Մարդիկ
‹‹Թողեցի˚ն, որ երազանքին հասնի››․ Նաիրա Մանուկյան
281
‹‹Թողեցի˚ն, որ երազանքին հասնի։ Չթողեցին, որ երազեն։ Ամուսինս արհեստավոր է։ Հորն ասել է, որ շատ չաշխատի, բանակից հետո ինքը կգա և կօգնի նրան։ Անգամ զանգում էր ընկերներին և ասում, որ գնան հորն օգնեն։ Ասաց՝ պապ ջան, գալու եմ, կանգնեմ թիկունքիդ, չմտածես››,-ասում է մայրը։
Հիշեք Հրաչյա Հովհաննիսյանին, ով հայրենիքից երբեք չբողոքեց. Վարդան Բալյան
89
Մեկ սիրտ, մեկ հոգի, մեկ առաքելություն: Հանգչիր խաղաղությամբ Անմահների բանակի հավերժ զինվոր»։
Փետրվարի 9-ը ՎԱՀԱՆ ՏԵՐՅԱՆԻ ծննդյան օրն է
95
ԹԵ ԻՆՉՊԵՍ ՎԱՀԱՆ ՏԵՐՅԱՆԻՆ ՄԵՐԺԵՑԻՆ ՇԱՐՈՒՆԱԿԵԼ ՖՐԱՆՍԱՍԵՐԻ ԻՐ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ
‹‹Չեմ ներում ինձ, որ որդուս գերեզմանոցը թողել եմ››․ Անահիտ Դանիելյան
504
‹‹Թշնամին պետք է երկու հարյուր հոգով հենակետ մտներ․ Գարրին ոչ ոքի թույլ չի տվել առաջ գնալ, ասել է՝ ինքն է առաջինը գնալու։ Եղբորն էլ է արգելել առաջ գնալ։ Ընկերներից մեկի հետևից է գնացել, կարծել է՝ վիրավոր է։ Մեկ հենակետից մյուս հենակետ պետք է գնար, թիկունքից հարվածել են։ Թշնամու դիպուկահարն է որդուս հարվածել։
Հանկարծամահ է եղել Գագիկ Գինոսյանը
116
Երկար տարիներ պարել է «Վան» և «Ակունք» ազգագրական պարի համույթներում, զբաղվել բանահավաքչական գործունեությամբ, հիմնադրել և ղեկավար «Կարին» ավանդական երգի-պարի խումբը։
85 տարեկանում մահացել է Էվերեստը նվաճած ամենատարեց լեռնագնաց Լեւ Սարկիսովը
98
Լեւ Սարկիսովը նաեւ չորս անգամ բարձրացել է Արարատ լեռ՝ ծածանելով հայոց եռագույն դրոշը։
Կենտրոնի ճակատագիրը՝ անհայտ և անտարբերության մատնված
214
Արցախի լուծարումից հետո կենտրոնի ճակատագիրն անհայտ է․ պատկան մարմիններն անտարբերության են մատնել այն, իսկ կենտրոնի աշխատակիցները հասարակական հիմունքներով շարունակում են աշխատել։
Լույս աշխարհ է եկել պատերազմում անմահացած Սիփան Սողոմոնյանի քույրը՝ Ադրիանան
73
«Սիփս անբացատրելի հայրենասեր էր, չափից դուրս ընկերասեր էր, պատվախնդիր։ Գերադասում էր ճիշտը։ Երբ պատերազմը սկսել էր, ընկերները՝ հարցրել էին, զանգե՞լ ես տուն։ Ասել էր՝ սուտ ասել չեմ կարող»,-պատմում է Սիփանի մայրը՝ Կարինեն։
Արցախի թեմը հայտնում է Հայր Հակոբի մահվան մասին
105
Արցախի թեմը կիսում է կորստյան ծանր վիշտը: Աղոթում ենք, որ Տերը իր լույս օթևաններում ընդունի ննջեցյալի հոգին:
‹‹Բոլորդ վեր կացեք, գնում ենք կռվենք››․ հերոս Մխիթար Մելքումյան
800
Մխոյի հետ կապված երկու իրադարձություն երբեք չեմ մոռանա․ մեկը ավագ եղբոր՝ Սուրենի կորուստն էր, երկրորդը՝ դստեր՝ Սուրենայի ծնունդը։ Ես նրա աչքերում տեսել եմ երկու ծայրահեղություն՝ վիշտն ու ուրախությունը, մահն ու կյանքը, որ միմյանցով են պարուրված››․ գործընկերոջ՝ Անուշ Բաբայանի խոսքերն են։
Մինչև 2023-ի սեպտեմբերը Արցախի հետ են կապված եղել ապագայի մեր բոլոր ծրագրերը. Լիլիթ Պողոսյան
332
«Իմ աշխատանքը իմ պայքարի միջոցն է՝ Արցախի մշակույթը վառ պահելու, Արցախի հայկականության գաղափարը պահպանելու համար»
Միլենա Ենոքյան. ՊՆ-ն պատմել է առաջին ժամկետային կին զինծшռայողի մասին (տեսանյութ)
164
Միլենա Ենոքյանը շուտով կհամալրի բանակի զինծառայող կանանց շարքերը՝ իգական սեռի ներկայացուցիչների կամավոր հիմունքներով պարտադիր զինվորական 6-ամսյա ծառայության ծրագրի շրջանակում։
‹‹Տղե′րք, պետք է կռվենք, սա արդեն վերջն է››․ Արմեն Առաքելյան
920
‹‹Ասել եմ՝ եթե վերջն է, պետք է բոլորս իրար ձեռքից բռնած առաջ գնանք, թող թշնամին մեզ կրակի, միայն թե գերի չընկնենք։ Այդպես վճռական կարծես դիմավորեինք մահին։ Հիմա ամեն շաբաթ ու կիրակի օրերին մենք Եռաբլուրում ենք։ Չենք կարողանում համակերպվել այն մտքի հետ, որ Արմենն այլևս չկա։
Հենց իմանամ, որ էլ թուրք չկա գյուղում, ոտքով էլ լինի հետ կգնամ․ զինվորների սիրելի տիկին Երմոնիան Թաղավարդից Ստեփանավան է հասել
146
Բռնի տեղահանված 70-ամյա կինը հույսը չի կորցնում, որ կհասցնի նորից տեսնել Թաղավարդը։ Հայրենի գյուղի օդ ու ջրի մեջ է տեսնում հանգստությունն ու երջանկությունը․ ասում է՝ ոչ որևէ քաղաքում, ոչ էլ գյուղում չի պատկերացնում իրեն, միայն Թաղավարդում է, որ լիարժեք ապրել կարող է․․․
‹‹Մեր կյանքը, մեր աշխատանքը թողել ենք Արցախում››․ Աննա Ստեփանյան
940
‹‹Չեմ հարմարվում Արցախի կորստին, անգամ փոշմանել եմ, որ եկել եմ այստեղ։ Մեր կյանքը, մեր աշխատանքը թողել ենք Արցախում։ Ամուսնուս ու երեխայիս գերեզմանոցները թողել եմ այնտեղ։ Դուստրերիս մոտ աշխատում եմ չլացել, որ չնեղվեն, բայց ոչ մի կերպ չի ստացվում››,-ասում է նա։
Մահացել է ՀՀ պետական և քաղաքական գործիչ Գագիկ Թադևոսյանը
77
1999 թվականի մայիսի 30-ին ընտրվել է ՀՀ Ազգային ժողովի, 2-րդ գումարման պատգամավոր՝ Հայաստանի կոմունիստական կուսակցության համամասնական ընտրացուցակով։
Ձնահյուսի տակ մնացած զինծառայողը Այնթափից էր, երաժիշտ էր. դեպքը նրա զորացրման օրն է տեղի ունեցել (լուսանկար)
127
Ավելի վաղ ՊՆ-ից հայտնել էին վատ եղանակային պայմանների պատճառով զինծառայողի հետ կապը կորելու մասին:
Աշխարհի ամենահարուստ հայուհին. Միլիարդ դոլար. Քերոլին Ռաֆայելյան
772
Քերոլին Ռաֆայելյանը ծնվել է 1966 թվականին ԱՄՆ-ում Արեւմտյան Հայաստանից փախստականների ընտանիքում: Աղջկա հայրը ծննդյան տարում ԱՄՆ-ում ոսկերչական ընկերություն է հիմնել Լոս Անջելեսում քոլեջն ավարտելուց հետո Քերոլինը շարունակեց հոր բիզնեսը եւ դարձավ զարդերի դիզայներ:
Մահացել է «Իրավունք» թերթի գլխավոր խմբագիր Հովհաննես Գալաջյանը
75
Նշենք, որ դեկտեմբերի 2-ին լրացել էր Հովհաննես Գալաջյանի 60-ամյակը։
‹‹Հայրենիքը սահմանին են պահում, ոչ թե՝ ‹‹Վարդանանք›› կարդալով››․ Շիրակ Գասպարյան
522
‹‹Համատարած եռուզեռի մեջ նկատելի չէ այն անցորդների բացակայությունը, ովքեր դեռ վերջերս քայլում էին մեր կողքին, անթիվ փայլերի մեջ նկատելի չեն լացից խունացած հազարավոր աչքեր, որ անփայլ կմնան հավերժ, հազարավոր դատարկ աթոռներ, որ ամեն տոնի կհիշեցնեն մեր իսկ սրտի դատարկության ու տանջալլուկ հոգու մասին, հազարավոր ժպիտներ ընդմիշտ դաջվեցին սառը քարերին, օդում քարացած երազանքներ ու երկինք թռած կարոտներ, որ մեզ չեն հասնի։ Զարդարում ենք. ոմանք՝ իրենց տները, հազարներս՝ տներից թանկ դարձած որդիների գերեզմանները››․ հերոս Շիրակ Գասպարյանի մայրիկի՝ Անահիտ Վարդապետյանի մտքերն են։
100 տարեկանում կյանքից հեռացել է խորհրդային դիվանագետ, աֆրիկյան երկրներում ԽՍՀՄ դեսպան Գեորգի Տեր-Ղազարյանցը
115
1973-1981 թվականներին Տեր-Ղազարյանցը եղել է ԽՍՀՄ արտակարգ և լիազոր դեսպանը Գամբիայում և Սենեգալում, 1983 թվականից՝ Զիմբաբվեում։
‹‹Ես իմ ամուսնուն հրաժեշտ չեմ տվել, մտածել եմ՝ հետ կգամ››․ Սուսաննա Հովհաննիսյան
445
Վարուժան Պողոսյանը զոհվել է որդու աչքի առաջ, որդին՝ վիրավորում ստացել։ Երկուսն էլ՝ թշնամու դիպուկահարի հարվածից։ Հայրը որդուն ասել է՝ մի բան արա, դուրս արի։ Էդգարը չի կարողացել այդ օրը հոր մարմինը դուրս բերել այնտեղից, մի կերպ մինչև տուն է հասցրել, հետո ճանապարհին նրան օգնության են հասել։ Հաջորդ օրը՝ առավոտյան, հանել են հոր մարմինը։
ԵՐԵՔ ԶՈՐԱՎԱՐ
126
Վաղուց մտքիս էր այս թեմայով հոդված գրել։Պատկերացնենք, որ կազմվում է բոլոր ժամանակների հայոց զորավարների ամբողջական ցուցակ, Հայկ Նահապետից սկսած․․․ներեցեք՝Սուրեն Պապիկյանով վերջացրած։Եվ ողջ հայությունը՝ Հայաստանում և սփյուռքում, քվեարկությամբ որոշում է, թե այդ բոլորի մեջ ովքեր են երեք ամենանշավոր, ամենաշատ հաղթանակներ տարած զորավարները։
‹‹Այդքան զոհերի դիմաց Արցախը գոնե պետք է մերը լիներ››․ Նորիկ Մանուկյան
474
Ընկերները նույն օրը՝ նույն ժամին, իրարից մի քանի մետր հեռավորության վրա են ընկել թշնամու գնդակից։ Արայի մարմինը գտել են 2021 թվականի մայիսի 25-ին՝ Մեծամորի դիահերձարանում։ Հուղարկավորել են մայիսի 27-ին՝ հարազատ գյուղի՝ Արշալույսի զինվորական պանթեոնում։ Անմահացած երեք հերոս ընկերները հանգչում են նույն պանթեոնում՝ կողք կողքի։
Շերիլին Սարգսյան. «Աշխատում եմ, որովհետեւ գիտեմ, որ մի օր այլեւս ի վիճակի չեմ լինելու աշխատել»
268
Բարբարա Սթրեյզանդը մի անգամ հարցրեց ինձ. «Լսի′ր, դու մինչեւ հիմա աշխատո՞ւմ ես»։ Ես էլ պատասխանեցի. «Այո′, աշխատում եմ, որովհետեւ գիտեմ, որ մի օր այլեւս ի վիճակի չեմ լինելու աշխատել։ Ուրեմն, քանի ի վիճակի եմ, պիտի աշխատեմ»։
