Սայաթ-Նովան մեկն է այն առաջնակարգ բանաստեղծներից, որոնք իրենց հանճարի զորությամբ դադարում են մի ժողովրդի սեփականը լինելուց և դառնում են համայն մարդկության սիրելին։
«Սայաթ-Նովան այնպես ստեղծագործեց, որ մտավ երեք ժողովրդի գրականության մեջ: Ո՜չ թե գրականության պատմության, այլ գրականության մեջ՝ կենդանի և ապրող, կարդացվող ու երգվող, միշտ ճարվող, բայց միշտ փնտրվող գրականության մեջ: Մտավ իբրև աղ: Այսքանով էլ Սայաթ-Նովան անհատ չէ, թեկուզ և մեծ անհատ, այլև ժամանակ լցնող շունչ է, տարածություն լցնող օդ, և այդպիսին մնում է մինչև հիմա՝ 200 տարի հետո էլ»,- այսպես է արտահայտվել մեծն Պարույր Սևակը Սայաթ-Նովայի մասին:
Չնայած աշխարհում տարածված կորոնավիրուսի համավարակի որոշ սահմանափակումներին, Վիրահայոց թեմի նախաձեռնությամբ, թբիլիսահայերը վերստին հնարավորություն ունեցան ավանդաբար մայիս ամսվա վերջին կիրակի օրը կարմիր վարդեր խոնարհելու հայ մեծանուն աշուղ և ժողովուրդների բարեկամության երգիչ Սայաթ-Նովայի շիրիմին: Այս մասին տեղեկանում ենք Հայ Առաքելական եկեղեցու Վիրահայոց թեմի ֆեյսբուքյան էջից:
2020 թվականի մայիսի 31-ին, Թբիլիսիի Սուրբ Գևորգ առաջնորդանիստ եկեղեցում Վիրահայոց թեմի առաջնորդական տեղապահ հոգեշնորհ Տեր Կիրակոս վարդապետ Դավթյանի հանդիսապետությամբ, Հոգեգալստյան տոնական Սուրբ Պատարագ մատուցեց հոգևոր ծառայող արժանապատիվ Տեր Վիրապ քահանա Ղազարյանը: Սրբազան արարողությունն իրենց ներկայությամբ պատվել էին Վրաստանում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ռուբեն Սադոյանը, «Վրաստան» թերթի խմբագիր Վան Բայբուրթյանը, համայնքային կառույցների ղեկավարներ, թբիլիսահայ մտավորականության ներկայացուցիչներ, բազում հավատացյալներ:
Սրբազան արարողության, ներկաները փոխադրվեցին եկեղեցու բակում հանգչող Սայաթ-Նովայի գերեզմանի մոտ, որտեղ, Առաջնորդական տեղապահի նախագահությամբ և հոգևոր դասի մասնակցությամբ կատարվեց հոգեհանգստյան կարգ, որից հետո Սայաթ-Նովայի արվեստի անմահության, անզուգական Երգչի անկորնչելի հիշատակի մասին խոսք ասաց Տեր Կիրակոս վարդապետ Դավթյանը:
Այնուհետև ներկաները վարդ ու ծաղիկներով, սեր ու ժպիտով զարդարեցին անմահ Սայաթ-Նովայի շիրիմը: Վիրահայոց թեմի առաջնորդական տեղապահը և Վրաստանում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպանը համայնքային գործիչների ուղեկցությամբ ծաղիկներ խոոնարհեցին նաև Մեյդան թաղամասում կանգնեցված Սայաթ-Նովայի խորհրդանշական հուշարձանին:
Մինչև ուշ Սուրբ Գևորգ առաջնորդանիստ եկեղեցու բակում տարածվում էր Սայաթ-Նովայի անմահ երգն ու երաժշտությունը, դառնալով «Վարդատոնի» ձևափոխված, սակայն անխափան տոնակատարություն և Սայաթ-Նովա երգչի նկատմամբ սիրո և նրա երգարվեստի անմահության դրսևորում:
Սայաթ-Նովան արդարության ու բարության, սիրո ու գեղեցկության երգիչ է: Նրա սիրերգությունն ունի համամարդկային բովանդակություն, արժևորում է կյանքը, մարդու ազնիվ ու վեհ ձգտումները: Սիրած կնոջ նկատմամբ ասպետական հիացմունք, անդավաճան նվիրվածություն և ջերմ կարոտ՝ ահա այն ընդհանուր գծերը, որ բազմապիսի հուզական նրբերանգներով, գունեղ և ինքնատիպ պատկերներով արտահայտվել են նրա խաղերում: Երգիչը սիրո մեջ է տեսնում կյանքի իմաստն ու երջանկությունը: Նրա երգածը, սակայն, առավելապես անհասանելի սերն է, որն այրում, փոթորկում է բանաստեղծի սիրտը, աւոաջ բերում ցավ ու տառապանք: Այդուհանդերձ՝ սիրո մորմոքը նրա հոգում երբեք չի վերածվում չարության, ընղհակառակը՝ նա մշտապես մնում է հավատարիմ և անձնազոհ սիրահար: Զգացմունքների դրսևորման ասպարեզում Սայաթ-Նովան արտակարգ մեղմ է, նրբանկատ և բյուրեղի պես մաքուր:
