգությունը, որը մնում է հայկական հսկողության տակ:
Ահավասիկ գլխավոր հարցը՝ ինչքա՞ն ժամանակ նա կմնա այդ հսկողության տակ: Շատ ավելի վճռական հայտարարությունները, որ հնչում են Բաքվից, կասկած չեն թողնում, որ նախագահ Ալիևը և նրա թիմը պատրաստ են արագացնել դեպքերի ընթացքը և հնարավոր է՝ չեն սպասի հինգ տարվա ժամկետի սպառվելուն, որի ընթացքում կարգուկանոնը և ստատուս քվոն Լեռնային Ղարաբաղում պետք է ապահովեն ռուսական խաղաղապահները:
Ինչպես պարզվում է Ադրբեջանի ԱԳՆ-ի հայտարարությունից, այդ խաղաղապահներին Բաքվում արդեն չեզոք կողմ չեն համարում, կնշանակի բացառված չէ, որ նրանց ներկայությունը չի խանգարի ադրբեջանական բանակին մաքրել Ստեփանակերտը և հարակից հողերը «հայկական զինված խմբավորումների մնացորդներից»:
Բաքվում հույս ունեն, որ Հայաստանը, լինելով Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության տակ, չի միջամտի (եթե միջամտի էլ, ուժերի հարաբերակցությունն ակնհայտ Բաքվի օգտին է): Ինչ վերաբերում է Արևմուտքին, ապա սրանք էլ պատրաստ չեն այսօր հանդես գալու Ղարաբաղի հայերի պաշտպանությամբ:
Միակ բանը, որ տեսականորեն կարող է զսպել Բաքվի ռազմատենչ կրակը, տնտեսական պատժամիջոցների վտանգն է, առաջին հերթին՝ նավթի և գազի նկատմամբ: Բայց Արևմուտքը դա չի կարող թույլ տալ իրեն: Նրա համար գլխավոր հակառակորդը Մոսկվան է, իսկ ադրբեջանական էներգակիրները դիտվում են որպես ռուսականների այլընտրանք:
Ինչ վերաբերում է Կրեմլին, ապա նրա արձագանքից Բաքվում, ինչպես երևում է, առանձնապես չեն զգուշանում: Այնտեղ, ըստ երևույթին, համարում են, որ Ռուսաստանը չափից ավելի է խրվել Ուկրաինայում և ո՛չ ուժեր ունի, ո՛չ հնարավորություններ, ո՛չ էլ ցանկություն Հարավային Կովկասում ևս մի ճակատ բացելու համար:
