Ուկրաինայի նախկին նախագահ Պետրո Պորոշենկոն (2014-2019) գաղտնիորեն վերահսկում էր առնվազն վեց օֆշորային ընկերություններ, որոնց միջոցով միլիոնավոր դոլարների գործարքներ են կնքել, ներառյալ գնել է շքեղ կահույք իր տան համար և արվեստի բարձրարժեք գործեր, այդ թվում ՝ Սալվադոր Դալիի «Երկար ոտանի փիղը» սյուրռեալիստական քանդակը և Իլյա Ռեպինի «Կազակները Սև ծովի վրա» կտավը: Ինչպես երկուշաբթի օրը հաղորդվեց Կազմակերպված հանցավորության և կոռուպցիայի հետազոտությունների կենտրոնի կայքում, (OCCRP - լրագրողական միջազգային նախագիծ, որը միավորում է հետաքննության 40 շահույթ չհետապնդող կենտրոն), գործարքները կատարվել են ավստրիական Raiffeisen բանկում հաշիվների միջոցով:
Ըստ կենտրոնի ՝ օգտագործելով Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում գտնվող օֆշորային Vernon Holdings ընկերությունը, Պորոշենկոն և նրա կինը ՝ Մարինան, 2009-ից 2012 թվականներին, ավելի քան $ 100,000 արժողությամբ փափուկ կահույք են գնել իտալական շքեղ կահույք արտադրողներից: 2019 թվականին համացանցում հայտնված փաստաթղթերի համաձայն՝ Պորոշենկոյի ընտանիքը վերահսկում էր այդ ընկերությունը:
Ինչպես նշվում է զեկույցում, Պորոշենկոն նաև Վերնոն Հոլդինգի կողմից թողարկված ապահովագրության քաղաքականության շահառուն էր, բայց Պորոշենկոյի փոխարեն Raiffeisen բանկը որպես շահառու նշել էր նրա երկարամյա բիզնես գործընկեր Սերգեյ Զայցևին: Ըստ կենտրոնի, Պորոշենկոյի հետ կապված էին նաև Raiffeisen-ի հետ աշխատող ևս 11 օֆշորային ընկերություններ:
Արվեստի հանդեպ փափագ
Ինչպես նշվում է հետաքննության մեջ, 2012-ի մայիսին Պորոշենկոն, լինելով Ուկրաինայի տնտեսական զարգացման և առևտրի նախարար, ձեռք է բերել Սալվադոր Դալիի «Երկար ոտանի փիղ» սյուրռեալիստական քանդակը: Գործարքը կայացել է Նյու Յորքի Sotheby's- ում: Ըստ կենտրոնի, Պորոշենկոյի հետ կապված ընկերությունը `Linquist Ltd- ը, քանդակի համար վճարել է 338.500 ԱՄՆ դոլար: Ռայֆայզենը Զայցևին է նշել որպես տիտղոսային սեփականատեր: Ավելի ուշ Linquist Ltd- ը քանդակը վերավաճառել է Պորոշենկոյի ուկրաինական մեդիաընկերություններից մեկին ՝ 342 500 դոլարով:
2013-ի ապրիլին, նախարարական պաշտոններին չլինելով, Պորոշենկոն Vernon Holdings-ի միջոցով գնել է 4.8 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ արժողությամբ (մոտ 6,7 միլիոն դոլար) արվեստի գործեր՝ հիմնականում ռուս նկարիչների կողմից արված՝ ներառյալ Իլյա Ռեպինի «Կազակները Սև ծովի վրա» կտավը: Ավելի ուշ ընկերությունը Պորոշենկոյին է փոխանցել Կիևում Սեյշելյան կղզիների պատվավոր հյուպատոսության տարածքում գտնվող արվեստի այս գործի օրինական սեփականությունը: Հյուպատոսությունն, ի դեպ, գտնվում էր Պորոշենկոյի ձեռնարկություններից մեկի շտաբի ներսում: Այդ ժամանակ Սեյշելների հյուպատոս Օլեգ Գլադկովսկին Պորոշենկոյի ընկերն ու բիզնես գործընկերն էր:
Անցյալ տարի Ուկրաինայի Հետաքննությունների պետական բյուրոն (GBR) գեղարվեստական հավաքածուի վրա դատական արգելք էր դրել Ուկրաինայից վաճառքն ու արտահանումն արգելելու համար, այն բանից հետո, երբ պարզվել էր, որ այն ապօրինի կերպով ներմուծվել է երկիր ՝ առանց մաքսատուրք վճարելու:
2019-ի գարնանը նախագահական ընտրությունների երկրորդ փուլում կրած պարտությունից հետո Պորոշենկոն ներգրավվեց Ուկրաինայում մեկ տասնյակից ավելի քրեական գործերի մեջ: Նախկին նախագահը կասկածվում է պետական դավաճանության մեջ՝ Կերչի նեղուցում տեղի ունեցած միջադեպի և «Մինսկի համաձայնագրերի ստորագրման ժամանակ», ինչպես նաև պաշտոնի չարաշահում, քրեական եկամուտների օրինականացում, հարկերից խուսափում, դատական համակարգը բռնազավթելու փորձ, բացի ահդ նրա դեմ քրգործ է քննվում «2016-ին Ուկրաինայի նախարարների կաբինետի ապօրինի նշանակման փաստի առթիվ՝ Ռադայում կոալիցիա չլինելու պատճառով»:
Պորոշենկոյի «Եվրոպական համերաշխություն» կուսակցությունը երեքշաբթի հերքեց գնումների մասին տեղեկությունները և հայտարարեց դատական հայց նախապատրաստելու մասին: Նախկին նախագահի փաստաբաններն ուսումնասիրում են OCCRP հետաքննության նյութերը:
«Պորոշենկոյի փաստաբանները փաստաթղթերը ձեռքին պատրաստ են ԶԼՄ-ներին համոզիչ պատասխաններ տալ OCCRP կեղծ հետաքննության մեջ արծարծված բոլոր հարցերին», - կուսակցության հայտարարությունը մեջբերեց ուկրաինական «Հանրային» հրատարակությունը: Այն նաև հավաստիացրեց, որ իրենց ղեկավարը չի վերահսել և չի վերահսկում օֆշորային որևէ ընկերություն, որի մասին գրել է OCCRP-ն՝ հետաքննության ընթացքում:
