Հայաստանում մեկնարկել է մի շատ ինքնատիպ երաժշտական-մշակութային նախաձեռնություն, որը հավակնում է դառնալ դեպի Հայաստան զբոսաշրջությունը խթանող յուրահատուկ այցեքարտ։
Արգենտինահայ երգչուհի, երգահան Ալին Դեմիրճյանը Հայաստանում իրականացնում է «Մեկ մարզ, մեկ երգ» նախագիծը։ Ստեղծագործական թիմի հետ Ալինը շրջում է Հայաստանի մարզերով, Արցախի շրջաններով և յուրաքանչյուր մարզում տեղացի երաժիշտների կամ խմբերի հետ ձայնագրում մեկ համատեղ երգ, նկարահանում տեսահոլովակ՝ ցուցադրելով այդ մարզի կամ շրջանի դիտարժան վայրերը։
Նախագծի նպատակն է փոխել սփյուռքում Հայաստանի ու հայկական երաժշտության մասին պատկերացումները, ինչպես նաև երաժշտական կամուրջ ստեղծել Սփյուռքի, Հայաստանի ու Արցախի միջև։
Երգչուհի, երգահան Ալին Դեմիրճյանը ծնվել է Արգենտինայի Բուենոս Այրես քաղաքում։ Ալինի հեռավոր նախնիները Արևմտյան Հայաստանից և Արցախից են։
Ալինն Արգենտինայում զբաղվել է սոցիալական աշխատանքներով:
Դեռևս Բուենոս Այրեսի Հայկական դպրոցում սովորելու տարիներից նա մի քանի անգամ այցելել է Հայաստան։ 2011 թվականի այցելությունը Birthright ծրագրի շրջանակներում էր՝ որպես կամավոր։
Ալինը յոթ տարի շարունակ աշխատել է նաև Բուենոս Այրեսի հայկական երկու դպրոցներում որպես հայոց լեզվի և երաժշտության ուսուցչուհի։ Ընկերուհու հետ, որը նույնպես ուսուցչուհի էր հակական դպրոցում, հայ երեխաների համար ստեղծել էին «Ալին ու Թալին» երաժշտական դուետը։
Ալինը հաճախակի մասնակցել է տարբեր արգենտինյան եւ հայկական երաժշտական միջոցառումների՝ Բուենոս Այրեսում: Հետաքրքրասեր է եւ սիրում է նոր վայրեր այցելել եւ նորանոր արվեստագետների հանդիպել: Արգենտինյան տարբեր շրջաններում ելույթներ ունենալուց հետո, երբ նա ժամանեց Հայաստանի Հանրապետություն, միտք հղացավ նույնը կատարել նաեւ Արցախում եւ ծրագրի աջակցությամբ իրականացնում է իր երազանքը:
Նպատակն է Հայաստանի եւ Արցախի ժամանակակից երաժշտական արվեստը ներկայացնել աշխարհին, օտարներին՝ տեսարժան վայրերի եւ ավանդույթների ուղեկցությամբ: Նա շրջում է մարզից մարզ եւ փորձում յուրաքանչյուրում գտնել մի տեղացի երաժշտի (կամ խմբի), որի հետ կարողանա երգել հայերեն եւ տեսագրել կատարումը: Տարիքային եւ ոճի սահմանափակումներ չի նախատեսում: Ձայնագրվում է ինչպես ավանդական, ազգային, այնպես էլ ժամանակակից երաժշտական կատարումներ, որոնք տեղում նկարահանվում են եւ հետագայում տեղադրվում «YouTube»-ում եւ այլ սոցցանցերում: Դրանք ուղեկցվում են իսպաներեն եւ անգլերեն ենթախորագրերով: Նրա ցանկությունն է այդ միջոցով կամուրջ հանդիսանալ Հայաստանի եւ աշխարհի միջեւ, նպաստել երաժիշտների փոխադարձ ծանոթություններին:
Մի քանի ամիս է, ինչ Ալինը տեղափոխվել ու բնակվում է Գյումրիում:
Ստորև ներկայացնում ենք Անկախի զրույցը արգենտինահայ երգչուհու հետ.
-Հարգելի Ալին Դեմիրճյան, տեղյակ եմ, որ դուք «Դեպի Հայք» ծրագրով Բուենոս Այրեսից եկել եք Հայաստան, կպատմեք այդ մասին:
-2011-ի դեկտեմբերին ես եկա Հայաստան «Birthright Armenia» ծրագրով և մնացի երեք ամիս: Ես ապրում էի Երևանում հյուրնկալ ընտանիքի տանը և կամավորական աշխատանք էի կատարում: Այս կազմակերպության շնորհիվ ես կարողացա մի փոքր ավելի մանրակրկիտ ծանոթանալ Հայաստանին և շփվել տեղի և սփյուռքահայերի հետ: Դա եզակի և շատ կարևոր փորձ էր անձնական մակարդակում:
- Դուք ծնվել եք Արգենտինայի Բուենոս Այրես քաղաքում։ Կպատմեք ձեր նախնիների մասին և թե ինչո՞վ եք զբաղվել Արգենտինայում:
- Իմ հեռավոր նախնիները Արևմտյան Հայաստանից և Արցախից են։ Ես ծնվել և մեծացել եմ Արգենտինայի մայրաքաղաք Բուենոս Այրեսում: Այնտեղ ես գնացել եմ հայկական դպրոց, որտեղ նույնպես գնացել էին ծնողներս, եղբայրս և ամբողջ ընտանիքս: Հայրս կոշկակար էր, իսկ մայրիկս `հայկական մանկապարտեզի տնօրեն: Ես երգիչ և երգահան եմ, բայց նաև մի քանի տարի աշխատել եմ որպես Բուենոս Այրեսի հայկական երկու դպրոցներում ՝ որպես ուսուցիչ:
Որպես երաժիշտ ՝ մենահամերգային կարիերա ունեմ: Թողարկել եմ երկու ալբոմ՝ իմ հորինած իսպաներեն երգերի: Բայց նաև մաս էի կազմում «Ալին և Թալին» դուետին, երաժշտական դուետ ՝ երեխաների համար հայերեն լեզվով:
- Դուք Հայաստանում իրականացրել եք «Մեկ մարզ, մեկ երգ» երաժշտական նախագիծը։ Կպատմեք նախագծի մասին. «Մեկ մարզ, մեկ երգ» մշակութային նախագծի միտքը ինչպե՞ս ծնվեց, ի ՞նչ նպատակ էր այն հետապնդում և արդյո ՞ք շարունակություն ունենալու է:
-«Մեկ մարզ, մեկ երգ» նախագծի գաղափարը ծնվեց մայրիկիս հետ Արցախով ճանապարհորդելիս ՝ դեռևս 2018-ի հուլիսին: Մենք ճանապարհում էինք դեպի Երևանը, երբ լսեցինք մի տիկնոջ, որը նվագում էր ակորդեոն և երգ էր երգում:
Այդ պահին ես զգացի մի շատ առանձնահատուկ բան, և գլխումս ծագեց Հայաստանում և Արցախում երաժշտական նախագիծ պատրաստելու գաղափարը, որի միջոցով ես կարող էի հանդիպել տեղական տարբեր արվեստագետների և կիսվել նրանց հետ:
Երբ մենք վերադարձանք Երևան, ես արդեն իմ գլխում ունեի ծրագրի անվանումը, և այն ժամանակ, երբ վերադարձա Արգենտինա, ես գրել և պլանավորել եմ նախագիծը ընդարձակ, որպեսզի կարողանամ ֆինանսավորում փնտրել, որպեսզի դա տեղի ունենա:
Որպես հայկական սփյուռք, ծրագրի նպատակներից մեկն այն էր, որ ավելին իմանալ Հայաստանում և Արցախում ընթացող երաժշտական բեմի մասին: Ոչ միայն հայրենասիրական և ավանդական երաժշտությունը, այլև նպատակն այն էր, որ կարողանանք տարբեր երաժշտական ոճերի երաժիշտների հետ արձանագրել `իմանալու և կիսելու այն, ինչ կատարվում է այստեղ Հայաստանում:
Բազմաթիվ անգամներ սփյուռքում մենք հեռու ենք այն ամենից, ինչ կատարվում է այստեղ, Հայաստանում, բոլոր արտադրություններից և այնտեղ առկա բազմազանությունից: Այդ իսկ պատճառով սա էր ծրագրի նպատակներից մեկը:
Ինչ վերաբերում է այս նախագծի շարունակմանը, ապա աշխատանքային խմբի հետ ցանկանում ենք, որ մեր աշխատանքի պտուղը ավելի խորությամբ հայտնի լինի Հայաստանում, Արցախում և սփյուռքի բոլոր համայնքներում, հատկապես երիտասարդների շրջանում: Բացի այդ, հետագայում մենք մտածում ենք սփյուռքի հայկական համայնքներում իրականացնել նույն այդ նախագիծը, քանի որ այնտեղ նույնպես երաժշտական գործունեությունն ակտիվ է, և մենք ուզում ենք այն բացահայտել:
- Նախագծի ընթացքում ձայնագրված երգերը որտե՞ղ եք ներկայացրել :
-Նախագծի համար մեր ձայնագրած 19 երգերն ու տեսանյութերը տեղադրված են իմ YouTube ալիքում (@alinmusica): Ամեն երկուշաբթի նոր «դրվագ» է հայտնվում, այսինքն նոր երգ, նոր մարզում, այլ երաժշտական խմբի հետ: Մինչ այժմ մենք հրապարակում ենք 11 տեսանյութ, իսկ մնացած 8-ը դեռ մնացել են: Նախագծի ընթացքում ձայնագրված երգերը ներկայացրել եմ Աթենքում ու Արգենտինայի մի քանի քաղաքներում:
- Գիտեմ, որ դուք շրջել եք հանրապետության ու Արցախի բնակավայրերում, բայց նախընտրեցիք ապրել Գյումրիում: Ինչո՞վ է դա պայմանավորված:
- Ես որոշեցի մի քանի ամիս ապրել Գյումրիում, քանի որ ինձ թվում է `գեղեցիկ և շատ հետաքրքիր քաղաք է: Այստեղ ես ինձ ազատ և հանգիստ եմ զգում: Մինչ այժմ, երբ ես Հայաստանում էի, ես ապրում էի Երևանում: Բայց ես միշտ ցանկացել եմ ապրել մայրաքաղաքից հեռու:
Ինձ շատ է դուր գալիս Գյումրին, և դա նույնպես շատ մոտ է Երևանը, այսինքն ՝ ես կարող եմ արագ գնալ, եթե պետք է համերգ տամ, կամ եթե կարևոր հանդիպում ունենամ:
- Այժմ ինչո՞վ եք զբաղվում:
- Գյումրիում ես շարունակում եմ աշխատել «Մեկ մարզ, մեկ երգ» նախագծի վրա: Ահա «Birthright Armenia» գրասենյակը, իմ նախագծի հովանավորներից մեկը, որտեղ ես աշխատում եմ սփյուռքի մյուս հայերի հետ: Բայց նաև Գյումրիում որոշեցի անել այնպիսի բան, որը ես վաղուց էի ուզում անել ՝ դառնալ տղամարդկանց վարսավիր: Այդ իսկ պատճառով ես սովորում և պարապում եմ քաղաքի ամենահին և ավանդական վարսավիրանոցում: Ինձ համար մի նոր փորձ է:
-Պատրաստվում եք արդյո՞ք մշտական բնակություն հաստատել Հայաստանում:
- Ես շատ եմ մտածում Հայաստան մշտապես տեղափոխվելու հնարավորության մասին: Ես շատ կուզեի: Ես դեռ վերլուծում եմ հնարավորություններն ու տարբերակները:
- Կպատմեք ձեր նպատակների, հետագա անելիքների մասին:
- Իմ հետագա նպատակներն են.
Շարունակեք աշխատել այս նախագծի վրա, որպեսզի ավելի շատ մարդ երգերի միջոցով կարողանա բացահայտել մեր հայրենիքը:
Բացի այդ, աշխատանքային խմբի հետ միասին մենք կփորձենք շարունակել նախագիծը հայ երաժիշտների հետ Սփյուռքի տարբեր համայնքներում:
Բացի այդ, ես որպես երգիչ և երգահան շարունակում եմ գրել երգեր, որոնք հուսով եմ շուտով ձայնագրելու եմ:
Եվ, վերջապես, ես հուսով եմ, որ լավ վարսավիր կդառնամ:
Թամարա Թորոսյան