Խոսք ընթերցողի
- Մահից փրկություն, թե՞ ապրելու իրավունքի պաշտպան է լինելու, - հարցադրումով է ավարտվել ՛՛Դատեք ինձ՛՛ 2017թ. սեպտեմբերին գրված պատմվածքը, որով էլ եզրափակվում է Լուսյա Մեհրաբյանի վերջերս ընթերցողին հասած պատմվածքների ժողովածուն /՛՛Անպատասխան՛՛ ՛՛Վան Արյան՛՛Հրատ, 2021/:
Մեր օրերի համար շատ արդիական հարցադրում՝ պատերազմ, կորուստներ, գերիներ, ընդվզումներ, սահմանախախտումներ, ընտրություններ...
Լուսյա Մեհրաբյանը վաղուց է նվաճել ընթերցողի սերն ու համակրանքը: Նա, ով 2006թ. իր 2-րդ ժողովածուն վերնագրել էր ,Գնում եմ հաղթելուե վաղուց արդեն հաղթել ու հաղթահարել է բոլոր խոչընդոտները և իր ուրույն արահետն ունի հայ գրական աշխարհի քարտեզում: Նա օբյեկտիվում հաճախ են հանդիպում իր ծննդավայրը ու նրա մարդիկ՝ Նուշի բաբոն, Երեմ պապը ու նրանց դուստրերը՝ իր մայր Օֆելյան, Էմման, Ամալյան...
Նուրբ մարդկային փոխհարաբերություններ է բացահայտում գրողը և միանգամից եզրակացնում՝ աշխատողները հաճախ երազում են նոր անծանոթ ղեկավարի մասին: Աստված են կանչում, որ կարողանան աշխատել, բայց փոշմանելը միշտ էլ կա...
Մի ուրիշ պատմվածքում էլ ինքնատիպ մեկնաբանում է ,Էս սարն իմն է, էս ծառն իմն էե արտահայտությունը, հաղթանակի դափնին փորձելով հասցնել արդարին կամ թե իրական տիրոջը: Ծաղկաշատը նրա համար լոկ ամառանոց չէ, նրա հոգու կանչն է դարձել փչող զով քամին /,Ամառանոցում, զով քամու հովինե/:
Ընտրական կրքեր են նաև այս ժողովածույում՝ հարգված է, առաջատար ֆերմեր, ի՞նչին է պետք, որ մեկ անգամ էլ գյուղապետ դառնա: Ընթերցողին հուզող հարց է բարձրացնում Լուսյա Մեհրաբյանը, ու նրա հետ հասնում ,Անպատասխանե պատմվածքին: Առանց կարդալու այդ պատմվածքը մտածում էի, որ անպատասխան է մնում հաճախ սերը: Հենց փոխադարձ սիրո, հավատի ու վստահության կոչ է անում հեղինակը իր պատմվածքում:
Գրքի նկատմամբ հետաքրքրությունը առաջվանը չէ, անշուշտ, մեղավորը ամենևին միայն համակարգիչն չէ:
- Գոնե ընկերուհիներս գան գրքի շնորհանդեսին, - խորհում է հեղինակը ու շարունակում, - որ առնվազն հրատարակիչը զգա իր գործի կարևորությունը: Իսկ եթե չի վաճառվի գիրքը, կնվիրի...:
Ինքը վաղուց է հասել ճշմարտությանը՝ մեկ է իրականությունը գրքից դուրս է. Հեղինակի այս ժողովածուում նախորդների նման լրիվ առանձին պատումները օրգանապես կապված են միմյանց և ամբողջացնում են հեղինակի ասելիքը, ընթերցողին հայելային անդրադարձով ներկայացնում մեր ազգի դարավոր ելքի ընթացքը:
Գնահատվում է անցյալը, լուսավորվում է ներկան, բացահայտվում մարդկային հոգեաշխարհի լույն ու մութը և օգնում ծրագրել ապագան: Լուսյա Մեհրաբյանը չի կիսում ուրիշների խոհերը, նա գնում է իր արահետով ու վաղուց ընթերցողների իր բանակն ունի: Նա դեղատոմսեր չի բաժանում, մշտապես ժպիտը դեմքին, մարդկային կյանքի խառնարանում փորձում է հրամցնել երջանկության բանալիներ, ախտորոշել հոգեկան ցավն ու տառապանքը:
Կորոնավիրուսի դիմակները իրականությունը մասամբ են քողարկում, բայց երբեք էլ չեն անհետացնում: Հեղինակի օբյեկտիվում կյանքի իրական պատկերն է՝ վատը խարազանում է, լավը գովաբանում: Կյանքի դասեր են նրա պատմվածքները: Դասեր առանց զանգի ու դասամիջոցի՝ դասեր են և՛ մեծերի, և՛ փոքրերի համար:
Վաղարշակ Ղորխմազյան