Աղավնո այցելության ժամանակ հանդիպեցինք Արցախի Հանրապետության Ազգային Ժողովի Արդարություն խմբակցության պատգամավոր Կարեն Հովհաննիսյանին: Պատգամավորն ինքը Բերձորի բնակիչ է:
Մեզ հետ զրույցում նա նշում է, որ հեռանալը հատկապես ծանր են տանում գյուղում ծնված երիտասարդները: «Մարդիկ, հատկապես երիտասարդները, ովքեր այստեղ են ծնվել ու մեծացել, իրենց համար ամենածանրն է, որովհետև իրենց մանկությունը, իրենց ամբողջ կյանքն անցել է այստեղ և հիմա թողնել իրենց հուշերը, երազները, նպատակներն ու հեռանալ, նոր իրողության մեջ հայտնվել՝ իրենց համար երևի թե ամենածանրն է:
Իհարկե, մեր համար էլ է շատ ծանր, որովհետև մենք այստեղ վերաբնակվել ենք 1998 թվականից և առ այսօր ամբողջ բնակչությունը լծված է եղել Քաշաթաղը կառուցելուն, Քաշաթաղը հայկական պահելու, Քաշաթաղի հայկականությունը բարձր պահելու գործին: Եվ հիմա, կարծես թե, մեր աչքի առջև փլվում են մեր բոլոր երազները»,-ասում է Հովհաննիսյանը:
Հարցին, թե հավատում է արդյոք՝ վերադարձ լինելու է, հաստատակամ նշում է՝ այո, այնպայման:
Արդեն տևական ժամանակ գյուղում գտնվող վավերագրական ֆիլմերի ռեժիսոր Հովհաննես Իշխանյանը նշում է, որ այդպես էլ որևէ հիմնավոր փաստաթուղթ չտեսան, թե ինչու պետք է բնակիչները լքեն գյուղը:
Նա նշում էր, որ հանրային պահանջ ձևավորելու դեպքում հնարավորոթւյուն էր տեսնում փոխել իրերի ընթացքը ու հանդես եկավ կոչով, որպեսզի ՀՀ պատգամավորները գան և իրենց ներկայությամբ թե անվտանգության երաշխիք ծառայել բնակիչների համար, թե հասկանալու համար բնակիչների ցանկություններն ու մտահոգող հարցերը և թե ինչ փաստաթղթի հիման վրա են մարդկանց տեղահանում: «Մարդիկ, ովքեր պատգամավորական մանդատ էին ստացել, եթե գային, դա նախ անվտանգության երաշխիք կլիներ, երկրորդը՝ տեղում կծանոթանային իրավիճակին, բնակիչների հոգեբանական վիճակին, տեղում կփորձեին հասկանալ նրանց կարիքները, ցանկությունները, թե ինչու էր այդպիսի վիճակ ստեղծվել: Բացի դրանից իրենց հնարավորությունները կարող էին օգտագործել պարզելու,թե այդ ինչ փաստաթղթի հիման վրա են մարդկանց տեղահանում և ռուսական կողմը ինչ մեկնաբանություն է տալիս: Ցավոք սրտի դա տեղի չունեցավ»,- նշեց Իշխանյանը:
Նա արձանագրեց, որ Հայաստանից շատ մարդիկ եկան՝ միանալու իրենց: Աղավնո էր եկել նաև Երևանում սովորող և բնակվող Ապրես Բեգլարյանը, ով իր ներկայությամբ փորձում է գյուղի բնակիչների ձայնն ավելի լսելի դարձնել: Նա նշում է , որ Աղավնոյի, Բերձորի ու Սուսի օրինակը տարածվելու է նաև մյուս բնակավայրերի վրա : «Թշնամին ինչ ուզում է՝ տալիս ենք, այդ դիրքորոշումն անընդունելի է»,- նշում է Ապրեսը ու հավելում՝ հերթը Երևանին էլ կհասնի,եթե այսպես գնաց;
Հայկա Ալոյան