Սերգեյ Մարկեդոնովն իր տելեգրամյան ալիքում գրում է.

1. Թուրքիայում ընտրական կրքերը  դեռ չեն հանդարտվել, իսկ հերթական նախագահական ժամկետով ընտրված Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն արդեն մեկնել է արտասահմանյան այցերի: Նրա քարտեզում Հյուսիսային Կիպրոսն է (չճանաչված Հյուսիսային Կիպրոսի Թուրքական Հանրապետությունը՝ ՀԿԹՀ) և Ադրբեջանը: Ի՞նչ նշանակություն ունեն այդ ուղևորությունները: Ի՞նչ ազդանշաններ են տալիս և ո՞ւմ են ուղղված:

2. Յուրքանչյուր քաղաքական գործիչ, որ իշխանության է գալիս ընտրական ընթացակարգերով, եթե անգամ խոսում է իր երկրի՝ համաշխարհային (առնվազն տարածաշրջանային) հեգեմոնիայի ձգտման մասին, ամենից առաջ սևեռվում է ներքին օրակարգի վրա: Էրդողանի նախագահական քարոզարշավին առաջին և երկրորդ փուլերի արանքում աջակցում էր ադրբեջանական ծագումով քաղաքական գործիչ  Սինան Օղանը: Բայց առանց Թուրքիայի այն շարքային քաղաքացիների ձայների, որոնք իրենց արմատներով «կրակների երկրի» հետ են կապված, բոլոր կոչերն էլ արդյունք չէին տա: Իհարկե, չճանաչված ՀԿԹՀ-ի բնակիչները նույնպես քվեարկում են: Եվ նրանց ավանդը մեծ է հին նոր նախագահի հաջողությունների մեջ: Չէ՞ որ Էրդողանը շատ ավելի հետևողական է կիսված կղզու հյուսիսային մասի համար «թաքսիսմի» գաղափարն առաջ մղելու հարցում: 2022 թ. նոյեմբերին ՀԿԹՀ-ն Թուրքական պետությունների կազմակերպությունում դիտորդի կարգավիճակ ստացավ: Եվ Անկարայի խնդրանքները Բաքվին ու Իսլամաբադին անկախ «եղբայրական հանրապետության» ճանաչման առնչությամբ ավելի հետևողական դարձան:

3. Երկակի ստանդարտնե՞ր: Ավելի շուտ առհասարակ ստանդարտների բացակայություն, ինստրումենտալիզմը և ռեալիզմը գործողության մեջ: Թուրքական իշխանությունները պարզապես իրենց փազլներն են հավաքում: Նրանք կողմ են Կիպրոսում թուրքերի էթնոքաղաքական ինքնորոշմանը (ինչպես և թուրքոմանների Սիրիայում և ալբանացիների՝ Կոսովոյում), բայց անվերապահորեն կողմ են սեփական տարածքային ամբողջականությանը (քրդական պետականությունը հաստատ Անկարայի երազանքը չէ) և Ադրբեջանի միասնությանը Լեռնային Ղարաբաղի՝ որպես իր «անքակտելի մասի» հետ: Գործիքները յուրաքանչյուր որոշակի դեպքում տարբեր են, իսկ նպատակը՝ մեկը: Էրդողանն արդեն այն անվանել է «Թուրքիայի դար»: Հանուն այդ ընդհանուր նպատակի կարելի է մի տեղ պաշտպանել անջատողականությունը, մի այլ տեղ պետությունների ամբողջականության ու միասնության հետևողական ջատագով լինել:

4. Թուրքիայի նախագահը հայտարարեց Շուշիում գլխավոր հյուպատոսության բացման մասին: Այդ քայլը նա անվանեց ազդանշան «մասնավորապես Հայաստանին»: Իսկ ոչ մասնավորապես՝ «համայն աշխարհին»: Ականջ ունեցողը կլսի: Դիվանագիտականը սովորական լեզվի թարգմանած՝ դա նշանակում է այն իրողության մանիֆեստ, որ Թուրքիայի Հանրապետությունը Անդրկովկաս է եկել «լրջորեն ու երկար ժամանակով»: Մտորելու տեղեկություն նաև Արևմուտքի համար և, իհարկե, կովկասյան մյուս առանցքային խաղացողների համար: Ռուսաստանի համար՝ առաջին հերթին, Իրանի համար՝ երկրորդ հերթին:

5. Անկարայի միջազգային  ակտիվությունը շարունակվում է: Ինչպես ասում էին հին խորհրդային ժամանակներում, «առաջիկայում դեռ շատ հետաքրքիր աշխատանք կա»:

Աղբյուրը