ԿԳՄՍ նախարարությունն առաջարկում է «Մասնագիտական կրթության և ուսուցման (ՄԿՈւ) մասին» նոր օրենք ընդունել։ Օրինագիծն արդեն անցել է հանրային քննարկում և լրամշակման փուլում է։ Նոր օրինագծի նպատակն, ըստ ոլորտը համակարգող նախարարության, ՄԿՈՒ ոլորտի զբաղունակության բարելավումն է:
«Օրենքի նախագծում արտացոլված են որակյալ մասնագիտական կրթության կազմակերպման հարցում ժամանակակից մոտեցումներն, սկզբունքներն ու միտումները՝ ուղղված կրթության բովանդակության և կառուցակարգերի արդիականացմանը, կառավարման արդյունավետության բարձրացմանն ու նյութատեխնիկական բազայի ամրապնդմանը՝ Եվրոպայում այդ համակարգի զարգացման միտումներին համապատասխան»,- ասված է օրինագծի հիմնավորման մեջ:
Օրինագծով առաջարկվում է միջին մասնագիտական կթության ոլորտում անցում կատարել կրեդիտային համակարգին, Որակավորումների ազգային և ոլորտային շրջանակներին, ներդնել դասավանդողների ատեստավորման և տարակարգի շնորհման համակարգ, ստեղծել քոլեջների կառավարման խորհուրդ, որում ներկայացված կլինեն կառավարության, գործատուների, քոլեջի և ուսանողության ներկայացուցիչները, քոլեջի տնօրենի հաշվետվողականության մեխանիզմներ սահմանել և նրան անվստահություն հայտնելու հնարավորություն ընձեռել, քոլեջներին հնարավորություն տալ ձեռնարկատիրական գործունեություն ծավալել իրենց մասնագիտացման ոլորտում և այդպիսով լրացուցիչ ֆինանսավորման աղբյուր ձեռք բերել և այլն։
Կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանը, «Անկախի» հետ զրույցում մեկնաբանելով օրինագծի դրական և բացասական կողմերը, այն դրական է գնահատում․ «Փոփոխությունները գնահատում եմ դրական, քանի որ դրանք, ըստ էության, համապատասխանեցման փոփոխություններ են, այսինքն ակնհայտ է՝ ինչ որ բաներ են արվել այս տարիների ընթացքում, հիմա այդ փոփոխությունները համապատասխանեցվում են օրենսդրական մակարդակում»։
Խաչատրյանը շեշտում է՝ հանրակրթության և բարձագույն կրթության համակարգերում նախորդ տարիներին մի շարք փոփոխություններ են տեղի ունեցել, հիմա այդ փոփոխությունները նաև միջին մասնագիտական կրթության ոլորտ են բերվում։ Եվ քանի որ ՄԿՈւ ոլորտը ինչ-որ իմաստով հանրակրթության և բարձրագույն կրթության միջև է գտնվում, որոշ փոփոխություններ վերցված են բուհական, որոշ փոփոխություններ էլ դպրոցական համակարգից։
Ասում է՝ բուհական համակարգը վաղուց է անցել կրեդիտային համակարգին, ՈԱՇ-ին և ՈՈՇ-ին, դպրոցներում տարիներ շարունակ կիրառվում է ատեստավորման և տարակարգի համակարգը, մինչդեռ միջին մասնագիտական կրթության ոլորտում դրանք նոր պետք է ներդրվեն։ «Սա ցույց է տալիս, որ այս ոլորտը, ցավոք, էլի շարունակում է մնալ որպես անտեսված ոլորտ, երկրորդական համարվող։ Եվ այս քայլով փորձ է արվում ՄԿՈւ ոլորտը ինչ-ինչ չափանիշներով համապատասխանեցնել մյուս ոլորտների զարգացումներին,- ասում է Խաչատրյանը։- Բացի այդ, տեղի են ունեցել որոշակի զարգացումներ, որոնք միայն այս ոլորտին են բնորոշ, օրինակ՝ աշխատանքի վրա հիմնված ուսուցումը։ Վերջին տարիներին այդ գործընթացը կանոնակարգող կարգեր են գրվել, փորձարկվել են ուսումնական հաստատություններում և հիմա նաև օրենքի մակարդակում պետք է համապատասխանեցվի»։
Խաչատրյանը կարևորում է աշխատանքի վրա հիմնված ուսուցման ներդրումը։ Ասում է՝ քոլեջներում չենք կարող ունենալ լավ կրթություն, եթե այն պրակտիկ չէ և հիմնված չէ արտադրության վրա։ «Բայց այդ ամենը պետք է լուրջ ֆինանսավորել, քանի որ ներկայում այդ պրակտիկաները Հայաստանում հաճախ կրում են ձևական բնույթ, որովհետև այն կազմակերպությունները, որոնք իրականացնում են այդ պրակտիկաները, առանձնապես չեն ֆինանսավորվում այդ աշխատանքների համար, կամ շատ քիչ են ֆինանսավորվում, ինչի հետևանքով հաճախ ուսանողները գլխացավանք են դառնում իրենց համար։ Եվ հաճախ ուսանողներին առաջարկում են չհաճախել պրակտիկայի և միայն թղթերը ներկայացնել ստորագրման։ Հետևաբար պետք է հետամուտ լինենք, որ այն ամենը, ինչ գրվել է օրենքի նախագծում, իրականացվի»,- ասում է նա։
Կրթության փորձագետը դրական է համարում նաև ուսումնարան-քոլեջ տարանջատումը։ «Միավորման արդյունքում կուռ տրամաբանություն կլինի»,- ասում է նա։
Խաչատրյանը վիճելի է համարում քոլեջների դասախոսների և վարպետների տարակարգի ժամկետը 3 տարի սահմանելը։ Ասում է՝ սա խիստ պահանջ է, օպտիմալ ժամկետ է 5 տարին, ինչպես դպրոցների դեպքում է։
«Օրենքը համակարգին նոր հնարավորություններ է տալիս, ամեն ինչ կախված է նրանից, թե ոնց այդ ամեն ինչը կիրականացվի»,- ասում է Խաչատրյանը։
Կրթության փորձագետն ուշադրություն է հրավիրում նաև մի հանգամանքի վրա՝ այն համարելով ՄԿՈւ ոլորտի խնդիրների պատճառներից մեկը։ Ասում է՝ հանրակրթական և բարձրագույն կրթության համար հատուկ դասավանող մասնագետներ են պատրաստվում, մինչդեռ քոլեջների դասավանդողները կամ ուսուցիչներ են, կամ դասախոսներ։
«Որտե՞ղ են պատրաստվում քոլեջների դասախոսները և վարպետները։ Չունենք նման մասնագիտացում։ Կարծում եմ՝ գոնե ինչ-որ մի կարճատև դասընթաց պետք է լինի՝ 1 տարվա մագիստրատուրա, կամ բակալավրիատ։ Այդ ոլորտում աշխատում են մարդիկ, որոնց կրթությունը եղել է կամ ուսուցչի, կամ դասախոսի կրթություն։ Մենք չունենք կրթության համակարգ միջին մասնագիտականի համար։ Այդտեղից պետք է սկսենք։ Ոլորտի շատ խնդիրներ այստեղից են գալիս»,- ասում է նա։
