Եվրոպայի պատրանքները, կապված գազի այլընտրանքային մատակարարումների հետ, կարող են խորտակվել Լեռնային Ղարաբաղի հետ Ադրբեջանի հակամարտության հետևանքով: Եվրոպան լուրջ քաղաքականության կարիք ունի Ադրբեջանի նկատմամբ և շատ արագ: Այս ահազանգն օրերս հնչեցրեց ամերիկյան Foreign Policy պարբերականը:
Փաստորեն Ադրբեջանի և Լեռնային Ղարաբաղի վերջին բախումների հետևանքով տագնապ է առաջացել նաև Արևմուտքում: Արցախի և Արցախի հայության ճակատագրի՞ համար: Իհարկե ոչ: Նրանց հետաքրքրում է սեփական ճակատագիրը՝ կապված էներգիայի աղբյուրների որոնումների հետ:
Այս տարվա փետրվարի 24-ին Ուկրաինայում Ռուսաստանի հատուկ ռազմական գործողությունը սկսվելուց հետո Ադրբեջանը և նրա նավթային պաշարները առանցքային տեղ գրավեցին Ռուսաստանի և Արևմուտքի տնտեսական պատերազմում: Բայց անցած շաբաթվա իրադարձությունները ցույց տվեցին, որ Ադրբեջանը նույնպես իսկական պատերազմի շեմին է: Եվ դա մեծ անհանգստություն է առաջացրել:
Արցախում ծավալված մարտական գործողությունների համատեքստում պարբերականը զետեղել է Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լյայենի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի ձեռքսեղմումը հավերժացնող լուսանկարը, որն արվել է ս.թ. հուլիսի 18-ին ադրբեջանական բնական գազի ներկրումը մեծացնելու մասին փոխըմբռնման հուշագրի ստորագրումից հետո, որով Եվրոպական միությունում ադրբեջանական գազի ներկրումն ավելանալու է ավելի քան երկու անգամ (2021 թ. 8,1 մլրդ խմ-ից մինչև 20 մլրդ խմ 2027 թ.):
Արևուտքին զարմացրել թե հիասթափեցրել է այն հանգամանքը, որ մարտական գործողությունները սկսվեցին ընդամենը երկու շաբաթ անց այդ երկկողմ համաձայնությունը կնքվելուց հետո:
Մի՞թե ծերուկ և իմաստուն Եվրոպային թվում էր, թե իր կնքած պայմանագիրը, որով Ադրբեջանի համար առևտրային նոր խոստումնալից հեռանկարներ են բացվում, կապելու է նրա ձեռքերը նոր մարտական գործողությունների մեջ մտնելու հարցում, այլ ոչ թե հակառակը՝ ավելի է արձակելու: Չէ՞ որ իրենց աչքի առաջ այս տարվա փետրվարի 22-ին՝ բառացիորեն Ուկրաինայում ռազմական գործողությունը սկսվելուց երկու օր առաջ Ադրբեջանը Ռուսաստանի հետ դաշնակցային գործընկերության մասին հռչակագիր ստորագրեց, որի ենթատեքստը նույնիսկ երեխաներին էր հասկանալի: Սա նշանակում էր, որ քանի դեռ Ռուսաստանը զբաղված կլինի Ուկրաինայում, Ադրբեջանը պարտավորվում է խնդիր չստեղծել նրա համար Հարավային Կովկասում և նրա նկատմամբ առնվազն չեզոքություն պահպանել: Բայց դա չխանգարեց նրան ծածուկ զենք վաճառել Ուկրաինային և մարտական գործողություններ ձեռնարկել արդեն ռուս խաղաղապահների պատասխանատվության գոտում:
Սակայն, ինչպես երևում է, խնդիրը միայն տարածաշրջանում հնարավոր տևական անկայունության վտանգը չէ, այլև այն, որ ադրբեջանական գազի հետ կապված հույսերը բավականին չափազանցված են:
«Ադրբեջանը բախվում է մատակարարման ներքին դեֆիցիտին: Վերջին տարիներին ավելի ու ավելի հաճախակի են տեղի ունենում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ, ինչը չի եղել 1990-ական թթ. ի վեր: Քանի որ էլեկտրաէներգիայի 90 տոկոսն Ադրբեջանում ստացվում է գազի էլեկտրակայաններում, դա լավատեսություն չի ներշնչում գազի արտահանման պլանների առումով»,- գրում է նույն Foreign Policy-ն և հավելում, որ այդ երկիրն առանցքային տեղ է գրավում Եվրոպայի՝ էներգետիկայի ոլորտում ՌԴ-ից կախվածությունը նվազեցնելու որոնումներում, սակայն գազի ներկրման մեծացումն անհասանելի է՝ չնայած այդ մասին հայտարարություններին:
Ադրբեջանը պետք է ներդրումներ գտնի էլեկտրաէներգիայի հատվածի համար, եթե ցանկանում է այլընտրանքային էներգիայի աղբյուր դառնալ Եվրոպայի համար, եզրակացնում է հոդվածագիրը: Նշենք, որ վերոհիշյալ հուշագրում Բրյուսելը խոստացել է աջակցել Ադրբեջանին «էներգիայի վերականգնվող աղբյուրների հզոր չօգտագործված ներուժի» հարցում: Բրյուսելը թերևս կատարի իր խոստումը, հավանաբար նշանակալի ներդրումներ կհոսեն Ադրբեջան, իսկ թե վերջինս որքանով կկատարի իր խոստումները, արդեն այսօր տեսանելի է:
Բայց մի հարցում պետք է արժանին մատուցել Արևմուտքին, գոնե սույն հրապարակման հեղինակին, որը եզրակացնում է. «Մարտական գործողությունների վերականգնումը, Լեռնային Ղարաբաղի համար հայ-ադրբեջանական արյունահեղ պատերազմից դեռ երկու տարին չլրացած, Բաքվի նկատմամբ արևմտյան քաղաքականության ևս մեկ ձախողման վկայություն է»: Այս կարգի խոստովանություններ Ռուսաստանում, թեկուզ սովորական լրագրային վերլուծաբանի մակարդակով, դեռևս չի հնչում:
