Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, գնալով Մյունխենի անվտանգության խորհրդաժողով, բաց չթողեցին հանդիպելու երկու հնարավորություն՝ նախ բանակցությունները ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի միջնորդությամբ, այնուհետև հրապարակային՝ պանելային քննարկումը, երբ միասին պատասխանեցին հարցերին:
Հիշեցնենք, որ հինգշաբթի Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ Ադրբեջանին, ինչպես նաև Ռուսաստանին, Ֆրանսիային ու ԱՄՆ-ին է փոխանցել խաղաղության պայմանագրի նոր տարբերակը, որն ինքն անվանեց «լիակատար» և «վերջնական»: Բաքվում այդ կապակցությամբ նման լավատեսություն չարտահայտեցին: Փոխարենը Մյունխենի հանդիպումից հետո խաղաղության պայմանագրի հարցում առկա առաջխաղացման մասին հայտնեց ԱՄՆ պետքարտուղարը: «Նա (Էնթոնի Բլինքենը-“Ъ”) նշանակալի առաջընթաց նշեց, որ ձեռք է բերվել երկու կողմից վերջին մի քանի ամիսներին խաղաղության համաձայնության ճանապարհին, և ուշադրություն դարձրեց Եվրախորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի՝ կողմերին Բրյուսելում ընդունելու առաջարկի վրա»,- հայտնեց պետդեպարտամենտի մամլո քարտուղար Նեդ Փրայսը:
Խաղաղության պայմանագրի աշխատանքների առնչությամբ Ռուսաստանի որևէ մասնակցությունը, պարզվեց, մնաց հարցականի տակ: Ինչպես ճշտեցին Հայաստանի կառավարությունում, բանակցությունները Մյունխենի անվտանգության խորհրդաժողովի ընթացքում տեղի են ունեցել «Պրահայում ձեռք բերված պայմանավորվածություններին համապատասխան»: Խոսքը հոկտեմբերյան հանդիպման մասին է, որում Բաքուն և Երևանը հաստատեցին կողմնակցությունը Ալմա-Աթայի հռչակագրին, ինչը նշանակում է ճանաչել միմյանց տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը: Մոսկվայում դրանից հետո թափանցիկ ակնարկեցին, որ դժգոհ են Երևանի որոշումից, քանի որ դա հակասում է ռուսական դիվանագետների տրամաբանությանը:
Ելույթ ունենալով պանելային «Շարժե՞լ սարերը: Անվտանգության հաստատումը Հարավային Կովկասում» քննարկման ժամանակ՝ Նիկոլ Փաշինյանը և Իլհամ Ալիևը նույնպես հիշատակեցին Ռուսաստանին առավելապես բացասական համատեքստում: Արծարծելով Հայաստանում ամենից շատ քննարկվող թեման՝ իրավիճակը Լաչինի միջանցքում, Հայաստանի վարչապետը հիշեցրեց, որ այդ միջանցքով տեղաշարժն ապահովելը Ադրբեջանի և ռուսական խաղաղապահների պարտականությունն է: Սակայն հումանիտար իրավիճակը Ղարաբաղում, պարոն Փաշինյանի խոսքով, օր օրի վատանում է, այն դեպքում, երբ միջազգային հանրությունը պատշաճ ուշադրություն չի դարձնում այդ հարցին: «Դուք գիտեք, որ երկար ժամանակ ողջ միջազգային ուշադրությունը հասկանալի պատճառներով ուղղված է Ուկրաինային, և դա նոր վտանգներ է ստեղծում մեր տարածաշրջանի համար»,- ասաց հայ վարչապետը:
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարեց, որ իրեն մոտ են Վաշինգտոնի և Բրյուսելի մոտեցումները, որոնք բանակցային գործընթացը բաժանում են երկու առանձին հարթակների. Հայաստանի և Ադրբեջանի բանակցություններ և շփումների հաստատում Ադրբեջանի և Ղարաբաղի հայ բնակչության միջև: «Մեր միջազգային գործընկերները համաձայնեցրել են, որ քննարկվելու են Ղարաբաղի հայ փոքրամասնության իրավունքներն ու երաշխիքները: Մենք պատրաստ ենք դրան: Բայց հայ համայնքի այն ներկայացուցիչների հետ, որոնք ապրել են, որոնք ծնվել են և ողջ կյանքն ապրել են Ղարաբաղում: Ոչ թե այն մարդու հետ, որը ներկրվել է Ռուսաստանից, որպեսզի ղեկավար պաշտոն զբաղեցնի Ղարաբաղում»,- ասաց պարոն Ալիևը՝ նկատի ունենալով գործարար Ռուբեն Վարդանյանին, որը վերջերս զբաղեցրեց չճանաչված Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության ղեկավարի պաշտոնը:
Ընդ որում, ինչպես պնդում է Ադրբեջանի նախագահը, վերջերս Ռուբեն Վարդանյանը, չնայած շրջափակմանը, գաղտնի մեկնել է Ղարաբաղից Մոսկվա: «Մենք երբեք չթույլ չենք տվել արտաքին ուժերին միջամտել մեր ներքին գործերին և երբեք թույլ չենք տա: Ղարաբաղը Ադրբեջան է»,- ասաց նա Մյունխենից մեկնելուց առաջ ադրբեջանական հեռուստաալիքներին տված հարցազրույցում:
Կիրիլ Կրիվոշեև
Աղբյուրը՝ Коммерсантъ