Մինչ Հայաստանում ներքաղաքական անկայուն իրավիճակ է, իշխանությունները շարունակում են հանրությանը բաժանել սևերի ու սպիտակների, իսկ որոշ պաշտոնյաներ անգամ քաղաքացիական պատերազմ հրահող հայտարարություններ են անում, Հայաստանի շուրջ կրքերը թեժանում են՝ սպառնալով ոչ միայն մեր երկրի անվտանգությանը, այլև անգամ որպես միջազգային իրավունքի սուբյեկտ գոյությանը։
Օրեր շարունակ լուրեր են շրջանառվում, որ Թուրքիան զինտեխնիկա և ռազմական ուժեր է կենտրոնացնում Հայաստանի հետ սահմանին։ Մասնագետների կարծիքով՝ Թուրքիայի այս քայլը մի քանի նպատակ է հետապնդում։ Նախ և առաջ այն ուղերձ է Ռուսաստանին, որն ինչ-որ առումով խաթարել է Թուրքիայի ծրագրերը և այս երկրին դուրս թողել Արցախի վերաբերյալ եռակողմ համաձայնագրից որպես անմիջական մասնակցի։
Ռուսական WarGonzo ռազմական ալիքն օրերս հաղորդեց, որ Ստամբուլի իր աղբյուրների համաձայն՝ վերջնական համաձայնագիրն Էրդողանի հետ չի համաձայնեցվել։ Ալիևը Պուտինից 20 րոպե ժամանակ է խնդրել՝ համաձայնագրի վերաբերյալ վերջնական դիրքորոշում հայտնելու, այն է՝ Էրդողանի հետ այն քննարկելու համար, սակայն մերժում է ստացել։ Արդյունքում Արցախում տեղակայվելու են միայն ռուս խաղաղապահներ։ Մինչդեռ Թուրքիան ամեն կերպ ձգտում է, որ ռուս խաղաղապահներին հավասար տարածքում ներկա լինեն նաև թուրք զինվորականներ կամ «խաղաղապահներ»։ Պատահական չէ, որ համաձայնագրի ստորագրման հաջորդ իսկ օրվանից թուրքական կողմը համառորեն լուրեր է շրջանառում, որ թուրք «խաղաղապահները» ևս տեղակայվելու են Արցախում կամ Արցախի օկուպացված տարածքներում։ Անգամ Մոսկվան և Անկարան հուշագիր ստորագրեցին, ըստ որի ստեղծվելու է հրադադարի վերահսկման համատեղ ռուս-թուրքական մոնիտորինգային կենտրոն, սակայն Ադրբեջանի տարածքում։ Իսկ թուրքական միջլիսը Էրդողանին թույլ տվեց 1 տարի ժամկետով ռազմական ուժեր ուղարկել Ադրբեջան։ Եթե հաշվի առնենք, որ Նախիջևանում արդեն իսկ առկա է թուրքական ռազմական ներկայությունը, ապա, բնականաբար, այս թույլտվությունն այլ նպատակ ունի և կարող է դառնալ Ադրբեջանի տարածքում, հնարավորության դեպքում ինչու ոչ, հենց Արցախի օկուպացված տարածքներում թուրքական ռազմաբազայի ստեղծման հիմք։
Օրերս անգամ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հույս հայտնեց, որ կարողացել են թուրք գործընկերների հետ համաձայնության գալ, որ մոնիտորինգային կենտրոնը կամ թուրք «խաղաղապահները» գտնվելու են ոչ թե Արցախի օկուպացված տարածքներում, այլ բուն Ադրբեջանի տարածքում։ Ադրբեջանը, սակայն, դեռևս խորհրդավոր լռություն է պահպանում՝ չհստակեցնելով, թե որտեղ է գտնվելու մոնիտորինգային կենտրոնը։
Հայաստանի հետ սահմանին կուտակված զինուժը, սակայն, հուշում է, որ Թուրքիան չի համակերպվում ուժերի առկա դասավորության հետ և ուզում է ավելին, առնվազն սիրիական սցենարի կրկնություն, որտեղ ռուսական և թուրքական զինուժը հավասարապես մարտական հերթապահություն են իրականացնում։ Վերլուծաբանները քիչ հավանական են համարում, որ այս պահին Թուրքիան կարող է հարձակվել Հայաստանի վրա՝ նշելով, որ զինուժի կուտակումն ավելի շատ Հայաստանի և Ռուսաստանի վրա ճնշում գործադրելու նպատակ ունի։ Բայց, միևնույն ժամանակ, մոտալուտ պատերազմն էլ բացառված չէ․ ուժերի դասավորությունից դժգոհ Թուրքիան կարող է փորձել Սյունիքով ճանապարհ բացել դեպի գրավված Արցախ՝ ապահովելով թուրքական աշխարհի ուղիղ կապն առանց Ռուսաստանի միջնորդության։
Թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանի կարծիքով՝ առաջիկայում Թուրքիան կշարունակի իր ագրեսիվ քաղաքականությունը Հարավային Կովկասում, և հետևաբար զարմանալի չէ թուրքական զինուժի կուտակումը Հայաստանի հետ սահմանին։ Թուրքագետը նշում է, որ Թուրքիայի միակ նպատակն Արցախը չէր, այլ նաև Հայաստանը և ցեղասպանության քաղաքականության շարունակությունը։
Իսկ ահա քաղաքագետ Արա Պապյանը Հանրայի ռադիոյի հետ զրույցում այսօր հայտարարել է, որ մեկնարկել են տարածաշրջանային մեծ պատերազմի նախապատրաստական աշխատանքները։ «Իրանի դեմ պատերազմ է նախապատրաստվում, Չինաստանը տարածաշրջանից դուրս մղելուն ուղղված ջանքեր են գործադրվում։ Տարածաշրջանային բոլոր տերություններն են պատրաստվում սպասվող առճակատմանը»,- հայտարարել է Պապյանը՝ չբացառելով, որ Հայաստանը կարող է դառնալ գերտերությունների բախման թատերաբեմ։
Այն, որ Իրանում գիտակցում են մոտալուտ պատերազմի վտանգը, փաստում է այն, որ զինուժը կենտրոնացրել են իրենց հյուսիսային սահմաններին մոտ և աչալուրջ հետևում են զարգացումներին։ Վրաստանում ևս անհանգստացած են տարածաշրջանային զարգացումներով, այստեղ հանդիպումներ են տեղի ունենում դիվանագիտական մակարդակում։
Իսկ ահա Հայաստանում այս օրհասական իրավիճակում, երբ ամեն օրը կենսական նշանակություն կարող է ունենալ մեր երկրի ապագայի համար, իշխանությունները զբաղված են միայն իրենց աթոռի համար պայքարով։ Տխրահռչակ համաձայնագրից արդեն 10 օր է անցել, սակայն երկիրը դեռևս կաթվածահար իրավիճակում է, և անգամ խոսակցությունների ու պլանավորման մակարդակում տեսանելի չեն աշխատանքներ ապագա և անգամ հողերը հանձնելու հետևանքով օրեր անց մեր դուռը թակող մարտահրավերներին դիմակայելու ուղղությամբ։
