Բրազիլիա՝ կորոնավիրուսի նոր էպիկենտրոն

Շաբաթվա վերջում, Կորոնավիրուսի հետազոտական կենտրոնների տվյալների համաձայն, աշխարհում նոր տիպի կորոնավիրուսային վարակով՝ Covid-19-ով վարակվածների թիվն անցել էր 5 միլիոն 385 հազարից, մահացածների թիվն անցել է 345 հազարից:  

Վիրուսով վարակվածների թվով առաջին տեղում գտնվող ԱՄՆ-ում 1 միլիոն 645 հազար 353 հաստատված դեպք կար: Այստեղ մահացածների թիվը 97 հազար 655 է: Այս ցուցանիշով ևս ԱՄՆ-ն առաջինն է աշխարհում:  

Ընդհանուր ցուցանիշով երկրորդ տեղում հայտնվել է Բրազիլիան, որտեղ վարակվածների թիվը 332 հազար 382 էր, մահերինը՝ 21 հազար 116:  

Հաջորդ տեղում Ռուսաստանն է 326 հազար 448 հաստատված դեպքով: Մահերի թիվն այստեղ կազմում է 3 հազար 249:

Իսպանիայում հաստատված դեպքերի թիվը 281 հազար 904 է: Մահացության ցուցանիշը կազմում է 28 հազար 628:

Հաջորդ տեղում Մեծ Բրիտանիան է՝ 254 հազար 195 ընդհանուր դեպքով: Մահացածների թիվը կազմում է 36 հազար 393: Մահացության ցուցանիշով Մեծ Բրիտանիան Եվրոպայում առաջինն է, աշխարհում՝ երկրորդը՝ ԱՄՆ-ից հետո:

Մեծ Բրիտանիային հաջորդում է Իտալիան, որտեղ կորոնավիրուսով վարակվածների ընդհանուր թիվը կազմում է 228 հազար 658, մահերինը՝ 32 հազար 616: Իտալիային հաջորդում է Ֆրանսիան, այստեղ վարակվածների թիվը 182 հազար 219 է, մահացածներինը՝ 28 հազար 289:

Գերմանիայում 179 հազար 713 հաստատված դեպք կա: Այստեղ վարակի հետևանքով մահացել է 8 հազար 352 մարդ: Թուրքիայում վարակակիրների թիվը հասել է 154 հազար 500-ի, մահացածներինը՝ 4 հազար 276-ի:

Առաջին տասնյակը եզրափակում է Իրանը, որտեղ վարակվածների թիվը հասել է 131 հազար 652-ի,  մահացել է 7 հազար 300 մարդ: Վարակվածների թվով Իրանին հետևում են Հնդկաստանը և Պերուն:  

Վարակի ծագման երկիր Չինաստանը հայտնվել է 13-րդ տեղում: Չինաստանում վարակի բռնկումից ի վեր առաջին անգամ վարակվածության նոր դեպք վերջին մեկ օրում չէր գրանցվել: Այստեղ հաստատված դեպքերի ընդհանուր թիվը կազմում 82 հազար 971, որից 78 հազար 258-ն ապաքինվել է: Չինաստանում մահերի ընդհանուր թիվը կազմում է 4 հազար 634: Վերջին օրերին վարակի հեռևանքով մահերի նոր դեպքեր ևս չեն գրանցվել:

Վրաստանում հաստատված դեպքերի թիվը հասել է 723-ի, վարակի բռնկումից ի վեր այստեղ մահացել է 12 մարդ:

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով՝ վարակ արձանագրած երկրների և տարածքների թիվն անցել է 212-ը:

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության ղեկավար Գեբրեսիուսը հայտարարել է, որ առանձնակի մտահոգություն է հարուցում հիվանդացածների թվի աճը բնակչության առավել ցածր և միջին մակարդակի եկամուտ ունեցող երկրներում: Եթե նախկինում համավարակի էպիկենտրոնը Եվրոպայի  երկրներն էին և ԱՄՆ-ն, ապա այժմ հիվանդությունն առավելապես տարածվում է այնպիսի երկրներում, ինչպիսին Բրազիլիան է:

Ի՞նչ կտա ԱՀԿ-ի՝ կորոնավիրուսի դեմ պայքարի գործողությունների հետաքննությունը

Երկուշաբթի՝ Առողջապահության համաշխարհային վեհաժողովի (վիրտուալ ձևաչափով) նախօրեին Չինաստանի առաջնորդ Սի Ցզինպինը հավանություն տվեց  կորոնավիրուսի դեմ պայքարում Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության գործողությունների հետաքննության նախաձեռնությանը:

Սա դիրքորոշման կտրուկ փոփոխություն էր: Նախկինում Պեկինը հանդես էր գալիս նման հետաքննության դեմ: Սակայն վեհաժողովի շեմին Եվրամիության նախաձեռնությանը հավանություն տվեցին Ռուսաստանը, Բրիտանիան, Ավստրալիան, Թուրքիան և մի շարք աֆրիկյան երկրներ:  

Վեհաժողովում ԱՀԿ-ի ղեկավար Թեդրոս Ադհանոմ Գեբրեսիուսը հերքեց ԱՄՆ-ի այն մեղադրանքները, թե ԱՀԿ-ն չափազանց անարդյունավետ է արձագանքել կորոնավիրուսի համավարակին: Երկուշաբթի օրը Թրամփը ԱՀԿ-ին անվանել էր Պեկինի խամաճիկ, բացի այդ, Վաշինգտոնը ժամանակավոր դադարեցրել է կազմակերպության ֆինանսավորումը:

Սակայն, Գեբրեսիուսի խոսքով, ԱՀԿ-ն արել է հնարավորը Covid-19-ի տարածման պայմաններում: Երեքշաբթի Առողջապահության համաշխարհային վեհաժողովի մասնակիցները համաձայնության եկան անկախ հետաքննություն անցկացնել՝ պարզելու համար, թե ինչ արդյունավետությամբ է ԱՀԿ-ն դիմակայել կորոնավիրուսի սպառնալիքին:

Հույսեր՝ կապված պատվաստանյութի հետ

Մի շարք երկրների լաբորատորիաներ փորձում են գտնել Covid-19-ի պատվաստանյութը, և կարծես արդեն հույսեր կան, որ նրանց կհաջողվի դա անել սեղմ ժամկետներում: Աշխարհում  ներկայումս գիտնականների մոտ 80 խումբ է աշխատում պատվաստանյութը մշակելու համար: Այնպիսի ընկերություններ, ինչպիսին Pfizer-ն է, արդեն փորձում են պատվաստանյութի նախատիպը մարդկանց վրա:

Սովորաբար պատվաստանյութի մշակման գործընթացը տևում է տարիներ, երբեմն՝ տասը տարուց ավելի: Բայց այժմ նրանք հույս ունեն բոլոր անհրաժեշտ գործողություններն ավարտել մեկուկես տարում: Եթե իրականում պատվաստանյութը հայտնվի եկող տարի, ապա դա կլինի նման պատվաստանյութ մշակելու ամենաարագ ընթացքը պատմության մեջ:

Երկուշաբթի ամերիկյան Moderna  ընկերությունը, որի համահիմնադիրներից է մեր հայրենակից Նուբար Աֆեյանը, հայտարարեց, որ մարդկանց վրա պատվաստանյութի թեստավորման առաջին փուլը հաջող է անցնում: Հակամարմինները, որոնք զսպում են կորոնավիրուսի տարածումը, հայտնաբերվել են փորձարկման ութ մասնակիցների մոտ: Դրանք նման են այն հակամարմիններին, որոնք առաջանում են Covid-19 ով վարակվածների մոտ:

Moderna-ն, ԱՄՆ ալերգիայի և ինֆեկցիոն հիվանդությունների ազգային ինստիտուտի հսկողությամբ, առաջինն է սկսել մարդկանց վրա փորձարկումները: Հաջորդ՝ մարդկանց վրա զանգվածային փորձարկումների փուլը կարող է սկսվել հուլիսին:

Օքսֆորդի համալսարանի գիտնականները նույնպես սկսել են փորձարկումները մարդկանց վրա, սակայն առայժմ արդյունքների տվյալները չեն հայտնում:  

Իսկ Ռուսաստանում Գամալեի անվ. Էպիդեմիոլոգիայի և միկրոկենսաբանության ազգային հետազոտական կենտրոնի աշխատակիցները, որոնք մշակում են Covid-19-ի պատվաստանյութը, այն փորձարկել են իրենց վրա: Կենտրոնում դա հաջողություն են համարում, իսկ Կլինիկական հետազոտությունների կազմակերպությունների ասոցիացիան դա խախտում է համարում: Գիտնականներն ընդգրկվել են «խելահեղ մրցավազքի մեջ՝ ցանկանալով գոհացնել իշխանություններին», հայտարարել է ասոցիացիան:

Առաջնորդների նկրտումները և նոր վերնախավերի ձևավորման կանխատեսումները

ԱՄՆ-ում սկսել են հաճախակի խոսել, թե կորոնավիրուսի համավարակի հետևանքով նախագահական ընտրությունները կարող են հետաձգվել: Ինքը՝ Դոնալդ Թրամփը, բազմիցս է կատակել, թե դեմ չէ առհասարակ չեղարկել քվեարկությունը և դառնալ պետության ցկյանս ղեկավար: Լրագրողները նույնիսկ սկսել են հետաքննել, թե որքանով է ԱՄՆ սահմանադրությունը նման հավանականության հիմք տալիս:  

Մայիսի 20-ին լրացավ Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու պաշտոնավարման մեկ տարին: Մի տարի առաջ նա հաղթանակ տարավ ընտրություններում՝ ստանալով ընտրողների ձայների 73 տոկոսը: «Ամեն ինչ կանեմ, որպեսզի դուք լաց չլինեք»,- ասաց նա երդման ժամանակ, իսկ նախընտրական քարոզչության ժամանակ խոստացել էր չառաջադրվել երկրորդ ժամկետում: Սակայն իր պաշտոնավարման տարեդարձի կապակցությամբ տված մամլո ասուլիսի ժամանակ նա անակնկալ մատուցեց՝ հայտարարելով, որ կարող է շարունակել իր պաշտոնավարումը նաև երկրորդ ժամկետում:

Մինչդեռ МГИМО-ի Միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտի փորձագետները կանխատեսում են, որ կորոնավիրուսի համավարակը շատ երկրներում կփոխի քաղաքական վերնախավի կազմը: Նրանց կարծիքով՝ ներկայիս վերնախավերը ճգնաժամ կապրեն 2020-2024 թթ., իսկ հետագայում նրանց դուրս կմղի առաջնորդների նոր սերունդը:

Ինչպես կարծում են հետազոտության հեղինակները, Ռուսաստանում, ամենայն հավանականությամբ, դա կհանգեցնի տեխնոկրատների իշխանության գալուն: Խնդիրն այն է, սակայն, որ նրանք քաղաքական գործիչ չեն, ուստի նրանց համար դժվար կլինի բարեփոխումներ անցկացնել:

Այսուհանդերձ Ռուսաստանում նոր առաջնորդների պահանջմունք կա, ասվում է այս մասին «Վեդոմոստիի» հրապարակման մեջ: Նրանք կարող են լինել կա՛մ լավ պատրաստված մարդիկ, կա՛մ խիստ հայրենասիրական գաղափարախոսությամբ քաղաքական գործիչներ: Հետազոտության հեղինակները կարծում են, որ փոփոխությունները վերնախավի մակարդակով վաղ թե ուշ կայանալու էին, պարզապես համավարակը կարագացնի այդ գործընթացը: