Աշխարհի ամենաթանկ ընկույզը, որն աճում է Ավստրալիայում, մակադամիան է: Այն պարունակում է մեծ քանակությամբ ճարպաթթուներ և վիտամիններ, որոնք հատկապես օգտակար են մաշկի և մազերի համար։

Մակադամիան  ոչ շատ բարձր, մշտադալար ծառ է՝ երկարավուն տերևներով։ Գրեթե իդեալական ձև ունեցող մակադամիա  ընկույզի միջուկը թաքնված է կոշտ կեղևի տակ: Բայց արժե փորձել հասնել ուտելի մասին՝ պտուղներն ունեն ազնիվ համ, յուրահատուկ քիմիական բաղադրություն և հատկություններ։ Ստորև կպատմենք, թե ինչ օգուտներ կարող է  բերել մակադամիայի ընկույզը օրգանիզմին, և արդյոք կան հակացուցումներ:

Մակադամիա  ընկույզի պատմությունը

Բույսն աճում է արևադարձային կլիմայով շրջաններում և համարվում է «ամենաքմահաճներից»  մեկը՝ այն հաճախ հարձակման է ենթարկվում վնասատուների կողմից, բացի այդ  ծառը պտուղ է տալիս տնկելուց հետո միայն  տասներորդ տարում: Հենց այս իրողություններն են այս  պտուղները դարձնում համեմատաբար հազվադեպ և բարձրացնում դրանց արժեքը։

Մակադամիան առաջին անգամ նկարագրվել է 150 տարի առաջ: Նրա հայրենիքը Ավստրալիան է։ Ժամանակի ընթացքում մշակվեցին բույսի համեմատաբար ոչ պահանջկոտ  սորտեր, որոնք հնարավորություն տվեցին այն ավելի լայն տարածել՝ Հավայան կղզիներ, Բրազիլիա և Հարավային Աֆրիկա: Բայց հիմնականում մակադամիան դեռ աճում է Ավստրալիայում:

Ի դեպ, Ավստրալիայի բնիկներն  այս ընկույզն այլ կերպ են անվանել, իսկ ժամանակակից «մակադամիա» անունը պտղին տվել է  Ավստրալիայի ֆլորան ակտիվորեն ուսումնասիրող կենսաբան Ֆերդինանդ ֆոն Մյուլերը: Նա համեղ ընկույզն անվանել է իր ընկեր և գիտնական  Ջոն Մաքադամի անունով։

Կալորիականությունը

Կալորիաների  պարունակությունը 100 գ-ում՝  720 կկալ,

Սպիտակուցներ՝ 7,9 գ., 

Ճարպեր՝ 75,8 գ.,

Ածխաջրեր՝ 5.2 գ:

Մակադամիայի օգտակար հատկությունները

Մակադամիա ընկույզը պարունակում է մեծ քանակությամբ սննդանյութեր։ Այն պարունակում է մեծ քանակությամբ E, PP և B խմբի վիտամիններ, ինչպես նաև մակրո և միկրոտարրեր, ինչպիսիք են կալցիումը, սելենը, պղինձը, ֆոսֆորը, ցինկը, կալիումը: Մյուս ընկույզների նման, մակադամիան ևս  ճարպաթթուների բարձրպարունակություն ունի:

Սննդի մեջ մակադամիայի կանոնավոր օգտագործումը կօգնի նվազեցնել մաշկային խնդիրները, կարգավորել մաշկի գույնն ու յուղոտությունը, ինչպես նաև բարելավել մազերի վիճակը սննդարար ճարպերի շնորհիվ:

Նիհարելու համար կարող եք օրվա ընթացքում սննդի մեկ ընդունումը փոխարինել մի բուռ մակադամիա ընկույզով, որը կլրացնի պակասող էներգիան և կնվազեցնի ախորժակը։ Իսկ  ընկույզի մեջ պարունակվող Օմեգա-3-ը նվազեցնում է արյան մեջ խոլեստերինի մակարդակը, այս  պտուղները կարող են օգտակար լինել  սրտի և անոթային հիվանդությունների կանխարգելման համար: Մակադամիայում առկա կալցիումի մեծ քանակությունը օգտակար կլինի հոդերի և ոսկորների որոշ հիվանդությունների դեպքում։

Մակադամիայի օգտակարությունը  տղամարդկանց համար

Համաձայն մի ուսումնասիրության՝  մակադամիայի ընկույզների կանոնավոր օգտագործումը կարող է նվազեցնել արյան մեջ «վատ» խոլեստերինի մակարդակը: Եվ դա նույնքան արդյունավետ է, որքան հատուկ ցածր յուղայնությամբ դիետան:

Շատ տղամարդկանց մոտ խնդիրներ են առաջանում աղեստամոքսային համակարգի հետ, ինչը սթրեսի և վատ սնվելու հետևանք է: Մակադամիա ընկույզը հարուստ է  սննդային մանրաթելերով, որոնք օգնում են մեղմորեն կարգավորել մարսողությունը:

Մակադամիայի օգտակարությունը  կանանց համար

Արևի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթները մարմնում առաջացնում են ռեակցիաներ, որոնք բացասաբար են անդրադառնում մաշկի ծերացման գործընթացի վրա: Մակադամիայի ընկույզում պարունակվող բնական բաղադրիչները, ինչպիսիք են սկվալանը և տոկոտրիենոլները, կարող են պաշտպանել մաշկը այս գործընթացներից: Իսկ մակադամիայի յուղը պարունակում է արժեքավոր ճարպաթթուներ, որոնք հաճախ ներառված են մաշկի և մազերի խնամքի համար նախատեսված կոսմետիկ միջոցների մեջ։ Բացի այդ, այն հաճախ օգտագործվում է որպես բուժիչ բալասանների բաղադրիչ՝ վերքերը բուժելու և գրգռվածությունը թեթևացնելու համար:

Մակադամիայի օգտակարությունը  երեխաների համար

Մակադամիան պարունակում է Օմեգա-9 ճարպաթթուներ, որոնք առաջին հերթին անհրաժեշտ են աճող օրգանիզմին և օգտակար են ուղեղի արդյունավետ աշխատանքի համար: Դրանց օգտագործումը մեծացնում է կենտրոնացումը, բարելավում է հիշողությունը և տրամադրությունը։ Դպրոցականներին և ուսանողներին խորհուրդ է տրվում այս ընկույզն  ուտել հատկապես մտավոր ծանրաբեռնվածության շրջանում, օրինակ՝ քննաշրջանի ընթացքում:  Այնուամենայնիվ, նախքան ձեր երեխայի սննդակարգում մակադամիան ավելացնելը ցանկալի է խորհրդակցել մանկաբույժի հետ, քանի որ այն կարող է նաև ալերգիայի պատճառ դառնալ:

Մակադամիայի վնասակարությունը

Այս ընկույզը ամենաբարձր կալորիականությամբ ընկույզներից է, ուստի օրական առավելագույն քանակությունը մի փոքր բուռ է: Հնարավոր է անհատական ​​անհանդուրժողականություն ընդեղենի նկատմամբ, ուստի ալերգիայով տառապողները պետք է զգույշ լինեն մակադամիա օգտագործելիս: Նույնը վերաբերում է կրծքով կերակրող կանանց, քանի որ երեխայի մոտ կարող է առաջանալ ռեակցիա։ «Խորհուրդ չի տրվում մակադամիա ուտել ստամոքսի, աղիքների, ենթաստամոքսային գեղձի և լյարդի հիվանդությունների սրացման  փուլում»,- ասում է  դիետոլոգ  Ալեքսանդր Վոյնովը։

Մակադամիայի կիրառությունը բժշկության մեջ

Մակադամիայից ստանում են կոսմետիկ յուղ, որն ունի կնճիռները հարթելու և վնասված մաշկի վերականգնումն արագացնելու հատկություն։ Այն նաև օգտագործվում է մազերի ֆոլիկուլները ամրացնելու համար։

«Այս ընկույզն  օգտակար է դիստրոֆիայով տառապող մարդկանց սննդակարգում ներառելու համար։ Մակադամիան կօգնի վերականգնել ուժերը հղիության ընթացքում և  երկարատև հիվանդություններից հետո,-խորհուրդ է տալիս Ալեքսանդր Վոյնովը։ — Իզուր չէ, որ մակադամիան ավստրալացի աբորիգենների սննդակարգի ավանդական բաղադրիչն է: Նրանք այս ընկույզը տալիս են ֆիզիկական զարգացման հապաղում ունեցող  երեխաներին, ինչպես նաև հիվանդներին»։

Այս ընկույզում կալցիումի, կալիումի և երկաթի բարձր պարունակությունը կարող է օգնել նվազեցնել քաղցրի կարիքը: Գոյություն ունի վարկած, ըստ որի՝ քաղցրավենիք ուտելու ցանկությունը, ի թիվս այլ բաների, պայմանավորված է սննդակարգում ճարպերի և հանքանյութերի պակասով։ Մի բուռ ընկույզը կարող է շատ ավելի առողջարար աղանդեր լինել:

Մակադամիայի կիրառությունը  խոհարարության մեջ

Մակադամիան քաղցր համ ունի և օգտագործվում է աղանդերի և աղցանների պատրաստման համար։

Մրգային աղցան մակադամիայով

Առողջ և էներգիա հաղորդող  աղցան, որը նույնիսկ շաքար կամ այլ քաղցրացուցիչներ ավելացնելու կարիք չունի:

Բանան- 1 հատ.

Տանձ- 2 հատ.

Ելակ -1 բուռ

Մակադամիա -1 բուռ:

Կլպել, կտրատել և սառեցնել բանանը։ Մնացած թարմ մրգերը մանր կտրատել։ Սառեցված բանանն ու ընկույզը մանրացնել բլենդերով, մրգային աղցանը խառնել բանանա-ընկույզային  սոուսով։

Ինչպես ընտրել և պահել մակադամիան

Լավագույն տարբերակը կեղևով մակադամիա գնելն է: Բայց մակադամիան կեղևազրկելը բավականին բարդ է: Ամեն դեպքում, գնելիս ուշադրություն դարձրեք պիտանելիության ժամկետին և հնարավորության դեպքում ընտրեք վակուումային հերմետիկ փաթեթավորմամբ տարբերակը: 

Միջուկը պետք է հավասարապես նույն գույնն ունենա՝ առանց բորբոսի նշանների և հոտի:  Եթե կեղևով միջուկը թափահարելիս խշխշում է, նշանակում է, որ շատ է չորացել: 

Կեղևով ընկույզը կարելի է պահել մոտ մեկ տարի զով, չոր տեղում: Կեղևազրկելուց հետո միջուկները պետք է փաթեթավորել վակուումային տոպրակների մեջ և պահել 0-ից 5 աստիճան ջերմաստիճանում։ Նման փաթեթավորման մեջ դրանք ուտելի են մնում մինչև վեց ամիս, առանց վակուումի՝ 1-3 ամիս։

Օրական որքա՞ն մակադամիա կարելի է ուտել

 Մակադամիայի չափից ավելի օգտագործումը կարող է առաջացնել ոչ ցանկալի կողմնակի բարդություններ:  Առողջ, չափահաս մարդը, որը չունի սննդային հակացուցումներ, կարող է օրական օգտագործել 30-45 գ մակադամիա (սա մոտավորապես 8-10 կեղևազրկված ընկույզ է):

Աղբյուրը՝ www.kp.ru