Այս օրերին մեծանուն արվեստաբան Ռուբեն Զարյանի «Մայրամուտից առաջ» իրապատումի եռհատորյակն էի ընթերցում, երբ իմ վաղեմի բարեկամ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի տնօրեն Վահագն Սարգսյանն ինձ տրամադրեց հոգևոր թեմայով մի աշխատություն՝ Զարեհ Արքեպիսկոպոս Ազնավորյանի «Սերտուղություն հայտնության գրքի» /Երևան, «Հայստան Հրատ, 2022թ․, արևելահայերեն 2-րդ հրատարակություն գիրքը/։
Նշանավոր մտավորական՝ Ռուբեն Զարյանի կյանքի շատ մանրամասներ օրերով պտտվում էին ուղեղումս ու որոշեցի փոխել թեման և կարդալ հոգևորին վերաբերող այս աշխատույունը։ Մի տեսակ դժվարությամբ բացեցի Զարեհ Արքեպիսկոպոս Ազնավորյանի /1947-2004թթ./ աշխատությունը, մի քանի էջ կարդացի ու մեծացավ հետաքրքրությունս, սկսեցի շարունակել կարդալ։ Կարդում էի դանդաղ որոշ տեղեր կրկին ընթերցում, բայց երբ ավարտեցի ընթերցումը, զգացի, որ հիմա էլ փակելն է դժվար։
-Մի հետաքրքիր բան գտա։ Նորագույն մեկնիչներից մեկը մեզ ասում է, թե հին կտակարանում Մաղաքիայի մարգարեության գիրքն ավարտվում է անեծքի սպառնալիքով, իսկ այս գիրքը ավատավում է շնոհի խոսքով։ Այս կերպ Աստված կամեցել է մեզ վերադարձրած տեսնել դեպի շնորհը, որով մեզ արարեց,- գրում է հեղինակը գրքի ամենավերջում, կարծես կոմղնորոշելով մեզ դեպի նպատակադրում ու աստվածաշնորհ ուժ տալիս՝ դիմանալու սատանայի արձություններին, որոնք գնալով շատանում են մեր առօրյայում: Իսկ գաղտնիքները, որ բացում են եկեղեցիներին հասցեագրված նամակները, Աստծո բարկության 7 անոթները, գազանները, պատուհանները, կինը, վիշապը, ... օգնում են ըմբռնել հոգևոր աշխարհի հարցադրումները։ Բաբելոնի կործանումը կա այս գրքում, սատանայի պարտությունը․․․
Երկինք ու երկիր նորանում են, բարին հաղթում է, վերջին դատաստան է լինում։
Հարգելի ընթերցոեղ բարեկամ, հոգևորը գուցե այլ կերպ է ընկալվում ինձ մոտ, ավելին չեմ ուզում ասել, պարզապես գտնում եմ, որ ուշադրության արժանի է այս գիրքը, որը ես փակում եմ փորձություններին դիմակայելու հուսադրող պատրաստակամությամբ։
ՀԳ․ Մշտապես հիշելով, որ պատերազմական թեմաներով գործեր ունեցող բազմաթիվ գրողներից ինձ համար անփոախարինելի է Մկրտիչ Սարգսյանը, ուզում եմ բարձրաձայնել, որ վերջերս, երբ ընթերցեցի ժամանակին ինձ համար աննկատ մնացած վերջինիս «Գրիգոր Նարեկացի» /Երևան, «Արևիկ», 1989թ․/ վեպը այն իր հերոս-ականատեսներով, հերոս-ժամանակակիցներով և գրողի երևակայությամբ հարստացված նկարագրություններով ինձ միանգամից տարավ ու պահեց հոգևորի աշխարհում։
Վաղարշակ ՂՈՐԽՄԱԶՅԱՆ
