Ալավերդու Հրանտ Մաթևոսյանի անվան գրադարանում գրական ֆոնդի համակարգչային հաշվառման գործընթաց է: Օրերս գրադանավարի սեղանին աչքովս ընկավ Վահան Ծովյանի (Խերանյան) ՛՛Այն տարիններին՛՛ (՛՛Հայաստան՛՛ հրատ.,1968թ.) փոքրածավալ աշխատությունը: Քանզի վերջերս նախապատվությունը տալիս եմ հուշերի ընթերցմանը,այն միանգամից գրավեց ուշադրությունս: Ինչպես ասում են մեկ շնչով կարդացի: Շատ նվիրական անունների (Աղասի Խանջյան, Ղուկաս Ղուկասյան, Արմենակ Բուդաղյան,…) կողքին հիշատակվում էր նաև Սուրեն Շադունցի անունը: Վերջինիս ազգանունը իմ մեջ տպավորվել էր նաև Ալբերտ Փարսադանյանի՛՛Հայ. Կենսագրություն մեկ տողով՛՛ գրքից:
…Խորհրդային կուսակցական, պետական գործիչ Սուրեն Կոստանտինի Շադունցը ծնվել է 1898 թ. Ռուսական կայսրության Ելիզավետպոլի նահանգի Ջաբրայիլ գյուղում: Նա սովորել է Շուշիի ռեալական դպրոցում: 1917թ-ից ՌՍԴԲ(բ)Կ անդամ էր: 1921-23-ին ՀԿ(բ) Երևանի քաղաքային կոմիտեի քարտուղարն էր: 1923-27-ին ՀԽՍՀ Հողժողկոմատի, 1927-28-ից Անդրֆեդերացիայի ջրային տնտեսության վարչության պետը: 1928-31թթ-ին աշխատել է ՀամԿ/բ/Կ կենտկոմում: 1931-ի գարնանը որպես ՀամԿ(բ)Կ միջինասիական բյուրոյի լիազոր ղեկավարել է Տաջիկստան ներխուժած բասմաչականների ջաղջախումը: 1931-32-ին եղել է միջինասիական բամբակագործական միավորման նախագահը: 1932-ին դարձել է ՀամԿ/բ/Կ միջինասիական բյուրոյի քարտուղար, 1934-36-ին Տաջիկստանի կոմկուսի կենտկոմի առաջին քարտուղար:1936թ-ից նա ղեկավարել է ՀամԿ(բ)Կ կենտկոմի ԿՎՀ-ի ֆինանսական խումբը: Սակայն շատերի նման նա էլ 1937-ին դարձել է անհատի պաշտանմունքի զոհ: Վիքիպեդիան նրա մահվան օրև ֆիքսել է՝ 21.04.1938թ., որպես մահվան վայր և գերեզմանոցի հասցե հիշատակվում է Կոմմունարկայի հրապարակը: Հայկական հանրագիտարանում և այլ տեղերում չկարողացա գտնել Սուրեն Շադունցի ծննդյան օրը և ամիսը, բայց 1923թ նրա համար մնում է հոբելյանական՝ ծննդյան125-ամյակը:
Կարոտաբաղձության մեջ ինձ մեղադրող բոլոր ջանքերը նախապես մի կողմ նետելով ուզում եմ բարձրաձայնել, որ Խորհրդային Հայաստանը հայ ժողովրդի պատմական սլացքի լուսավոր պատուհաններից էր, եթե ոչ ամենալուսավորը:
Կարծում եմ անմոջաց պիտի մնան այդ պատմությունը կերտողները: Թերթենք պատմության էջերը ու ականջալուր մնանք հայ մեծանուն անաստեղծ Պարույր Սևակին. ՛՛Նա ով պատմությունունի,չի կարող ետ չնայել՛՛ե: Պատմությունը կրկնվելու սովորություն ունի՝ 1915, 1937, …
Դա չպետք է կրկնվի:
Վաղարշակ Ղորխմազյան
