Փառք Աստծո, որ ստախոսության համար տուրքեր չկան: Այլապես մեզ բոլորիս սնանկացում է սպասում:
Դ. Ֆոնվիզին

Ինչ որ առումով ես կարող եմ համաձայնվել Դ. Ֆոնվիզինի հետ: Գուցե կա՞ն տուրքեր, որ մեզ վրա դրվում են ուշացումով: Հաճախ էլ ,հարկատունե դառնում են ուրիշները: Հիշենք 1988թ. աղետալի երկրաշարժը: Անբարեխղճորեն էին շենքեր կառուցել: Շինանյութերը գողացել էին բոլոր նրանք ովքեր կարող էին, մենք էլ քաջատեղյակ էինք: Տարերքին խաբել չկարողացանք: Բայց տուժեցին ոչ միայն նրանք, ովքեր կարողացել էին գողանալ, տուժեցին նաև նրանք, ում չես մեղադրի անգամ անտարբերության մեջ:
Հիշեմ մի դեպք: Երևանի խանութներից մեկում վաճառվող մեղրի պիտակին հաճախորդը բարձրաձայն կարդաց՝ ՛՛Ոչ բնական մեղր՛՛, կարդաց ու վիրավորական ետ հրեց ապրանքը: Իրավունք ունե՞ր, արդյոք, վիրավորվել: Թե՞ պիտի շնորհակալություն ասեր ու փոխարենը վիրավորանքը պահել նրանց համար, ովքեր մի քանի փեթակներից բազում կիլոգրամներով ՛՛մեղր՛՛ են վաճառում՝ գովազդելով իրենց ապրանքը, ձիու /և ոչ միայն/ միսը վաճառվում է տավարի մսի տեղ, իսկ երբ անգամ ստուգված թեստով բացասական արդյունք ես արձանագրում, պատրաստ են առճակատման: 
Շրջենք շուկաներում:

Միսը վաճառվում է ավելի թանկ, քան պատրաստի արտադրանքը: Վերջինիս որոշ տեսակների վրա խոնավության շղարշ է նկատվում, դա նրանից է, որ լցոնը ի վիճակի չէ երկար պահելու խոնավությունը: Կեղծվում է ամեն ինչը՝ աղբյուրի ջրից սկսած, մինչև տեսա-էլեկտրոնիկան, չխնայելով նաև մեր վերջին հույսը՝ դեղերը: Բոլորը չես թվարկի: Ապրանքների մեծ մասը միանգամյա օգտագործման համար է պիտանի: Կշեռքի և կշռման մասին շատ է խոսվել, բայց բանը հասել էր նրան, որ փողոցում հանդիպում էինք ,մաքուր քաշե արտահայտությանը, կամ մեկը քեզ փորձում է համոզել, որ մեկուկես լիտրանոց շիշը ավելին կարող է տեղավորել: Ինչո՞վ վերջացավ այս ամենը: Էլեկտրոնիկայով աշխատող կշեռքը փրկեց մեզ, թե՞... Վաճառողը ստում է, վերավաճառողը կրկնում է նրան ու ավելացնում ստի իր բաժինը: Այս մարդիկ տուրքեր վճարում են, բայց ոչ ստի համար: Ստի համար տուրք վճարում են գնորդները: Իսկ ինչ որ բան վաճառողը մի ուրիշ տեղ գնորդ է: Ահա թե ինչու սնանկացում սպասվում է բոլորիս:
Հեռոստաեթերից հայ կինը ստում է, մի քանի դրամ հոնորարի համար հայտարարում, թե ամուսինը մեռած է, կամ թե, մոռանալով իր հագ ու կապը և թանկարժեք վզնոցը, հայտարարում, որ ի վիճակի չէ վճարել երեխայի դասագրքերի և այլ առօրեական կարիքների համար: Ո՞րն է նման ծրագրի նպատակը: Մենք կորցնո՞ւմ ենք մեր դեմքը, թե՞ սովորում ենք ուղղել սխալները: 
Լրագրողական իմ հետաքննությունները գալիս են ապացուցելու, որ անգամ, երբ դիտում ենք իրավաբանական թեմաներով հաղորդումները, երբևիցե չենք մտածում մեր սխալներն ուղղելու մասին: Ականջը կանչի մեր մեծերի՝ Երվանդ Օտյանի, Հակոբ Պարոնյանի, Լեռ Կամսարի, չե՞ որ ,Կիսաբաց լուսամուտներե-ի տաղավարում ոչ ավել, ոչ պակաս՝ տուրուդմփոց են սարքում, սեղան ջարդում ու հետո էլ բարձրաձայնում, թե մեր գլխավոր նպատակը օգնության կազմակերպումն է: Հավատալ, թե՞ չհավատալ: 
Սուտը մտել է առօրյա: Բամբասանքը դարձել է գերիշխող: Բժիշկը թաքցնում է հիվանդի ախտորոշումը, գուցե հավատալով, որ դրա հաշվին նա մի քիչ երկար է ապրելու: Ստում է բժիշկը, բայց նա արդար է իր խղճի և մաքրության առաջ: Վկան հաճախ ստում է նոր հանցանքներից խուսափելու համար, բայց արդարացված չէ, երբ վկան մոռանում է արդարադատության մասին: Երիցս այժէական է կրտսեր Սենեկայի բնօրոշումը. ,Շատերը ստում են նրա համար, որ խաբեն, ուրիշներն էլ՝ որովհետև իրենք են խաբվածե:
Իսկապես, ինչքա՜ն ստախոսություն, կեղծիք, խարդախություն, զեղծարարություն գոյություն ունեն մեր հասարակությունում: Ստում են իշխանավորները, ստում են իշխանություն չունեցողները, թերթերից մեկը այս օրերին իր էջերում անգամ համարակալում է երկրի վարչապետի ստերը:
Ազնվություն, առաքելություն, ճշմարտախոսություն բառերի իմաստները փոխատեղվում են, խառնվում: Օրինավոր մարդ ենք համարում գողին, խաբեբային: Ինչ են մատուցում զանգվածային լրատվամիջոցները: Լրատվամիջոցները ձեռնածուի սարքագործիքի նման դարձել են երկհուն: Անգամ օրենքն ու օրենսդրությունն են դարձել փուշ ճշմարտության ճանապարհին: Վերցնենք, օրինակ, գործազրկությունը: Հայաստանում գործազուրկների թիվը նվազում է, զբաղվածներինը՝ աճում, բայց իրականում պատկերը այլ է: Օրենքով գործազուրկի կարգավիճակ սահմանելու գործում կան անհարկի սահմանափակումներ: 
Պարբերաբար լսում ենք երկրում տնտեսական աճի մասին, բայց գնալով մեր վիճակը ամենևին էլ չի բարելավվում: Գները սնկի նման աճում են, կենսաթոշակի և նվազագույն աշխատավարձի չնչին չափերով բարձրացումը ոչնչով չի օգնում:
Գործազրկությունը նվազում է, բացվում է նոր աշխատատեղեր, - լսում ենք ամեն օր, բայց արձանագրում ենք հակառակը:
Սուտը դժբախտաբար թափանցել է նաև երկրի անվտանգության ոլորտ: 
Իսկ ի՞նչ է մնում հասարակությանը խաբեությունից ընդհանրապես: Ճնշող մեծամասնությունը միշտ պարտվողի դերում է հայտնվում: Հարկավոր է հնարավորինս արագ թոթափել ստի բեռը: Արդյունքում՝ մեր հաղթանակները չեն ուշանա: Ճանապարհը հաստատ կլինի բարետես ու բարեկարգ, եթե ճանապարհ կառուցողի ձեռքերը մաքուր են, միտքը՝ ճկուն, ու մեկ բառով ասած, ,հացը հացարարին է տրվածե:

Վաղարշակ ՂՈՐԽՄԱԶՅԱՆ