Նախորդ շաբաթվա վերջում՝ մայիսի 10-ին, Covid-19 վիրուսով վարակվածների ընդհանուր թիվը հասել էր 3313-ի , ապաքինվածներինը՝ 1325-ի, մահվան դեպքերինը՝ 45-ի: Անցնող շաբաթվա վերջում՝ մայիսի 17-ին, վարակվածների թիվը հասավ 4472-ի, որոնցից 1925-ն առողջացել են, մահացել է 60 մարդ, ընդհանուր կատարվել է 40230 թեստավորում:
Կորոնավիրուսով վարակման շարժընթացը շաբաթվա ընթացքում այսպիսին էր. երկուշաբթի՝ մայիսի 11-ին, հայտնաբերվել էր 79 նոր դեպք, մայիսի 12-ին՝ 146, մայիսի 13-ին՝ 180, մայիսի 14-ին՝ 142, մայիսի 15-ին՝ 184, մայիսի 16-ին՝ 239, մայիսի 17-ին՝ 189: Այսպիսով մի շաբաթվա ընթացքում կորոնավիրուսով հիվանդների թիվը աճեց 1159-ով:
Փաստորեն անցած շաբաթվա ընթացքում նոր կորոնավիրուսով հիվանդացածների թիվը Հայաստանում անցավ 4 հազարից, մեկ օրվա ընթացքում վարակվածների հայտնաբերման ռեկորդային՝ 239 դեպք է գրանցվեց, իսկ մեկ շաբաթվա ընթացքում վարակման նոր դեպքերի թիվը հատեց հազարը: Սա կորոնավիրուսի տարածման շեշտակի, աննախադեպ աճ է Հայաստանում կարանտինի դրության սահմանումից ի վեր:
Կառավարությունը որոշում կայացրեց մարտի 16-ին Հայաստանում հայտարարված և մինչև մայիսի 14-ը երկարաձգված արտակարգ դրության ժամկետը երկարաձգել ևս 30 օրով` մինչև հունիսի 13-ը:
Մայիսի 14-ին առողջապահության նախարարի տեղակալ Լենա Նանուշյանը հայտարարեց, որ Հայաստանում համաճարակն անցել է երրորդ փուլին, որը բնորոշվում է տարածվածությամբ և վերջին օրերին հնարավոր չի լինում կոնտակտավորին ու վարակի աղբյուրը պարզել:
Նույն օրը հանրապետության պարետ Տիգրան Ավինյանը հայտարարեց, որ մայիսի 18-ից հանրային տրանսպորտն ամբողջովին կգործարկվի, կբացվեն առևտրի վայրերը, հանրային սննդի օբյեկտները կկարողանան ծառայություններ մատուցել նաև փակ տարածքներում, կգործեն մարզասրահները, բացօթյա պատմամշակութային վայրերը և մի քանի այլ մեղմացումներ կլինեն: Իսկ մայիսի 25-ից պարտադիր է դառնալու ոչ միայն հանրային փակ, այլև հանրային բաց վայրերում դիմակ կրելը, կանոնը խախտողները կտուգանվեն 100 հազար դրամով: Ամբողջ շաբաթվա ընթացքում հանրությունը փորձում էր այս որոշումների մեջ տրամաբանական կապ գտնել: Չստացվեց:
Շաբաթվա վերջում հայտնի դարձավ, որ վարակը թափանցել է Նորքի ծերանոց, վարակված է այնտեղ բնակվող ավելի քան 40 տարեց:
Ստամբուլից մինչև Լանզարոտ ընդամենը կես քայլ է
Շաբաթը սկսվեց մի անակնկալ իրադարձությամբ, որը համընդհանուր խուճապ ու տագնապ առաջացրեց և վրդովմունքի ալիք բարձրացրեց: Երկուշաբթի առավոտյան Ազգային ժողովը սուսուփուս ընդունեց Լանզարոտի խնդրահարույց կոնվենցիան («Սեռական շահագործումից ու սեռական բռնություններից երեխաների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիա), որը շատ փորձագետների համոզմամբ՝ հակառակ հետևանքը կարող է ունենալ։ «Լուսավոր Հայաստանը» բոյկոտեց նիստը և չմասնակցեց քվեարկությանը։ Այդ ընթացքում «Կամք» հասարակական նախաձեռնությունը Ազգային ժողովի մոտ բողոքի ցույց էր անում՝ բողոքելով կոնվենցիայի ընդունման դեմ, ինչը որևէ արդյունք չտվեց։
Հասարակությանն ամենից շատ մտահոգում է այն հանգամանքը, որ այս կոնվենցիայով, որը դարձավ ՀՀ օրենսդրության բաղկացուցիչ մասը, առաջին անգամ ամրագրվեց «սեռական կողմնորոշում» հասկացությունը խտրականությունը բացառող մյուս հայտնի հատկանիշների շարքում (ազգություն, սեռ, ծագում, ռասա ևն): Ընդ որում, ՀՀ օրենսդրությունը համապատասխանեցվելու է տվյալ կոնվենցիային, քանի որ ՀՀ օրենսդրությամբ վավերացված կոնվենցիաները գերակա են օրենքներին: Մյուս մտահոգիչ հանգամանքն այն է, որ այս կոնվենցիայով Հայաստանի Հանրապետությունը պարտավորվում է կազմակերպել մանկահասակ երեխաների սեռական դաստիարակությունը, ինչը ամենաչնչին սխալի դեպքում իսկ կարող է խեղաթյուրել նրանց:
Արտակարգ դրության ժամանակ այս կոնվենցիան գաղտագողի` հանրության քննարկմանը չներկայացնելով, օրակարգ մտցնելու և հապճեպ ընդունելու փաստը ցույց տվեց, որ իշխող քաղաքական ուժը դաս է քաղել Ստամբուլյան կոնվենցիայի հետ կապված իրարանցումից և այսուհետ վարվելու է այս կերպ՝ յուրաքանչյուր որոշում, որը ենթադրաբար կարող է հարուցել հասարակության անհամաձայնությունը, քվեարկության կդրվի անակնկալ և կընդունվի: Սա ցույց տվեց նաև, որ արտակարգ դրությունը կերկարաձgվի ոչ այնքան կորոնավիրուսի վարակի դեմ պայքարելու, որքան իշխանության բոլոր նկրտումներն ի կատար ածելու համար: Համենայն դեպս արդեն կարծիքներ են հնչում, թե կորոնավիրուսի հետ ապրելու ենք ևս հինգ տարի: Բացառված չէ, որ նույն հաջողությամբ ընդունվի Ստամբուլյան կոնվենցիան. Ստամբուլից մինչև Լանզարոտ ընդամենը կես քայլ է մնացել:
Մահափորձ գլխավոր քաղբանտարկյալի նկատմամբ
Երկրորդ ցնցող իրադարձությունը թերևս սպասելի էր, այսուհանդերձ մինչև վերջին պահը ՝ մայիսի 13-ի ժամը 18-ը, մարդիկ հույս էին փայփայում, որ կհաղթի առողջ բանականությունն ու օրինականությունը: Բոլորն անհամբեր սպասում էին դատավոր Աննա Դանիբեկյանի (ավելի ճիշտ՝ Նիկոլ Փաշինյանի, քանի որ արդեն որևէ կասկած չկա, որ այս դատավորն ընդամենը կամակատար է) որոշմանը Ռոբերտ Քոչարյանին կալանքի մեջ թողնել-չթողնելու մասին: Նրան ներկայացվել էր նախկին չորս վարչապետների երաշխավորությունը, առկա էր ՄԱԿ-ի ուղերձը կորոնավիրուսի վարակի խոցելի տարիքային խմբի կալանավորների խափանման միջոցը փոխելու մասին, արդեն հայտնի էր, որ վարակը թափանցել է նաև տվյալ մեկուսարանը, փաստաբանները ևս մի քանի փաստարկներ էին բերում, սակայն որոշում ընդունվեց Ռոբերտ Քոչարյանին մեկուսարանում թողնելու մասին: Բազմաթիվ իրավաբաններ և քաղաքական, հասարակական գործիչներ այս իրողությունը որակեցին որպես մահափորձ նրա նկատմամբ:
Հարկ է նշել, որ ինքը՝ Ռոբերտ Քոչարյանն այդ նիստին ներկա չէր, քանի որ նախորդ օրը վիրահատվել էր «Իզմիրլյան» բուժկենտրոնում: Երկրորդ նախագահի գրասենյակի ղեկավար Վիկտոր Սողոմոնյանն էլ տեղեկացրեց, որ վերջին կես տարում սա արդեն նրա երրորդ վիրահատությունն է՝ կապված առողջական նույն խնդրի հետ, և կան հստակ ցուցիչներ, որ հիվանդությունն առաջացել է հենց բանտարկության ընթացքում: Սողոմոնյանը տեղեկացրել է նաև, որ Ռոբերտ Քոչարյանը, ըստ մասնագետների, ապահովված չի եղել բավարար պայմաններով՝ առողջությունը լիարժեք վերականգնելու համար. ամեն անգամ նրան թույլ չի տրվել ամբողջովին ավարտել վերականգնման շրջանը բուժհաստատությունում:
Երբ պատգամավորը չգիտի՝ ինչի և ում դեմ է խոսում
Մյուս աղմկահարույց իրողությունը Ազգային ժողովի հերթական միջադեպն էր: Երեքշաբթի քննարկվում էր մարդու իրավունքների պաշտպանի տարեկան զեկույցը:
«Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Վաղարշակ Հակոբյանը հայտարարեց, որ Հայաստանում իշխող հոգեբանական բռնության մթնոլորտի նկատմամբ մարդու իրավունքների պաշտպանի վերաբերմունքը զրոյական է: Ըստ նրա՝ երկու տարի շարունակ իշխանության մեջ գտնվող առանձին մարդիկ ամենօրյա ռեժիմով ենթարկվում են հոգեբանական և այլ բռնությունների: Ընդ որում, նա ՄԻՊ-ի կանոնադրությունում չի գտել կետ, որտեղ ասվում է՝ եթե բռնություն է գործադրվում քաղաքական մեծամասնության ներկայացուցչի նկատմամբ, պաշտպանը պետք է լռի: Ակնհայտ դարձավ, որ պատգամավորը չգիտի նույնիսկ, որ մարդու իրավունքների պաշտպանություն նշանակում է հասարակությանը պաշտպանել իշխանություններից, ոչ թե հակառակը:
«Պարո՛ն Վաղարշակ Հակոբյան, չհամարձակվեք մյուս անգամ Ձեր ձայնը բարձրացնել ինձ վրա, մյուս անգամ չփորձեք իշխանական դիրքերից խոսել Հայաստանի մարդու իրավունքների պաշտպանի հետ»,- պատասխանեց ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը:
Սարսափելի գիտամշակութային կորուստ
Հայ և միջազգային գիտական հանրությունը չափազանց ցավալի ապրումներ ունեցավ:
Հինգշաբթի հայտնի դարձավ, որ այրվել է Հայաստանի ազգային գրադարանի թվային շտեմարանի կայանը՝ սերվերը, որն ամփոփում էր հայերեն գրականության միլիոնավոր տվյալներ (համահավաք գրացուցակ, հազարվոր գրքերի և պարբերականների թվային տարբերակները): Հրդեհը տեղի է ունեցել մայիսի 7-ին, սակայն հայտնաբերվել է գրեթե մի շաբաթ անց, երբ բազմաթիվ ընթերցողներ ահազանգ են հնչեցրել, որ չեն կարողանում օգտվել գրադարանի կայքից: Ի չիք է դարձել գրադարանի աշխատակիցների ավելի քան 10 տարվա տքնաջան աշխատանքի արդյունքը: Պատկան մարմինները փորձում են կոծկել իրողությունը` լուրեր տարածելով, թե կորուստն անվերադարձ չէ, գոյություն ունեն պահուստային կրիչներ, որոնց շնորհիվ կարելի է վերականգնել նյութերը, հրդեհը տեղի է ունեցել հոսանքի տատանման հետևանքով և այլն:
Փաստն այն է, որ արտակարգ դրության պայմաններում, երբ գրադարանը փակ էր, անտերության է մատնվել, գրադարանի տնօրինությունը անհրաժեշտ հսկողություն և հերթապահություն չի սահմանել, և պատահարը վերագրել սոսկ անփութությանը կամ տեխնածին վթարին, կնշանակի այս ահռելի կորուստը կոծկելու և մեղավորներին պատասխանտվության չենթարկելու դիտավորություն դրսևորել: Հետագա իրադարձությունները ցույց կտան, թե որքանով է հիմնավոր տվյալ կասկածը:
Նիկոլ Փաշինյանի հերթական 100 «ձեռքբերումները»
Այս ամենի խորապատկերում Նիկոլ Փաշինյանը ընթերցեց իր հերթական 100 ձեռքբերումները, որոնց դժվար է ասել, թե հանրության քանի տոկոսն է լուրջ վերաբերվում, քննադատական արձագանքները միայն երգիծական բնույթ ունեին: Նա հանրությանը խիստ հետաքրքրող որևէ հարցի չպատասխանեց՝ սկսած Միքայել Մինասյանի տեսագրություններում հայտնված փաստերից, որոնք Նիկոլ Փաշինյանին վերբերող ուղղակի մեղադրանքներ էին բովանդակում որոշակի քրեական մեքենայությունների կապակցությամբ, և վերջացրած ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման փուլային տարբերակի շուրջ բանակցություններով: Եվ այս համգամանքը որևէ զարմանք և ցնցում չառաջացրեց: Նա մեկ անգամ արդեն հայտարարել է՝ ինչ որ պետք է, այն էլ բանակցում ենք: Եթե նրան հարցնեն՝ չէ՞ որ երկու տարի առաջ ասում էիք՝ առանց ժողովրդի համաձայնության որևէ որոշում չի ընդունվի, նա կպատասխանի՝ էդ ե՞րբ եմ ասել, ինչ որ չեմ հիշում: Փաստ է՝ մի քանի օր առաջ, երբ նրան հիշեցրին, որ ասել է, թե կորոնավիրուսն ում շունն է, պինցետով ու թթի արաղով կոչնչացնենք, զարմացավ. չի հիշում, ե՞րբ է ասել:
