Գերեզմանի աշխատողներին անգլերեն հարցնում էի, որտե՞ղ ա Մանուշյանը։ Անգլերենիցս մենակ Մանուշյանն էին հասկանում․ «Աաա, Մոնուշյան»,- ու ցույց տալիս ուր պիտի գնամ։
Անցած տարի էր, Փարիզում գնացի Միսաք Մանուշյանի շիրիմին։ Արցախի դրոշ թողեցի մոտը։
Հիմա էլ պարզվեց շիրիմը տեղափոխում են Փարիզի պանթեոն, որտեղ Ֆրանսիայի պատմության ամենաականավոր դեմքերն են։
Հայաստանի համար այս շրջանում Մանուշյանի անունը թնդեցնելը շատ տեղին է։
Ցեղասպանություն վերապրած էր, կորցրել էր ընտանիքի և՛ նա, և՛ նրա կինը՝ Մելինեն։
Ֆաշիզմին էր դիմադրում օկուպացված Ֆրանսիայում։
Ձախ էր, սոցիալական արդարության մարտիկ։
Մանուշյանի դիմադրությունը պրոյեկցիա է այժմյան Հայաստանին, որովհետև․
Հայաստանը գրավված է թուրքական ֆաշիստների կողմից, ինչպես 1940-ականներին Ֆրանսիան էր։
Օկուպանտները հիշողությունից ջնջում են Հայոց ցեղասպանությունը, որի զոհն է Մանուշյանի ընտանիքը։
Եվ Հայաստանը գրաված թուրքական ֆաշիստական խմբերն անտանելի աջ են, անարդարության ողկույզներ, որոնք գյուղացուն ու 120 հազար հայրենակիցներին հանձնում են թուրքական ֆաշիզմի քմահաճուքին։
Իսկ կարևորը․ մեռնելիս Մանուշյանը գիտեր, որ ֆաշիզմի դեմ դիմադրության պայքարը տվել է պտուղները։ Գնդակահարությունից առաջ իր վերջին նամակում կնոջը գրում է․
«Ես մեռնում եմ երկու մատ հեռու հաղթանակից և նպատակից։ Երջանկություն նրանց, ովքեր պիտի ապրեն մեզնից հետո և պիտի վայելեն վաղվա խաղաղության և ազատության քաղցրությունը»։
Ու խնդրում է, որ իր ունեցած փողերը Մելինեն տա Հայաստանին։
