Նախորդ շաբաթների պես կորոնավիրուսի հարուցած COVID-19 համաճարակը մնում է գլխավոր նորություններից մեկը ողջ աշխարհում՝ երկրորդական դարձնելով բազմաթիվ կարևոր իրադարձություններ:
Մարդկության թշնամին
Համաճարակն արդեն ավելի քան 1600 մարդու կյանք է խլել Չինաստանում (ընդհանուր աշխարհում վարակվել է 70,5 հազար մարդ, մահացել՝ 1770 մարդ):
«Դժվար է հավատալ, որ ընդամենը երկու ամիս առաջ այդ վիրուսը, որ այսօր կլանել է ԶԼՄ-ների, ֆինանսական շուկաների և քաղաքական գործիչների ուշքնումիտքը, մեզ համար լրիվ անհայտ էր»,- խոստովանել է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) գլխավոր տնօրեն Թեդրոս Գեբրեիսուսը:
Նա նաև թվարկել է այն հիմնական հարցերը, որոնց ճշգրիտ պատասխանը բժիշկները մինչ օրս չգիտեն, բայց դրանցով է պայմանավորված համաճարակի հետագա ծավալումը:
«Որտե՞ղ են հիվանդացության օջախները: Ինչպիսի՞ն է փոխանցման դինամիկան: Ինչքա՞ն ժամանակ է հիվանդը վարակված մնում: Վիրուսի ի՞նչ նմուշներ պետք է օգտագործել ախտորոշման և բուժման մոնիթորինգի համար: Ինչպե՞ս ավելի լավ վարվել հիվանդության ծանր դեպքերում: Բռնկումը հաղթահարելու համար մենք պետք է գտնենք այս և շատ այլ հարցերի պատասխանները»,- հայտարարել է ԱՀԿ-ի ղեկավարը:
Նա խոստովանել է նաև, որ բժիշկները մինչև հիմա ո՛չ վարակումը կանխող պատվաստանյութ ունեն, ո՛չ էլ բուժման փորձարկված ու հանձնարարելի եղանակներ:
Այդ իսկ պատճառով էլ անցած երեքշաբթի Ժնևում տեղի ունեցավ կորոնավիրուսի դեմ պայքարի երկօրյա գիտաժողով, որին մասնակցել է ավելի քան 400 գիտնական ամբողջ աշխարհից: Նրանցից շատերը, այդ թվում և չինական պատվիրակությունը, մասնակցել են գիտաժողովի աշխատանքներին հեռվից, տեսակապի միջոցով:
Հենց այստեղ էլ անվանակոչվեց վիրուսը Covid-19 (կորոնավիրուսի հիվանդացություն բառերի հապավումից), և դա արվեց այն նկատառումով , որ վիրուսի անվանումը կապված չլինի որոշակի երկրի, ազգի, մարդկանց խմբի կամ կենդանու հետ:
Սակայն գիտնականների կանխատեսումներն այնքան էլ լավատեսական չեն: Մոտավոր հաշվարկներով՝ Covid-19-ի դեմ պատվաստանյութը և բուժման հատուկ մեթոդները մշակելու համար կպահանջվի մոտ մեկուկես տարի:
Այդ ընթացքում ԱՀԿ-ի գլխավոր տնօրենը խորհուրդ է տվել պահպանել հիգիենայի տարրական կանոնները. պարբերաբար լվանալ ձեռքերը կամ սպիրտ պարունակող ախտահանող գել օգտագործել, հեռու մնալ հազացող և փռշտացող մարդկանցից, հազալ միայն թաշկինակին կամ արմունկին, բայց ոչ ձեռքի ափին, քանի որ դա նպաստում է տարածմանը:
Առայժմ հաջողվում է վարակը պահել մայրցամաքային Չինաստանի սահմաններում, որտեղ գտնվում է բոլոր հիվանդների 99 տոկոսը: Սակայն նրա սահմաններից դուրս հաստատվել է արդեն 470 դեպք: «Չեմ կարծում, որ այս վիճակը երկար կտևի: Ահա ինչու մենք պետք է օգտագործենք մեր ունեցած հնարավորությունները: Եթե դա չանենք, շատ ավելի մեծ թվով վարակվածներ կունենանք և ստիպված կլինենք շատ ավելի մեծ գին վճարել: Չեմ կարծում, որ որևէ մեկը նման ելք է ցանկանում: Սա [կորոնավիրուսը] մեր ընդհանուր թշնամին է»,- հայտարարել է Գեբրեիսուսը:
Իսկ Չինաստանի իշխանությունները խստացրել են կարանտինը Հուբեյ երկրամասի՝ համաճարակի էպիկենտրոնի բնակչության համար: 60 մլն մարդու կարգադրվել է տնից դուրս չգալ, բացառությամբ արտակարգ դրության: Յուրաքանչյուր ընտանիքից մեկ մարդու է թույլատրվում երեք օրը մեկ դուրս գալ տնից անհրաժեշտ մթերք, դեղորայք և հիգիենայի պարագաներ գնելու համար: Բազմաբնակարան շենքերում ընդամենը մեկ մուտք է գործում, որպեսզի ելումուտ անեն միայն շենքի բնակիչները: Քաղաքներում բաց են միայն մթերային խանութները, դեղատները, հյուրանոցները և կլինիկաները:
Ինչպես են նեղում Նահանգներում նախագահին և գլխավոր դատախազին
Անցած հինգշաբթի Միացյալ Նահանգների Սենատը բանաձև ընդունեց, որով արգելվում է նախագահ Թրամփին առանց Կոնգրեսի հավանության ռազմական գործողություններ սկսել Իրանի դեմ: Թրամփը հայտարարեց, որ դրանից հետո Իրանն ավելի վտանգավոր կդառնա Միացյալ Նահանգների համար:
Ուշագրավ է, որ բանաձևի նախագիծը, որը ձեռնարկել էին հունվարին դեմոկրատները Ներկայացուցիչների պալատում, անցավ նաև Սենատում, որտեղ մեծամասնությունը Հանրապետական կուսակցությունից է: Նախագծին կողմ է քվեարկել 55 սենատոր, դեմ՝ 45:
Բանաձևը նախաձեռնվել էր Թրամփի՝ Իրանի գեներալ Ղասեմ Սուլեյամնիին սպանելու հրամանից հետո: Սակայն կասկած չկա, որ Թրամփը նախագահական վետո կդնի այդ օրինագծի վրա:
Միացյալ Նահանգներում գլխավոր դատախազի գործն էլ հեշտ չէ: ԱՄՆ արդարադատության նախարարության ավելի քան 1100 նախկին աշխատակից պահանջում է գլխավոր դատախազ Ուիլյամ Բարրի հրաժարականը, որը, ինչպես կարծում են նրանք, Կրեմլի հետ Թրամփի հնարավոր կապերի գործով մեղադրյալներից մեկի նկատմամբ կողմնակալ վերաբերմունք է ցուցաբերել: Կիրակի օրը նախկին դատախազները բաց նամակ հրապարակեցին, որով հայտարարեցին, որ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը և Ուլյամ Բարրը Թրամփի նախկին քաղխորհրդական և ընկեր Ռոջեր Սթոունի գործով խախտել են անաչառության սկզբունքը:
Սթոունին ձերբակալել են 2019 թ. հունվարին 2016 թ. ամերիկյան ընտրությունների միջամտության գործով սուտ ցուցմունքներ տալու մեղադրանքով: Դատախազությունն առաջարկել է Սթոունին դատապարտել 7-9 տարվա բանտարկության: Թրամփը թվիթերում խիստ քննադատել է այդ հանձնարարականը՝ հնարավոր դատավճիռն անվանելով «անազնիվ»:
Ռուսաստանը և Թուրքիան բախման եզրին են
Սիրիական կոնֆլիկտը ձգվում է արդեն իններորդ տարին և կարող է էլ ավելի խորանալ: Սիրիայի հյուսիս-արևմուտքում՝ Իդլիբում, Ռուսաստանի աջակցությամբ գրոհ է տեղի ունենում Բաշար Ասադի վարչակարգի դեմ ապստամբողների վերջին պատվարի դեմ, որի հետևանքով նաև թուրք զինվորներ են զոհվում:
Սիրիական և թուրքական զինվորների բախումները Իդլիբում կարող են հանգեցնել Անկարայի և Մոսկվայի հարաբերությունների վերանայման: Էրդողանը վերջնագիր է ներկայացրել. Մինչև փետրվարի վերջը Ասադի ուժերը, որոնց աջակցում է Ռուսաստանը, պետք է լրիվ հեռանան Իդլիբից:
Սակայն Թուրքիան ձգտում է խուսափել լարվածությունից և չի ցանկանում վտանգել Մոսկվայի հետ հարաբերությունները: Բայց մյուս կողմից՝ պարտվելով Իդլիբում՝ Էրդողանը միավորներ է կորցնում ներքաղաքական ասպարեզում:
Ռուսական պատվիրակությունը երեքշաբթի հեռացավ Անկարայից՝ համաձայնության չհասնելով բռնությունը դադարեցնելու հարցով: Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն անցավ բավական կոպիտ հռետորաբանության: Չորեքշաբթի նա հայտարարեց. «Մենք կհարձակվենք [Ասադի] վարչակարգի դեմ ամենուրեք, սկսած այսօրվանից, ուշադրություն չդարձնելով Սոչիի հուշագրի վրա»:
Այս հայտարարությունը Մոսկվային և Անկարային մոտեցրեց լուրջ հակամարտության: Ռուսաստանը և Թուրքիան այդքան մոտ են եղել հակամարտությանը մեկ էլ 2015 թ. նոյեմբերին, երբ թուրքական ռազմաօդային ուժերը խփեցին ռուսական ՍՈՒ-24 ռմբակոծիչ ինքնաթիռը:
Կրեմլն ընդգծված խաղաղասիրական հայտարարություն արեց, որում ասվում է, որ նախագահներ Պուտինը և Էրդողանը պետք է պահպանեն ձեռք բերած համաձայնությունները: Հինգշաբթի Մոսկվա ժամանեց Թուրքիայի կառավարության պատվիրակությունը:
Սակայն անցած հագստյան օրերին էլ Սիրիական զորքերը շարունակեցին հարձակումը Իդլիբի վրա: Այս կապակցությամբ կիրակի հեռախոսազրույց ունեցան Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը և ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը: Վերջինս անհանգստություն է հայտնել Իդլիբում շիկացած իրավիճակի կապակցությամբ և կոչ է արել Ռուսաստանին դադարեցնել աջակցությունը «սիրիական վարչակարգի չարագործություններին»:
Իդլիբի չդադարող մարտերի հետևանքով հայուրհազարավոր մարդիկ հայտնվել են թակարդում: Թուրքիայի հետ սահմանը փակ է, իսկ կառավարական զորքերը ռուսական ավիացիայի օժանդակությամբ կրկին անցել են հարձակման:
Նկարիչը խառնել է ֆրանսիացիների քաղաքական խաղաքարտերը
Հանգստյան օրերին աղմուկ բարձրացավ՝ կապված ռուս նկարիչ Պյոտր Պավլենսկու հետ, որը ապրում է Փարիզում 2017 թվականից: Պավլենսկին ինտիմ բովանդակության տեսանյութ հրապարակեց «Առաջ, Հանրապետություն» կուսակցությունից Փարիզի քաղաքապետի թեկնածու Բենջամին Գրիվոյի մասնակցությամբ: Գրիվոն ստիպված եղավ հանել իր թեկնածությունը, իսկ Պավլենսկուն և նրա ընկերուհուն ձերբակալեցին անձնական կյանք ներխուժելու և առանց համաձայնության սեքսուալ բնույթի տեսարան հրապարելու հնարավոր մեղադրանքով:
Ինքը՝ Պավլենսկին պնդում է, որ տեսանյութը ստացել է իր ընկերուհուց, որը, իբրև թե եղել է Գրիվոյի սիրուհին: Դրանով նա ցանկացել է ցույց տալ Գրիվոյի երեսպաշտությունը, որը ավանդական ընտանեկան արժեքներ է քարոզում:
Փոթորիկ կիրակիից կիրակի
Նախորդ կիրակի Եվրոպային ուժգին փոթրիկ պատուհասեց, որ վերջին յոթ տարվա մեջ ամենաուժեղն էր։ Այն ջրհեղեղներ ու ավերածություններ առաջացրեց Արևմտյան և Հյուսիսային Եվրոպայում։ Բրիտանացիները փոթորիկն անվանեցին «Կիարա», գերմանացիները` «Սաբինա»։ Այն ծառեր է տապալել, տանիքներ է պոկել ու մարդկանց սպանել։ Դրա հետևանքով հարյուրավոր չվերթներ չեղարկվեցին, խաթարվեց լաստանավային, ավտոմոբիլային ու երկաթուղային հաղորդակցությունը։ Մեծ Բրիտանիայի որոշ շրջաններում մեկ օրում անձրև է տեղացել մեկուկես ամսվա նորմայի չափով, որոշ շրջաններում էլ ավելի քան 20 սանտիմետր ձյուն է նստել։
Այս կիրակի էլ Բրիտանիա ներխուժեց «Դեննիս» փոթորիկը, երկրորդ ուժգին հարվածը մի ամսվա ընթացքում: Բայց եթե «Կիարան» ջրհեղեղների հանգեցրեց ողջ թագավորությունում, ապա այժմ «Դեննիսը» ջրհեղեղներ և սողանքներ է առաջացրել Անգլիայում և Ուելսի հարավում:
