1926 թվականի Հայաստանի քարտեզով տարածքը շուրջ 31 հազար քռ/կմ է, այստեղ չկան անկլավներ, տարածքներ, որոնք ապագայում տրվել են Ադրբեջանին: Այս մասին այսօր տեղի ունեցած ասուլիսին ասսաց քարտեզագետ Ռուբեն Գալչյանը:
«Արծվաշենի ամբողջ շրջանը տրվեց Ադրբեջանին, որը հետո տրվեց Հայաստանին որպես անկլավ։ 1930-ականներին սկսվեցին տարբեր քարտեզներ պատրաստվել, անկլավներ երեւացին քարտեզների մեջ։ Անկլավները, սակայն, երեւացել են միայն քարտեզներում։ Դրանց վերաբերյալ ուսումնասիրություն անցկացրած մարդիկ կփաստեն, որ հանձման փաստաթուղթ չեն տեսել։ Հետեւաբար՝ ինչու են դրանք հանձնվել հայտնի չէ, միայն Արծվաշենի վերաբերյալ թղթաբանություն կա։ Ժամանակի համար եղել է պատճառաբանություն՝ այդտեղ երկու հարյուր տարի ադրբեջանցիներ են ապրել, բայց դա, իհարկե, սուտ է, որովհետեւ այնտեղ այդ ժամանակ ադրբեջանցիներ գոյություն չեն ունեցել։
Բայց եթե այս հիմունքներով ենք մենք բաժանում, անկլավ տալիս, ապա 2000 տարի Արցախում ապրել են հայեր, ուրեմն ամբողջ Արցախը պետք է Հայաստանի անկլավը լինի Ադրբեջանի մեջ, իսկ եթե մոտեցումը տարբեր է, իմ կարծիքով, Խորհրդային Միությունը Հայստանի անկլավ է տրամադրել Արծվաշենը, որը մի խուլ անկյուն է, ռազմավարական ոչ մի կարեւորություն չունի, իսկ ադրբեջանական անկալվները, գոնե դրանիցից երկուսը նստած են մեր մայրուղիների վրա: Այսինքն Ադրբեջանը կարող է հսկել մեր մայրուղիները, այդ նպատակով էլ Խորհրդային միությունը տվել է Ադրբեջանին»,-ասաց նա:
Քարտեզագետի խոսքով՝ մինչեւ 1974 թվականը տպված քարտեզների հիման վրա Հայստանին 31 հազար քռ/կմ-ից մեզ մնացել է 29743 քռ/կմ տարածք, դա ներկայիս այն տարածքն է, որ ՀՀ-ն 29800 քռ/կմ-ով ուզում է, որ Ադրբեջանը ճանաչի մեր սահմանները:
«Բայց հետաքրքիր է, որ Ադրբեջանը ներխուժել էմեր տարածք եւ չի ցանկանում հետ քաշել իր զորքերը, առանց դրա բանակցությունները հնարավոր չեն»,- նշեց նա:
Մանրամասները՝ տեսանյութում:
