Սեպտեմբերի 25-ին Արագածոտնի մարզի Թալին համայնքում ավագանու ընտրություններ կանցկացվեն։ Ընտրություններին մասնակցում է 5 կուսակցություն՝ իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիրը», «Հայ Յեղափոխական Դաշնակցությունը», «Արդար Հայաստանը», «Կայունությունն» ու «Ապրելու երկիրը»։ NEWS.am-ը զրուցել է այս քաղաքական ուժերի հետ՝ պարզելու, թե ինչպես է ընթանում քարոզարշավը, արդյոք խախտումներ կան, և ինչ են այս ուժերն առաջարկում քաղաքացիներին։
Թալինում, որտեղ 26 695 ընտրող կա, իշխանության գլխավոր մրցակիցն, ըստ էության, «Ապրելու երկիր» կուսակցությունն է, որն այս օրերին ակտիվ քարոզարշավ է իրականացնում։ Կուսակցության ցուցակը գլխավորող Դավիթ Մանուկյանը NEWS.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ որոշակի խնդիրներ կային թիմերի ձեւավորման ժամանակ, քանի որ իշխանություններ փորձում էին արհեստական խոչընդոտներ ստեղծել, եղել են մարդիկ, որոնք գրանցվել են որպես ավագանու անդամի թեկնածու, իսկ օրեր անց դուրս են եկել ցուցակից, բայց անկախ այդ ամենից, իրենք ստեղծել են մեծ ու ուժեղ թիմ։
«Մենք աշխատում ենք որքան հնարավոր է շատ մարդու հետ հանդիպել, այցելություններ ենք անում տուն առ տուն, ներկայացնում մեր ծրագիրը, լսում բնակիչներին հուզող հարցերը։ Թալինը մեծ համայնք է, խնդիրները բազմաթիվ են, մարդկանց հիմնականում հուզում է աշխատատեղերի պակասը, խմելու ու ոռոգման ջրի խնդիրը, ընդ որում՝ այս խնդիրները գրեթե բոլոր համայնքներում կան։
Համայնքում աշխատատեղեր ստեղծելու մեծ պոտենցիալ կա, այստեղ մարդիկ զբաղվում են անասնապահությամբ, կաթնամթերք ու մսամթերք արտադրում, բայց դրա իրացման հետ խնդիրներ ունեն։ Կարելի է ստեղծել գործարան, որը կապահովի աշխատատեղեր, գյուղացիների համար հնարավորություն կընձեռվի արտադրածը իրացնել։ Այս հարցում կարող ենք օգտագործել թե՛ համայնքի, թե՛ Կառավարության հնարավորությունները, ինչու չէ նաեւ մասնավորի կողմից ներդրումներ գրավել։ Վստահ եմ, որ կլինեն մարդիկ, որոնք կցանկանան ներդրումներ անել, ինչը հնարավորություն կտա լուծել այդ խնդիրները»,– ասաց Դավիթ Մանուկյանը։
Նախընտրական քարոզարշավի ընթացքում ակնհայտ խախտումներ առայժմ չեն արձանագրվել, բայց մինչ քարոզարշավը, «Կայունություն» կուսակցությունից ահազանգել էին, որ իշխող ուժը ավագանու անդամների թեկնածուների նկատմամբ ճնշումներ է գործադրում։
«Քարոզարշավի ընթացքում նման դեպքեր չենք արձանագրել։ Իրենք իրենց քարոզարշավն են անում, մենք էլ մերը կանենք, կարծում եմ՝ ոչ մի խոչընդոտ էլ չի կարող լինել, այո, մի ընթացք ավագանու անդամների թեկնածուների շուրջ խոսակցություններ եղան, հետո խնդիրը հարթվեց։ Կարող եմ ասել, որ ընդհանուր առմամբ քարոզարշավը լավ է ընթանում։ Թալինը Հանրապետության ամենադժվար, ծանր ապրելակերպ, ապրելու միջոց ունեցող տարածքներից մեկն է. խմելու եւ ոռոգման ջրի խնդիրը շատ մեծ է, մենք մեր փորձով կարող ենք այս խնդիրները լուծել»,– NEWS.am-ի հետ զրույցում ասաց «Կայունություն» կուսակցության ցուցակը գլխավորող Ալբերտ Հարոյանը։
Թալինում ընտրություններին մասնակցող մյուս ուժը ՀՅԴ–ն է։ Ավագանու ցուցակը գլխավորում է Սարգիս Մուրադյանը։ Նա պետական համակարգում աշխատելու մեծ փորձ ունի, մասնագիտությամբ տնտեսագետ է։
«Ես մեր ցուցակում փորձել եմ առաջ բերել այն մարդկանց, որոնք ունեն մասնագիտություն եւ աշխատանքային փորձ, որոնք կնպաստեն համայնքի զարգացմանը»,– ասաց Սարգիս Մուրադյանը։
ՀՅԴ–ն Թալինում քարոզարշավը սկսել է երեկվանից։
«Եղել ենք չորս համայնքում, այսօր եւս կլինենք չորս համայնքում։ Ժողովրդի հետ հանդիպում ենք գյուղի մշակույթի տներում։ Գյուղապետերին զգուշացնում ենք, որ գալու ենք, ժողովրդին հավաքեն, բայց գյուղապետերից շատերը խուսափում են։ Բնակիչները սոցիալական խնդիրներից են դժգոհում, մասնավորապես, խմելու ջրից։ Գյուղեր կան, որ օրվա մեջ երկու–երեք ժամ են ստանում ջուր, կան գյուղեր, որոնք 1000–ից ավելի բնակչություն ունեն, բայց գազ չկա։ Մեր ծրագրերում այս երկու խնդիրները առաջնահերթ տեղ են զբաղեցնում։ Ջրի խնդիրը հովանավորների միջոցով լուծվող հարց է, ես միշտ ասել եմ, որ խոշորացումն ունի թե՛ դրական, թե՛ բացասական կողմեր։ Օրինակ, դրականի դեպքում կարող են ներդրումներ արվել եւ գյուղերը գազիֆիկացվեն, սուբվենցիոն ծրագրերով պետությունը օգնում է, այս խնդիրը կլուծվի։ Ես բնակիչներին առաջարկել եմ խմելու ջուրը տնտեսել, աղբյուրներից եկող ջուրը հոսում է, եթե ծորակը փակեն, օրական ոչ թե երկու, այլ 4 ժամ ջուր կունենան։ Մենք պետք է համայնքին հատկացված գումարը ռացիոնալ օգտագործենք։ Կառավարությունից հատկացված սուբսիդիաները բավականին մեծ գումարներ են, որոնք ուղղվում են աշխատավարձեր տալուն, բայց ես առաջարկում եմ, որ դրանով սոցիալական ծրագրեր իրականացվեն, իսկ աշխատակազմերի աշխատավարձերը տան հարկերից հավաքված գումարով, որ շահագրգռված լինեն նաեւ հարկեր հավաքել»,– նշեց Սարգիս Մուրադյանը։
Անդրադառնալով հնարավոր ճնշումներին ու խախտումներին, Մուրադյանն ասաց, որ Արտենի եւ Արագած բնակավայրերում նկատել է՝ իշխանական ուժի քարոզարշավներին մասնակցում են նաեւ դպրոցի տնօրեններ, ուսուցիչներ, գյուղապետարանների աշխատակիցներ։
Սարգիս Մուրադյանի պատկերացմամբ՝ ՀՅԴ–ն այս ընտրություններում հինգ-վեց մանդատ կարող է ստանալ։ Իսկ ինչ վերաբերում է կոալիցիա կազմելուն, ապա իշխող ուժի հետ համագործակցությունը բացառում է, իսկ մյուս ուժերի հետ՝ ոչ։
NEWS.am-ը փորձեց զրուցել նաեւ «Արդար Հայաստան» եւ իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությունների ցուցակները գլխավորող թեկնածուների հետ, սակայն չհաջողվեց նրանցից մեկնաբանություն ստանալ։
Հիշեցնենք, որ իշխող ուժի ավագանու ցուցակի առաջին համարը Տավրոս Սափեյանն է, որը Թալին համայնքի ղեկավարի գործող պաշտոնակատարն է։ 2021 թվականին Թալինում տեղի ունեցած ՏԻՄ ընտրություններում թեեւ առավել շատ մանդատ ստացավ ընդդիմադիր «Հայք» խմբակցությունը, այնուամենայնիվ, իշխող ուժին հաջողվեց ընդդիմությունից մեկ քվե կորզել, եւ համայնքի ղեկավարի պաշտոնում ընտրվեց իշխանական թեկնածու Տավրոս Սափեյանը։ Բայց համայնքապետի պաշտոնում ընտրվելուց հետո էլ նա նույնիսկ չկարողացավ երդման արարողություն անցկացնել՝ ավագանու անդամների քվորում չլինելու պատճառով, հետագայում նույն պատճառով ավագանու նիստեր տեղի չունեցան։
Ամիսներ անց, սակայն, իշխանության նախաձեռնությամբ, օրենք ընդունվեց, որով հնարավորություն ստեղծվեց Թալին համայնքի ավագանու լիազորությունները վաղաժամկետ դադարեցնել եւ ավագանու նոր ընտրություններ նշանակել։
