Ողջ բանակցային գործընթացի ժամանակ բացառվել է Արցախի որեւէ կարգավիճկ Ադրբեջանի կազմում: Այս մասին, այսօր՝ մարտի 7-ին, ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի մոտեցումները մեկ ժողովածուի շրջանակներում ներկայացնող՝ «Բանակցային առաջնագծում» գրքի շնորհանդեսի ժամանակ նշեց արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ Հայաստանի նախագահի հատուկ հանձնարարարություններով դեսպան Դավիթ Շահնազարյանը:
«Ամեն անգամ, երբ ասում ենք անվտանգություն, դրա բարձրագույն վիճակը անկախության կարգավիճակն է, միջազգային սուբյեկտի կարգավիճակն է, եւ այս սկզբունքը պահպանվել է ողջ բանակցային գործընթացի ժամանակ:
Մյուս կարեւոր հանգամանքն այն է, որ Հայաստանը եւ Արցախը նույն անվտանգության համակարգում էին, դրա կարեւոր բաղադրիչներից մեկը արտաքին քաղաքականությունն է, նաեւ տնտեսությունը:
Մյուս կարեւոր սկզբունքը, որով առաջնորդվել է Հայաստանն այդ տարիներին, դա ռազմաքաղաքական բալանսի ապահովումն է, որը մեծ հաջողությամբ հնարավոր է եղել իրականացնել:
Շատ կարեւոր է այն, թե ում հետ է Հայաստանը բանակցում, անգրագիտություն է կարծել, որ Հայաստանը բանակցել է Ադրբեջանի հետ: Հայաստանը բանակցել է միջազգային հանրության հետ: Ողջ բանակցային գործընթացում Հայաստանի եւ միջազգային հանրության դիրքորոշումները եղել են մի կողմում, Ադրբեջանինը՝ մյուս կողմում: Այդպես արունակվել է մինչեւ 2018-ը»,-ասաց Շահնազարյանը:
Նա անդրադարձավ մադրիդյան սկզբունքներին՝ նշելո, որ դրա վերջնական տեսքը հայտարարվեց 2009-ին ԵԱՀԿ ՄԽ երեք համանախագահող երկրների նախագահների կողմից Լակվիլայում. «Դրանից մեկ տարի հետո ամեն տարի դրանք կրկնվում էին ուղիղ 5 անգամ՝ մայիս-հունիսին: Դրանից հետո Մուսկոկայում եւ Դովիլի հայտարարությունը եղավ, որն ուղղակի կոչ էր անում Կազանում առաջ շարժվել: Արդեն ասվեց, որ այնտեղ Ալիեւը այնտեղ մեկ տասնյակից ավելի նոր առաջարկ էր բերել: Կազանից հետո եռանախագահող երկու երկրների բարձրաստիճան պաշտոնյաներ ինձ ասել են, որ Ալիեւը երկու տարի մեզ խաբում էր, որ մեր քթից բռնած ման էր տալիս»,-ասաց նա՝ հավելելով, որ սա ապացուցում է, որ համանախագահողների եւ Հայաստանի դիրքորոշումները համահունչ էին:
Դավիթ Շահնազարյանի խոսքով, 2016-ին Ալիեւը հայտնվել էր փակուղային վիճակում եւ ապրիլյան պատերազմը հուսահատական փորձ էր. «Դա ոչ միայն ռազմական իմաստով դատապարտվեց, այլեւ քաղաքական եւ դրանից հետո, իմ համոզմամբ, սկսվեց բանակցային գործընթացի ամենակարեւոր բարձրակետը: Դրան հաջորդած Վիեննայի եւ Սանկտ Պետերբուրգի հանդիպումների օրակարգում երեք կետ էր դրված՝ շփման գծում միջադեպերի միջազգային քննություն, հատուկ սարքերի տեղադրում եւ ԵԱՀԿ գործող նախագահի ներկայացուցչի թիմի կտրուկ մեծացում: Դա նշանակում էր շփման գծի միջազգայնացում: Մենք դրան շատ մոտ էինք եւ պատահական չէ, որ Ալիեւը բողոքեց, որ իր վրա միջազգային ճնշում կա ճանաչելու Լեռնային Ղարաբաղը»,-ասաց Շահնազարյանը:
