Անցնող շաբաթը հիմնականում նշանավորվեց Փաշինյան-Ալիև մյունխենյան հանդիպման, բանակում կատարվող սպանությունների շուրջ քննարկումներով և առաջիկա հանրաքվեի կազմակերպչական գործընթացներով:
Փոփոխություններ զինված ուժերում
Այս շաբաթ սևազգեստ կանայք, որոնք բանակում զավակներ են կորցրել և իրենց նկատմամբ արժանի վերաբերմունք են պահանջում՝ վերջին շրջանում անընդմեջ փողոց դուրս գալով, այս շաբաթ եկել էին իրավապաշտպան Նինա Կարապետյանցի հետ և կառավարությունից պատասխան էին պահանջում, թե ինչու են այսքան հաճախացել զոհերը բանակում ոչ թշնամու գնդակից: Իրավապաշտպանը հայտարարեց, որ իրավապահ մարմինները ստում են, երբ պնդում են, թե իրենք այս գործերի 90 տոկոսը բացահայտել են, այդ գործերի մեծ մասը թերի է բացահայտված կամ առհասարակ բացահայտված չէ, ուստի նաև դա է պատճառը, որ բանակում նորից մահվան դեպքեր են գրանցվում:
Մամուլում և սոցցանցերում, ինչպես միշտ, կարծիքներն իրարամերժ էին: Մի մասը ստեղծված իրավիճակի որջ մեղքը բարդում էր բանակի հրամանատարական կազմի վրա, մյուս մասը՝ իշխանությունների, որոնք հասարակությանը սևերի և սպիտակների բաժանելով՝ պառակտիչ, թշնամական մշակույթ են արմատավորել, ինչն էլ տեղափոխվում է բանակ: Ուստի կոչ էր արվում բանակի վերաբերյալ կարծիքներ հայտնելիս զուսպ և պատասխանատու լինել և սեպ չխրել Արցախի և Հայաստանի միջև:
Երկուշաբթի վարչապետ Փաշինյանը զինված ուժերում մահվան դեպքերի կապակցությամբ խորհրդակցություն հրավիրեց պատկան մարմինների պատասխանատուների մասնակցությամբ և առաջնային համարեց բանակում քրեական ենթամշակույթի հետ կապված խնդիրների լուծումը և կարգապահության մակարդակի բարձրացման անհրաժեշտությունը: Երեքշաբթի բանակում տեղի ունեցած մտահոգիչ դեպքերի քննարկման համար Ազգային ժողով հրավիրվեց ՀՀ զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ Արտակ Դավթյանը: Չորեքշաբթի պաշտոնանկ արվեցին ռազմական ոստիկանության պետ Արթուր Բաղդասարյանը և զինված ուժերի բարոյահոգեբանական ապահովման վարչության պետ Ալեքսան Ալեքսանյանը։ Ռազմական ոստիկանության պետի պարտականությունները ժամանակավոր կկատարի պետի օպերատիվ գծով տեղակալ, գնդապետ Ալեքսանդր Աղաջանյանը: Մամուլում շրջանառվում են նաև Արցախի պաշտպանության բանակի հրամանատարի պաշտոնանկության լուրերը: Այնուհետև խորհրդակցություններ տեղի ունեցան Հայաստանի Հանրապետության և Արցախի Հանրապետության պաշտպանության գերատեսչություններում, ուրբաթ Արցախի պաշտպանության բանակ այցելեց ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը:
Թե ինչ արդյունք կտա այս ամենը, իհարկե, կերևա մոտ ապագայում: Միաժամանակ հավելենք, որ այս շաբաթ հրապարակվեցին Բոննի Կոնվերսիայի միջազգային կենտրոնի ռազմականացման գլոբալ ինդեքսի ամենամյա տվյալները, ըստ որոնց՝ Հայաստանն աշխարհի երրորդ ամենառազմականացված երկիրն է՝ զիջելով միայն Իսրայելին և Սինգապուրին և առաջինն է Եվրոպայի առավել ռազմականացված պետությունների շարքում:
Արցախի հարցը. ամոթ և հպարտություն
Ամբողջ շաբաթվա ընթացքում շարունակվեց Փաշինյան-Ալիև բանավեճի հեռուստաշոուն: Ադրբեջանում այնպիսի գոհունակություն էր, որ նման էր հաղթած ժողովրդի հրճվանքի: Հայաստանում, ինչպես միշտ, իրարամերժ կարծիքներ էին: Իշխանության կողմնակիցները վստահ էին, որ Փաշինյանը տապալել է Ալիևին, մանավանդ երբ հղում արեց Տիգրան Մեծին, մինչդեռ նրանց ընդդիմախոսները ամոթալի պարտություն էին արձանագրում: Եվ վերջիններիս կարծիքները հանգում էին երկու կարևոր եզրակացության. Փաշինյանը բավարար գիտելիքներ չունի թե՛ արցախյան հարցից, թե՛ առհասարակ հայ ժողովրդի պատմությունից: Երկրորդ՝ նրա հռետորաբանությունը տրամագծորեն տարբեր է՝ կախված այն հանգամանքից, թե որտեղ է նա հանդես գալիս, Հայաստանո՞ւմ, հայ հասարակության առջև, թե՞ դրսում, միջազգային հարթակներում: Հայերենով մարտաշունչ և հակառակորդներին անվերջ սպառնացող, հայերենն ընդհուպ գռեհիկ խոսակցական լեզվի մակարդակին իջեցնող Փաշինյանը դրսում դառնում է իսկապես թավշյա իր բարեկրթությամբ, որը դրսևորվում է կցկտուր, բռնազբոսիկ անգլերեն խոսքով, այն աստիճանի, որ մոռնում է բարձրաձայնել հազար անգամ կրկնված հանրահայտ փաստեր: Ուշագրավ է, որ շատ ավելի խիստ էին որոշ ռուսական փորձագետների կարծիքները: Նրանցից մեկն արձանագրեց՝ Փաշինյանը երկրի միակ առաջնորդն է, որ խոսում է միայն ադրբեջանցիների շահերի մասին, իսկ հայազգի ռուսական փորձագետը խոստովանեց, որ Մյունխենից հետո ամաչում է, որ հայ է:
Սակայն երկրի առաջնորդը և մյուխենյան շոուի գլխավոր հերոսը ոչ միայն չի ամաչում, այլև հպարտ է: Հինգշաբթի հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում նա նշեց, որ տվյալ քննարկումը շրջադարձային նշանակություն ունի, քանի որ ցույց տվեց Ադրբեջանի ապակառուցողական, ընդհուպ ռասիզմի հասնող դիրքորոշումը Ղարաբաղի հարցում:
Երկրորդ կարևոր արդյունքը, ըստ վարչապետի, այն է, որ իրականացվել է իր տված կարևորագույն խոստումներից մեկը, այն, որ ղարաբաղյան հարցի վերաբերյալ հայ ժողովրդի համար որևէ գաղտնիք չի լինելու: Բացի այդ, առաջ քաշելով անվտանգության գոտու և անվտանգության ապահովման գործիքի թեզը՝ նա նշեց, որ մյունխենյան հանդիպման շնորհիվ «ձևավորվում է ղարաբաղյան հարցի բանակցային նոր բովանդակություն, որը ես պայմանականորեն անվանում եմ Մյունխենյան սկզբունքներ»։
Այս համատեքստում գույներն ավելի խտացան փետրվարի 19-ին՝ ադրբեջանցի մարդասպանի ձեռքով կացնահարված Գուրգեն Մարգարյանի հիշատակի օրը, երբ չեղան համարժեք պաշտոնական հայտարարություններ: Փետրվարի 19-ը նաև գիրք նվիրելու օրն էր, ուստի վարչապետը զբաղված էր քաղաքացիների բնակարաններ անակնկալ ալցելություններով և գիրք նվիրելով: Իսկ ուշ երեկոյան թվիթերով մի անհասկանալի գրառում արեց հանրահայտ ճշմարտությունների արձանագրումով՝ չհիշատակելով անգամ «ռասիզմի հասնող ապակառուցողական դիրքորոշում ունեցող» Ադրբեջանի զոհ Մարգարյանի անունը:
Լրատվամիջոցների մարտահրավերները
Երկուշաբթի մի շարք լրատվամիջոցների ներկայացուցիչները քննարկում կազմակերպեցին «Մամուլի հետհեղափոխական մարտահրավերները» խորագրով՝ արձանագրելով իշխանությունների հետապնդումներն այն լրատվամիջոցների նկատմամբ, որոնք փորձում են նաև իշխանություններին ոչ հաճելի տեղեկություններ ու փաստեր հրապարակել: Նրանք շեշտում էին, որ ժամանակները փոխվել են, բայց ձևերը մնացել են նույնը: Սակայն ներկայումս իրավիճակը շատ ավելի հուսահատական է այն առումով, որ խոսքի ազատության, լրագրության պաշտպան ՀԿ-ները լռություն են պահպանում, ավելին, պաշտպանում են այն կարծիքը, թե շատ ճիշտ է, որ օրինակ՝ հեռուստաընկերության տնօրենը ձերբակալվում է, եթե դրա եթերով «նեգատիվ լուրեր» են հեռարձակվում:
«Այո»-«Ոչ»
Սկսվել է հանրաքվեի քարոզչությունը, բայց ակնհայտորեն այս երկու ճամբարները զբաղված են ուժերի հավաքագրումով ու դասավորություններով, այնպես որ քարոզչությունը կթեժանա առաջիկա շաբաթներին: Իսկ առայժմ հայտնի դարձավ, որ թեպետ մի շարք կուսակցություններ հայտարարել են հանրաքվեն բոյկոտելու մասին, նրանք հնարավորություն կունենան օգտագործելու 61 իրավաբանների կազմակերպած «Ոչ»-ի հարթակը թե՛ քարոզչության, թե՛ հանրաքվեի ընթացքը վերահսկելու առումով:
