Հայ իրավաբանական միությունը (Armenian Bar Association) հավաքել և գործընկեր կազմակերպությունների համագործակցությամբ հինգ առանձին համապարփակ զեկույց է ներկայացրել Միավորված ազգերի կազմակերպության Ռասայական խտրականության վերացման կոմիտեին («Կոմիտե»), քանի որ Կոմիտեն պատրաստվում էր 2022 թ. օգոստոսին Ժնևում (Շվեյցարիա) կայանալիք իր 107-րդ նստաշրջանում անդրադառնալ Ադրբեջանի կողմից Ռասայական խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին կոնվենցիայի (ՌԽՎԿ/ CERD) համապատասխանության պահպանման պարբերական դիտարկմանը: Կոմիտեն անկախ փորձագետների մարմին է, որը հետևում է CERD-ի կատարմանը անդամ պետություններում: Պարբերական դիտարկման ընթացքում կոմիտեն ուսումնասիրել է տարբեր զեկույցներ, այդ թվում Հայ իրավաբանական միության ներկայացրածները, և իր մտահոգություններն ու հանձնարարականները, որպես եզրափակիչ դիտողություններ, հղել է մասնակից պետությանը (տվյալ դեպքում Ադրբեջանին)։
2022 թվականի օգոստոսի 30-ին Կոմիտեն հրապարակեց Ադրբեջանի վերաբերյալ իր հինգերորդ զեկույցը, որում, ի թիվս այլոց, արձանագրվել է, որ Ադրբեջանում առկա է «ռասայական ատելության հրահրում և հայ ազգային կամ էթնիկ ծագում ունեցող անձանց նկատմամբ ռասիստական կարծրատիպերի տարածում, այդ թվում՝ համացանցում և սոցիալական լրատվամիջոցներով, հասարակական գործիչների և պետական պաշտոնյաների կողմից, ինչպես նաև նման արարքների հետաքննության, դատական հետապնդումների, դատապարտումների և պատժամիջոցների վերաբերյալ մանրամասն տեղեկատվության բացակայություն»: Բացի դրանից, Կոմիտեն «մտահոգված է այն հաղորդումների առնչությամբ, որ դպրոցական դասագրքերը սերմանում են նախապաշարմունքներ և ռասայական ատելություն, հատկապես էթնիկ հայերի դեմ, էթնիկ փոքրամասնությունների մարգինալացում անդամ պետության պատմության ուսուցման ոլորտում»:
Այս բացահայտումները համահունչ են մեր պնդումներին: 29 տարի Ադրբեջանը կառավարող Ալիևի ռեժիմը իր բռնապետությունը կառուցել է Արցախի էթնիկ հայերի նկատմամբ ատելության վրա, և դեռևս չկարգավորված արցախյան հակամարտության յուրաքանչյուր լուծում պետք է հիմնված լինի այս փաստի վրա։
Armenian Bar-ի զեկույցների ուժն ու քանակը արտացոլում են կազմակերպության և նրա գործընկեր ընկերակցությունների մակարդակն ու նվիրվածությունը: Այս զեկույցները տարիներ շարունակ վճռորոշ նշանակություն կունենան միջազգային իրավունքի համաձայն հայերի ու արցախցիների իրավունքների ու անվտանգության հաստատման և պաշտպանության, ինչպես նաև խախտումների հետևանքով Ադրբեջանին պատասխանատվության ենթարկելու համար: Բոլոր զեկույցները կզետեղվեն CERD-ի նիստի վեբ կայքում: Զեկուցումները և թեմատիկ ոլորտները հետևյալն էին. 1. Արցախում քաղաքացիական անձանց կամայական սպանություններ (Հայ իրավաբանական միություն). 2. Ատելության խոսք Սփյուռքի հայերի նկատմամբ (Հայ իրավաբանական միություն) 3. Մշակութային ժառանգության օբյեկտների ոչնչացում (գործընկեր Հայ իրավաբանների ընկերության (Ռուսաստան) հետ). 4. Ռազմագերիները (գործընկեր Հայ-ֆրանսիական իրավաբանների միության հետ) և 5. Նախնիների հողեր վերադառնալու անհնարինությունը (գործընկեր Արգենտինայի CAN-ի հետ):
Հայ փաստաբանների անդամ Ալեքսանդր Բեդրոսյանը Hughes, Hubbard & Reed, LLP-ից ներկայացնում էր Armenian Bar-ը ՀԿ-ների հետ հանձնաժողովի հանդիպումների ժամանակ:
