Անթույլատրելի է, որ Ամուլսարի ոսկու հանքավայրը շահագործվի, իսկ եթե պետությունը երաշխավոր է կանգնում, ապա մեծ բեռի տակ է ընկնում։ Այս մասին NEWS.am-ի հետ զրույցում ասաց «Հայաստանի անտառներ» ՀԿ-ի տնօրեն, բնապահպան Նազելի Վարդանյանն՝ անդրադառնալով Էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանի հայտարարությանը, թե կառավարությունը 250 միլիոն դոլարի համաձայնագիր կստորագրի «Լիդիան Արմենիա» ընկերության հետ, որին պատկանում է Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի շահագործման լիցենզիան։
ՀՀ կառավարության, Եվրասիական Զարգացման բանկի եւ «Լիդիան Արմենիա» ընկերության միջեւ եռակողմ փոխըմբռնման հուշագիրը կստորագրվի այսօր։
«Կառավարությունը պետք է կողմ չլիներ այդ հուշագիրը ստորագրելուն, որ ամբողջ պատասխանատվությունն իր վրա չվերցնի, ու հետագայում հիմքեր չստեղծի «Լիդիան Արմենիայի» կողմից արբիտրաժային դատարան դիմելու համար, որի դեպքում Հայաստանից հատուցում կպահանջի, ինչի մասին ժամանակին ընկերությունը թմբկահարում էր։ Այն ժամանակ «Լիդիանը» դատարան դիմելու հնարավորություն չուներ, բայց հիմա կարծես հիմք ենք ստեղծում, որ հետագայում դիմեն արբիտրաժ»,– ասաց Նազելի Վարդանյանը։
Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի շահագործումն առաջնահերթ վտանգավոր է շրջակա միջավայրի վրա բացասական ազդեցության ունենալու տեսանկյունից, ընդգծում է Նազելի Վարդանյանը, որը տարիներ շարունակում պայքարել է հանքի շահագործման դեմ։ Նա հիշեցնում է՝ ELARD միջազգային խորհրդատվական ընկերության փորձագետների հայտարարությունը, որ «Լիդիան»-ի ներկայացրած շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատականը թերի է, ռիսկերն այնքան շատ են, որ հնարավոր չէ դրանք կառավարել»։
«Պետությունը պարտավոր է ասել, թե ինչու է այս խառը իրավիճակում այդ ծրագրի մեջ գումար ներդնում, ընդ որում՝ երբ հանքի շահագործումը վտանգավոր է։ Նախորդ տարի սեպտեմբերյան մարտերից հետո, ադրբեջանցիներն այդ տարածքին շատ մոտ են գտնվում եւ մեծ վտանգ կա, որ եթե էդտեղ ցիանիդային հարթակ լինի, ապա Հայաստանի ջրերի 80 %-ը աղտոտվելու է։ Ինչի՞ հիման վրա է Կառավարություն մտնում էդ բեռի տակ»,– նկատում է Վարդանյանը ու հավելում՝ հանքի հնարավոր շահագործումը բորբոքելու է հանրային տրամադրությունները։
Նազելի Վարդանյանի համար անհայտ է՝ ինչո՞ւ է Կառավարությունը մտնում այդ բեռի տակ. «Հիմա էլ տեղեկություններ կան, թե Հայաստանը Ամուլսարի շահագործման դիմաց կստանա «Lydian Armenia»-ի բաժնետոմս, բայց դա լուրջ բան է։ Եթե պետությունը մի ընկերության բաժնեմասը վերցնում է, ապա ինքը պատասխանատու է ե՛ւ մեր ժողովրդի, ե՛ւ արտաքին աշխարհի համար։ Կապ չունի, թե քանի տոկոս բաժնեմաս կունենա։ Ես չգիտեմ՝ այդ հուշագրում լինելո՞ւ է այդ կետը, թե՝ ոչ, ինչո՞ւ է պետությունը դառնում այդ հուշագրի կողմ»։
Հիշեցնենք՝ 2018 թվականի գարնանը տեղի ունեցած իշխանափոխությունից հետո, բնապահպաններն ու հանքի շահագործմանը դեմ քաղաքացիները ակցիաներ էին սկսել։ Նրանք փակել էին ճանապարհները եւ թույլ չէին տալիս «Լիդիան Արմենիային» աշխատել հանքում։ Մինչեւ 2020 թվականի սեպտեմբերի 27–ը՝ 44–օրյա պատերազմի մեկնարկը, այդ ճանապարհները փակ էին, բայց դրանց բացվելուց հետո էլ «Լիդիան Արմենիան» չի աշխատել հանքի տարածքում։
Նախորդ տարի աշնանը, «Լիդիան Արմենիա» ՓԲԸ-ն դիմել էր ՀՀ տարածքային կառավարման եւ ենթակառուցվածքների նախարարություն՝ Ամուլսարի հանքավայրի ընդերքօգտագործման իրավունքի ժամկետը 3 տարի 5 ամիս 20 օրով երկարաձգելու խնդրանքով: Այս դեպքում ընկերությունն առանց նոր ՇՄԱԳ–ի ու այլ թույլտվությունների, կշարունակի իր գործունեությունը։
